23 oktober: manifestatie van Rekening Retour tegen de bezuinigingen
Het meest rechtse kabinet in de parlementaire geschiedenis van Nederland is in de maak. Dat gaat een keiharde aanval op onze sociale verworvenheden betekenen. Dat gaan we niet zomaar laten gebeuren! Om samen een sterk antwoord te kunnen geven heeft Doorbraak zich begin juli aangesloten bij het nieuwe platform Rekening Retour. De bedoeling is om met zoveel mogelijk mensen en organisaties de krachten te bundelen tegen de dreigende bezuinigingen van het aanstaande kabinet.
Met de onderstaande gezamenlijke verklaring roepen we onder de leus “Wij gaan de crisis niet betalen!” op voor een manifestatie op zaterdag 23 oktober in Den Haag. Dat is een eerste, belangrijke, stap in het opbouwen van een zo sterk en breed mogelijke beweging. Daar kunnen we aan iedereen laten zien dat verzet mogelijk is.
Daarbij hopen we op de steun en deelname vanuit zoveel mogelijk organisaties, partijen, vakbonden en individuen. Met hoe meer we zijn, hoe sterker we staan! Steunen jij en/of jouw organisatie deze verklaring ook, en wil je meedoen? Stuur dan vandaag nog een mail aan rekeningretour@gmail.com. Er zijn inmiddels ook flyers beschikbaar en te bestellen via datzelfde emailadres. Als je nog vragen hebt of organisaties en individuen kent die Rekening Retour ook voor dit initiatief zouden moeten benaderen, dan horen we het graag.
Rekening Retour heeft vanwege de noodzakelijke breedheid van het platform natuurlijk geen revolutionair programma. Maar dat betekent niet dat radicaal-linkse en anarchistische organisaties en individuen zich er niet bij zouden moeten aansluiten. Doorbraak vindt het van groot belang dat juist ook de linksere clubs meedoen en werken aan inhoudelijke versterking van de stellingnamen bij vergaderingen, demonstraties en andere activiteiten van Rekening Retour. Verzet tegen de bezuinigingen komt er sowieso, en laten we er vanaf het begin aan bij zijn en mee organiseren aan een grote tegenbeweging.
Dit is de gezamenlijke verklaring:
WIJ GAAN DE CRISIS NIET BETALEN!
De financiële crash van 2008 heeft de wereld in de zwaarste economische crisis gestort sinds de jaren dertig. De banken en beurzen die deze situatie veroorzaakt hebben, zijn gered met honderden miljarden aan staatssubsidies en maken inmiddels weer winst. Maar de kosten van de crisis worden neergelegd op de zwakste schouders van de samenleving – werknemers, gepensioneerden, uitkeringsgerechtigden, studenten en vele anderen.
In heel Europa is te zien hoe regeringen bezuinigingsmaatregelen in stelling brengen voor vele jaren, die ingrijpende en negatieve gevolgen zullen hebben voor de levensstandaard en toekomst van miljoenen mensen. Nederland vormt hierop geen uitzondering. De recente verkiezingscampagnes stonden in het teken van de tientallen miljarden aan ‘onvermijdelijke versoberingen’, waarbij volgens politiek Den Haag op allerlei sociale terreinen minstens 20 procent bezuinigd moet worden.
Dit zou onder andere moeten gebeuren door de AOW –en pensioenleeftijd te verhogen, de WW te verkorten, de studiefinanciering af te schaffen en het collegegeld te verhogen, de eigen bijdrage in de zorg drastisch te verhogen, de huren verder te liberaliseren, het ontslagrecht te versoepelen en ambtenaren te ontslaan. Dit op een moment dat de werkloosheid sterk is gestegen en de toekomst op de arbeidsmarkt al uiterst onzeker is.
