1 Mei-viering Tilburg: sfeer, kracht en groei

Onder het motto “Vier de solidariteit” werd gisteren een zeer krachtige 1 mei-viering gehouden in Tilburg. De activiteiten werden georganiseerd onder de vlag van Georganiseerde Weldaad en De Wijk Helpt, en vanuit Doorbraak hebben we een flink handje meegeholpen. Hier een verslag van onze vaste gastauteur Peter Storm die eveneens mee-organiseerde.

Voor het vierde achtereenvolgende jaar is de eerste mei in Tilburg zowel op straat als binnenshuis gevierd. We hadden een demonstratieve optocht, gevolgd door een manifestatie met sprekers, muziek en lekker eten, op poten gezet onder het motto “Vier de solidariteit”. Vervolgens was er ook nog een 1 mei-lezing van Dennis Bos over anti-orangisme. Alle activiteiten waren geslaagd, en bovendien was er een stijgend deelnemersaantal ten opzichte van eerdere jaren te zien. De sfeer was uitstekend, strijdbaar levendig en ook nog eens erg gezellig.

Dat vooral de demonstratie zou slagen, stond van te voren helemaal niet vast. De weersverwachting was een week geleden nog uiterst twijfelachtig, met al die regen en kilte waar geen eind aan leek te komen. Belangrijker: de gemeente deed vervelend. Georganiseerde Weldaad – samen met De Wijk Helpt, de club die de organisatie deed – had al weken geleden de aanmelding geregeld. Vervolgens had een flink aantal groeperingen en initiatieven zich achter de oproep geschaard, waaronder Doorbraak, enkele plaatselijke AFA-initiatieven en zelfs een plaatselijke FNV-afdeling.

Pas afgelopen week reageerde de gemeente, met bespottelijke inperkingen. De helft van de demonstratieroute moest worden geschrapt, en het beginpunt moest anders. Als reden werd een voetbalwedstrijd aangevoerd, met het van politiezijde ingeschatte risico van gedoe tussen supporters en 1 mei-demonstranten. Het kwam over als een smoes, als argument om ons beperkingen op te leggen die ze sowieso al wilden, maar zonder zo’n smoes niet makkelijk konden verkopen. En ze hadden eerder met dit soort argumenten kunnen komen, als ze echt te goeder trouw zouden zijn.

We hebben duidelijk gemaakt dat de publiciteit al rond was, en dat we het niet konden maken om mensen naar een ander beginpunt te loodsen, terwijl er al weken oproepen op internet rondgingen, posters werden opgehangen en flyers in brievenbussen geduwd met de oproep: kom naar De Heuvel. Dat beginpunt wisten we uiteindelijk te behouden, maar de route bleef zwaar ingekort. Bijna het hele binnenstadsdeel was ons ontzegd. De route door een woonwijk, ten oosten van de Besterdring, werd wel ongemoeid gelaten. Maar wel op de stoep lopen natuurlijk.

Op de dag zelf scheen de zon! Op en rond De Heuvel stonden echter wel ME-busjes en flink wat agenten. Die deden verder niks, maar het blijft onaangenaam. Wij verzamelden, eerst een twintigtal mensen, maar dat groeide allengs aan, en op het hoogtepunt heb ik 47 deelnemers geteld. Dat waren er pakweg vijftien meer dan degenen die vorig jaar op het verzamelpunt van een straatmanifestatie (geen optocht destijds) bijeenkwamen. Weer een stap vooruit dus. Al het rondzenden van Facebook- en andere internetoproepen, het ophangen van posters, het huis aan huis en langs andere kanalen verspreiden van pamfletten bleek niet tevergeefs.

Onder de demonstranten bevonden zich anarchisten met zwart-rode vlaggen en ook een zwarte vlag met de omcirkelde A erop. Enkelen van ons hadden zich ook voorzien van een groot spandoek: “Sloop staat en kapitaal – een wereld van ons allemaal”. Er waren marxisten uit Turkije, er waren ook enkele PvdA-ers, compleet met vlaggen. Wel leuk: sociaal-democraten die, bij gebrek aan sociaal-democratische viering, zich dan maar voegen bij een door veel radicalere activisten, deels door anarchisten, op touw gezette actie. Er waren flink wat mensen die zich sowieso aangesproken voelden door het 1 mei-idee, de solidariteitsboodschap, mensen uit het linkse, radicale en alternatieve wereldje in Tilburg. Deels vanwege de betrokkenheid van een enthousiaste jonge trotskist van Turkse afkomst was het aantal mensen van Turkse afkomst op de demonstratie aanzienlijk. Ook dat is vooruitgang in een alternatief wereldje waar witheid nog veel te veel de norm is.

