Bestaansonzekerheid tot norm verheven

Wie niet voldoende flexibel is, zal niet eten.
De kans dat we bij een sollicitatie een arbeidscontract voor onbepaalde tijd krijgen aangeboden, is nihil. Tijdelijke contracten worden nog maar zelden omgezet in een vast contract. In plaats van verlenging van onze contracten, kiezen bazen steeds vaker voor weer nieuwe arbeidskrachten. Ze hebben ook helemaal geen zin meer in ongeschoolden, 55-plussers en mensen met een arbeidsbeperking. Aldus cijfers van de uitkeringsinstantie UWV.

Het UWV toont zich “verbijsterd” over de dramatische teruggang van het aantal vaste banen. Die verbijstering wekt op zijn beurt weer verbazing op. Want de flexibilisering van de arbeidsmarkt met bijbehorende afbraak van arbeidsrechten is al jaren aan de gang. Uitzend- en flexwerk is doorgedrongen in vrijwel alle hoeken en gaten van de economie. Betrekkelijk nieuwe ontwikkelingen als ontduiking van het minimumloon en dwangarbeid voor uitkeringsgerechtigden dreigen de nog bestaande arbeidsrechten verder aan te tasten.

Wie deze werkelijkheid tot zich door laat dringen, beseft hoe moeilijk zwakkere groepen als ouderen, gehandicapten en langdurig werklozen het hebben om een baan te vinden. De bazen zitten niet op hen te wachten, omdat hun veronderstelde arbeidsproductiviteit te laag zou zijn. Het zijn juist deze groepen die nu door het kabinet Bruin I de arbeidsmarkt worden opgejaagd, als gevolg van de bezuinigingen op de sociale zekerheid. Dat wordt begeleid door een propaganda-offensief. “Ieder mens heeft recht op zelfbeschikking; verdient de kans het beste uit zichzelf te halen en zich te ontplooien”, valt te lezen in het regeerakkoord van Bruin I. “We schrijven niemand af, maar spreken iedereen aan. Een baan is immers de beste sociale zekerheid.”

Maar die banen blijken vooral te leiden tot bestaansonzekerheid, tot meer werkdruk, lagere lonen, grotere armoede, zwaardere lasten, snellere ontslagen, toenemende flexibilisering, en een algeheel precair bestaan. Steeds meer mensen zien zich gedwongen om dan maar tegen wil en dank met die onzekere banen genoegen te nemen, nu het stelsel van sociale zekerheid tot de grond toe wordt afgebroken. Of werkloos zijn, en daardoor misschien nu al of straks helemaal geen inkomen meer hebben. Of tijdelijk werk doen, daarvoor een schamel loon ontvangen en na een paar maanden weer ontslagen worden. Dat zijn de twee kwaden waarmee velen aan de onderkant van de samenleving worden geconfronteerd.

Harry Westerink