Hier tegenover staat dat de bonuscultuur in de financiële wereld terug is van nooit weggeweest en topbestuurders zichzelf enorme loonsverhogingen blijven toekennen. Maar in plaats van dat ‘de vervuiler betaalt’, leggen de meeste politieke partijen de rekening bij gewone mensen neer. Welk kabinet ook aantreedt, het zal op Prinsjesdag aankondigen dat we ‘allemaal de broekriem moeten aantrekken’ – voor een crisis die wij niet veroorzaakt hebben.
Met diverse organisaties in Nederland bundelen we onze krachten in het nieuwe platform Rekening Retour en staan we voor een heel andere aanpak. Wij zeggen: stop de aanval op onze sociale verworvenheden en rechten. Haal het geld waar het zit: laat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Laat degenen aan de top die verantwoordelijk zijn voor de crisis en zij die hebben geprofiteerd van het gokken en graaien de rekening betalen.
We denken daarbij aan maatregelen zoals het instellen van een toptarief voor salarissen boven de Balkenendenorm, het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek voor hoge inkomens, een aparte bankenheffing over de winsten die banken genereren, en een verbod op speculatie en ondoorzichtige financiële constructies. Op die manier zijn vele miljarden binnen te halen.
Als eerste stap om dit geluid kracht bij te zetten organiseren we op 23 oktober een manifestatie in Den Haag, met de boodschap aan het nieuwe kabinet dat wij de crisis niet gaan betalen. Hierbij willen we op zo breed mogelijke manier verzet samenbrengen – van schoonmakers, ambtenaren en zorgmedewerkers tot studenten, migranten en gepensioneerden – en duidelijk maken dat we samen sterk staan tegen crisisbeleid, tegen zondebokpolitiek en voor solidariteit.
WIJ GAAN DE CRISIS NIET BETALEN!
• Geen verhoging eigen bijdrage zorg
• Handen af van de studiefinanciering
• Stop de aanval op lonen en pensioenen
• Houd de huren betaalbaar
• Tegen ontslagen: vecht voor elke baan
• Tegen discriminatie: voor solidariteit
en sociale rechtvaardigheid
Steunen jij en jouw organisatie deze verklaring ook, en wil je meedoen met Rekening Retour? Mail rekeningretour@gmail.com voor distributie van mobilisatiemateriaal, en meld je gelijk aan voor de volgende vergadering op woensdag 8 september in Amsterdam.
In reactie op het verzoek aan organisaties en groepen de oproep voor de manifestatie van 23 oktober a.s. te ondertekenen, stuurden Anarchistisch Kollektief – Utrecht, de Anarchistische Anti-deportatie Groep Utrecht en de Werkgroep Stop Deportaties onderstaande open brief aan ‘Rekening Retour’. Daarin uitleg waarom wij ons nadrukkelijk niet bij deze oproep aan willen sluiten.
—–
Open brief aan ‘Rekening Retour’
Beste mensen,
Met belangstelling hebben we de ontwikkelingen rond jullie initiatief gevolgd. Het is een serieuze poging om vanuit een brede linkse samenwerking iets (praktisch) te doen met de ‘crisis’. Tot nu toe leek het vooral dat we vanuit die hoek niet wisten wat we hiermee aan moesten. In beginsel waren we dan ook enthousiast over het ontstaan van ‘Rekening Retour’, en van plan ons hierbij aan te sluiten.
Nu we de verklaring cq oproep voor de manifestatie op 23 oktober as onder ogen hebben gekregen, is dit aanvankelijke enthousiasme echter omgeslagen in stevige teleurstelling. Wij kunnen ons niet vinden in de koers die met deze verklaring ingeslagen wordt.
We begrijpen heel goed dat je niet je hele verhaal kwijt kunt in een kort manifest of oproep, en dat de nadruk ligt op concrete zaken. Dat gezegd hebbende kunnen we echter niet anders dan constateren dat jullie verklaring wel erg oppervlakkig, reformistisch en eendimensionaal is. Verder dan een oproep om tot een andere, minder a-sociale, invulling van bezuinigingen te komen komt het niet. De fundamenten van het huidige kapitalistische systeem blijven volledig buiten beeld. Daarmee wordt in feite gesuggereerd dat er oplossingen mogelijk zijn binnen dit systeem, terwijl jullie net zo goed als wij weten dat dit een illusie is.