Naast het spandoek over staat en kapitaal waren er meer doeken, waaronder natuurlijk het kopspandoek met het motto: “Vier de solidariteit!” Het idee van de middag was vooral om twee groepen in de knel te verbinden: enerzijds vluchtelingen, geteisterd door een politiek van uitsluiting; anderzijds arme mensen van Nederlandse herkomst, geteisterd door bezuinigingen en intussen door politici opgestookt om zich tegen bijvoorbeeld vluchtelingen te keren, in plaats van te onderkennen dat vluchtelingen en witte armen in hetzelfde schuitje aan de onderkant zitten en beter af zijn zij aan zij dan tegenover elkaar.

We gingen lopen, om vrij snel weer stil te staan. Op het Pieter Vreedeplein de eerste sprekers, deels ook in het Turks. De Turkse kameraden deden ook een rondedans op – kennelijk – Turkse revolutionaire muziek. Daarna weer verder. We weken ter plekke al van de route af en namen toch iets meer binnenstad, geen politie meer in de buurt. Ook liepen we midden over de winkelstraat. Niks stoep. Auto in aantocht, demonstranten: “Whose streets? Our streets!” Vervolgens Spoorlaan op, richting NS-Plein, spoor onderdoor, en rechts de woonwijk in. Dat was een beetje vreemd want er heerste daar uitgestorven doodse stilte. Mooi weer speelde daar een rol bij – mensen bleken er op uit te zijn gegaan, nu de zon eindelijk eens volop scheen. Er was ook het feit dat – ondanks dat deze zondag officieel geen koopzondag was – de binnenstad toch wagenwijd open was. Juist op een zonnige terrasjesdag als deze bleek het best wat zuur dat we ons in de binnenstad nauwelijks konden laten zien. Die route door de woonwijk – gekozen met het idee dat daar mensen wonen die de solidariteitsboodschap die 1 mei uitdraagt, rechtstreeks aangaat – bleek toch niet zo’n geslaagd traject op te leveren.

Plezierig was het intussen allemaal wel. Leus na leus weerklonk: “So-so-so, solidariteit!” Dat zat lekker dichtbij het motto van de demonstratie en de manifestatie. Verder: “A, Anti, Anticapitalista!” (na de derde keer gevolgd door: “Overthrow the system, revolution anarchista!”), “Geen man, geen vrouw, geen mens is illegaal”, “Say it loud, say it clear, refugees are welcome here!” ,“Leve 1 mei”, “Hun strijd onze strijd, internationale solidariteit”, waarbij “internationale” door sommigen van ons welbewust tot “anti-nationale” werd omgevormd. “One solution, revolution”, gevolgd door “One direction, insurrection”. Een beetje onwezenlijk dus, in de goeddeels lege straten. En diverse mensen zeiden meteen of achteraf dat leuzen die iets beter aan zouden sluiten toch wel een aandachtspunt zijn. We zongen trouwens wel: “1 2 3 4 5 6 7, waar is onze poen gebleven, het is niet hier, het is niet, het is niet daar, allemaal naar Wassenaar” (of: “Naar de zorgverzekeraar”). Op zeker moment hoorde ik ook mensen dat oude lied van de Internationale Nieuwe Scene zingen: “O lioliola, onze rijen groeien aan, de ware socialisten, willen een vrij bestaan”.