Laten we onszelf eerst de vraag stellen wat de ‘crisis’ nu eigenlijk is. In essentie is het niet meer dan een toestand, uitgeroepen door staten, supra- en internationale instellingen en het bedrijfsleven. Zij zien een hapering in het functioneren van het kapitalistische systeem, in de mogelijkheid om winsten te accumuleren ten gunste van een kleine elite. Voor het grootste deel van de wereldbevolking betekent het kapitalisme echter al een permanente crisis. Wij voelen ons dan ook helemaal niet geroepen met staat en bedrijfsleven mee te denken over hoe uit de door hen uitgeroepen crisis te komen, teneinde het kapitalistische systeem weer beter te laten functioneren. We moeten ons richten op de echte crisis, het systeem zelf, dat de hele wereld al eeuwen in een steeds verstikkendere houdgreep houdt.
We hebben er niets op tegen geld weg te halen bij de rijken, maar dat is niet meer dan een schijnoplossing zolang het systeem dat de enorme ongelijkheden in de verdeling van macht en rijkdom überhaupt creëert blijft voortbestaan. Alleen door een einde te maken aan dat systeem kan er hoop zijn op echte verandering in de richting van een vrijere, rechtvaardigere en meer humane wereld. Dat is niet van vandaag op morgen mogelijk, maar we moeten dit doel wel voor ogen houden.
Door eisen zo nadrukkelijk binnen de kaders van het huidige systeem te formuleren als jullie doen, en bovendien ze zeer defensief op te stellen, verdwijnt dat uiteindelijke doel echter uit zicht. De reformistische eisen worden gepresenteerd als de doelen in zichzelf en schuiven het eigenlijke probleem naar de achtergrond.
Los daarvan hebben wij grote moeite met de eis ‘vecht voor elke baan’. Er is een heleboel werk dat bijdraagt aan onderdrukking, uitbuiting en milieuvernietiging. We zien de betreffende banen liever vandaag dan morgen verdwijnen. Zo hebben wij geen enkele moeite met het failliet gaan van bedrijven die zich met dubieuze activiteiten bezig houden of met forse ontslagen bij bijvoorbeeld politie of defensie. Dat er voor de mensen die hierbij op straat komen te staan een goed sociaal vangnet moet zijn en dat er naar gestreefd moet worden dat zij eventueel wel zinvol werk gaan doen is een ander verhaal.
We zijn op zich verheugd dat, naar wij begrepen hebben na een felle discussie, tenminste nog een enkele opmerking over zondebokpolitiek en discriminatie in de verklaring is opgenomen. Dit laat echter onverlet dat het een groot gemis is dat vele andere met de ‘crisis’ samenhangende punten onbenoemd blijven.
De gevolgen van de ‘crisis’ krijgen niet enkel vorm in bezuinigingen, of zelfs in een breder financieel kader. De keuzes die met name rechtse, maar in meer of mindere mate alle partijen, maken ten aanzien van de ‘crisis’ kunnen niet los gezien worden van hun andere politieke keuzes. We krijgen te maken met toenemende repressie, het steeds hoger optrekken van de muren van Fort Europa, het verder ondergeschikt maken van natuur- en milieubelangen, het niet aanpakken van de klimaatcrisis, een voortdurend militarisme om westerse belangen te beschermen enzovoort.
Ronduit schokkend vinden wij het volledig ontbreken van een internationale dimensie in de verklaring. Hoewel we zeker niet blind zijn voor de gevolgen van de ‘crisis’ voor met name de lagere klassen en uitgeslotenen binnen Nederland, mogen we niet vergeten dat de primaire slachtoffers van de ‘crisis’ zich bevinden in de zogenaamde Derde Wereld. Zoals altijd worden de negatieve consequenties van het functioneren van het kapitalistische systeem uiteindelijk vooral op hen afgewenteld. Het is onbestaanbaar dat dit punt nergens in de verklaring gemaakt wordt. Zelfs de dreigende forse bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking – met alle mitsen en maren met betrekking tot de vormgeving daarvan – worden niet genoemd.
We hebben begrepen dat het een bewuste keuze is om aan het werk te gaan met een gematigd en toegespitst manifest, om zoveel mogelijk mensen te kunnen bereiken en een zo groot mogelijke demonstratie op 23 oktober neer te zetten. Jullie nemen daarbij het woord ‘verzet’ in de mond.
Wellicht is het op basis van dit manifest, in combinatie met een nieuw rechts regeerakkoord of de dreiging daarvan, inderdaad mogelijk een substantiële hoeveelheid mensen op de been te krijgen op die dag. Zowel inhoudelijk als methodisch zal dit echter grotendeels een schijnmassa zijn. Leuk voor een plaatje in het nieuws, maar door gebrek aan daadwerkelijke betrokkenheid en inzet, niet in de laatste plaats door daar gewoonweg niet om te vragen, met een zeer wankele basis.
Verzet krijgt niet vorm in één grote demonstratie met reformistische eisen, waarna het overgrote deel van de deelnemers weer naar huis gaat. Serieus verzet is een kwestie van lange adem en van het richten op de kern van de problemen. Wij geven daarom de voorkeur aan een aanvankelijk misschien kleiner maar wel serieus verzet, dat op langere termijn opgebouwd wordt en echt een vuist wil en kan maken tegen het kapitalisme. Een verzet vanuit de basis, gezamenlijk opgebouwd door de mensen die zich ermee bezig houden, en niet geïnitieerd en gecontroleerd door enkele grotere organisaties, die zich binnen de gematigde hoek bevinden en top-down georganiseerd zijn (SP, FNV) en die vooral ondersteuning hopen te vinden voor hun positie binnen het systeem. We begrijpen natuurlijk dat het voortouw genomen moet worden, en dat grotere organisaties daarvoor beter uitgerust zijn, maar we verzetten ons tegen de machtspositie en doorslaggevende rol die die organisaties daarmee voor zichzelf creëren.
Binnen een serieus verzet tegen het huidige systeem is overigens per definitie geen leidende rol weggelegd voor een parlementaire partij. Dergelijk verzet moet worden opgebouwd vanuit de basis.
Dat een bredere samenwerking van iedereen inschikkelijkheid vraagt is logisch, maar in Rekening Retour wordt die inschikkelijkheid wel heel erg één kant, dat wil zeggen de gematigde hoek, op gedwongen. Wat dan overblijft dreigt een lege huls te worden, een vehikel van een aantal grotere leidingnemende groepen die hun eigen agenda voeren en hun eigen belang dienen. We vragen ons af wat jullie nu eigenlijk hopen te bereiken.
We willen niet aan ideologische scherpslijperij doen en alle initiatieven waar wij onze twijfels bij hebben afbranden, maar jullie verklaring valt ons wel zodanig tegen dat we ons genoodzaakt voelen ons hierover uit te spreken. Zeker nu jullie zoveel mogelijk andere organisaties en groepen oproepen zich achter deze oproep voor de demonstratie te scharen. Op deze basis zullen wij dit helaas niet kunnen doen.
Het is overigens geenszins onze bedoeling jullie verder voor de voeten te lopen. Wij richten onze activiteiten liever op het bevechten van de heersende machten. We hopen echter wel dat deze open brief een bijdrage levert aan een verdere discussie, zowel binnen jullie initiatief als breder binnen links, om uiteindelijk gezamenlijk tot een sterkere beweging te komen.
Met strijdbare groet,
Anarchistisch Kollektief – Utrecht
Anarchistische Anti-deportatie Groep Utrecht
Werkgroep Stop Deportaties