We onderbraken, midden in de woonwijk, voor nog enkele toespraken, een minuut stilte voor al diegenen die in de strijd voor een rechtvaardiger maatschappij waren omgekomen, en een wat rommelige poging om de Internationale te zingen. Kopietjes maken dus, volgende keer, zij die zoiets echt willen. Iemand van de PvdA deelde heel vriendelijk broodjes uit, iets waarmee de bezuinigingen waar die PvdA in de regering mee voor tekent, trouwens niet echt zijn gecompenseerd. Er was even een momentje van stress op deze tussenstop: een deel van de groep wilde kennelijk naar de binnenstad, of minstens naar het eindpunt, de Hall of Fame. Wat hadden we in die lege wijk te zoeken, vroeg iemand zich af. We besloten de route toch gewoon af te maken, en dat deden we. Over straat trouwens, geen agent om ons de stoep op te drijven, en nauwelijks auto’s. Op de Besterdring veranderde dat laatste, maar politie was nog steeds nergens te bekennen. Dus toch een rijbaan als demonstratietraject gepakt voor de slotetappe. Niks stoep, niks absurde inperkingen – die ter plekke dus ook niet werden gehandhaafd.

Daarna: Hall of Hame, manifestatie! Eten! En enkele sprekers, een zanger, en een trommelgroep. Halverwege vorige week hadden we dit programma-onderdeel naar binnen verplaatst, maar we konden, gezien het mooie weer, toch op de binnenplaats terecht. Daar werd het gewoon erg aangenaam en gezellig. Van de sprekers noem ik Gerda de Vries, van Emancipatie Expertisecentrum Feniks, die wederom de nog steeds ongelijke behandeling van vrouwen besprak. Ze sloot af met de tekst van “Er is een land waar vrouwen willen wonen”, een feministische klassieker van Joke Smit. Dan Dhjana die heel effectief een lans brak voor een campagne tegen het opsluiten en deporteren van kinderen zonder geldig verblijfspapier en hun gezinnen: “Geen Kind aan de Kant”. Een hoogtepunt van de dag, wat mij betreft, een heel indringend betoog. Ook een Syrische vluchteling sprak ons toe en vroeg een moment stilte voor de slachtoffers in dat geterroriseerde land.

Op de manifestatie waren ook kraampjes, waaronder de distro, de voor verspreiding bedoelde boeken-, flyer- en stickerverzameling van de Autonomen Brabant, een club waar ik ook bij zit. Van daaraf verspreidde een van ons ook de voor deze gelegenheid vanuit deze groep geschreven, geprinte en gekopieerde tekst “Eén mei: Dag van de Arbeid, dag van solidariteit en strijd!”

Niet alle deelnemers aan de demonstratie waren ook bij de manifestatie, de Turkse kameraden waren weg. Maar een flinke groep Syrische vluchtelingen was er wel. Zij hadden voor de maaltijd gezorgd, in samenspraak met het buurtinitiatief dat vluchtelingen en wijkbewoners tracht te verbinden: De Wijk Helpt. Ook waren er anderen die wel op de manifestatie waren, maar niet met de optocht hadden meegedaan. In totaal stonden of zaten we met enkele tientallen mensen op die binnenplaats, waarvan vijftien tot twintig geen deelnemers aan de demonstratie. Dat brengt het totaal aan deelnemers van deze activiteiten al snel in de buurt van de 65 tot 70 mensen.

Van die mensen ging een flinke handvol na zes uur op pad naar Raakveld, alwaar de Tilburgse Anarcho Sociëteit (TAS) de jaarlijkse 1 mei-lezing op touw had gezet. Voor het vierde jaar op rij sprak daar Dennis Bos, dit keer over anti-orangisme, protest tegen monarchie en Oranjehuis in een informatief en zeer geestig verhaal zoals we dat inmiddels van hem gewend zijn. Daar waren in totaal rond de dertig bezoekers, ongeveer net zoveel als in eerdere jaren. Voor een deel waren het mensen die naar de demonstratie/manifestatie waren geweest, maar voor een deel ook niet. Dat laatste gold voor toch pakweg een tiental mensen. Alles bij elkaar denk ik dat er aan de diverse 1 mei-vieringen in Tilburg toch tachtig tot negentig mensen hebben deelgenomen. Dat is in enkele jaren tijd dus zeker verdubbeld. Dat stemt hoopvol en blij. Ik hoop dat mensen elders zeker zo’n mooie eerste mei hebben gehad als wij die in Tilburg hebben meegemaakt en vormgegeven.

Peter Storm
(Dit verslag verscheen eerder op zijn weblog Ravotr)