Bijstandsbond in actie tegen krenterig minimabeleid van de gemeente Amsterdam

Logo van de Bijstandsbond.
Logo van de Bijstandsbond.

Het beleid van de gemeente Amsterdam is erop gericht om zo weinig mogelijk mensen die langdurig moeten zien rond te komen van een minimuminkomen, wat extra geld te geven. Met juridische en klachtprocedures voert de Bijstandsbond actie tegen dat beleid. Vandaag heeft het College van de Rechten van de Mens een onderzoek gepubliceerd naar armoede en sociale uitsluiting. De mensenrechtenorganisatie roept de overheid op om veel meer te ondernemen tegen armoede. Dat soort kritiek zou ook de gemeente Amsterdam zich eens moeten aantrekken.

Tot 1 januari 2015 bestond de zogenaamde langdurigheidstoeslag. Dat was een regeling van de rijksoverheid om mensen die langdurig een minimuminkomen hadden, een extraatje te geven. Met de invoering van de Participatiewet heeft de regering die toeslag afgeschaft. De gemeenten hebben toen van de rijksoverheid geld gekregen om een lokale regeling in te voeren. Volgens de Participatiewet zijn de gemeenten verplicht om een verordening op te stellen waarin de regels staan om in aanmerking te komen voor een gemeentelijke toeslag.

Schuldsanering

De gemeente Amsterdam stelde een wel heel krenterige verordening op. Alleen mensen die in de schuldsanering zitten en een succesvol schuldsaneringstraject hebben, zouden volgens de verordening een VVV-bon kunnen krijgen. Oftewel: arm zijn is niet voldoende voor de toeslag. Je zou ook nog schulden moeten hebben en moeten kunnen aantonen dat je je best doet om uit die schulden te komen. De Bijstandsbond voerde een rechtszaak tegen de verordening aan de hand van iemand die de toeslag had aangevraagd maar niet in de schuldsanering zat. De Bijstandsbond won de zaak. De rechtbank bepaalde dat de gemeente aanvragen voor de toeslag niet zomaar mag afwijzen, maar allemaal individueel moet beoordelen. Bovendien verklaarde de rechter de verordening ongeldig, want de gemeente mag geen beleid voeren waarbij de toeslag wordt toegekend aan een beperkte collectieve groep zonder alle aanvragen individueel te beoordelen. De gemeente kreeg de opdracht om een nieuwe verordening op te stellen overeenkomstig de Participatiewet. Een mooie overwinning voor de Bijstandsbond en voor mensen met een minimuminkomen.

De Bijstandsbond adviseerde daarop alle Amsterdammers tussen 18 en 65 jaar die langdurig een minimuminkomen hebben om de inkomenstoeslag aan te vragen. Veel mensen deden dat, maar langs welke weg ze de toeslag ook aanvroegen, steeds kregen ze te horen dat ze niet voor de toeslag in aanmerking zouden komen. Daarbij verwees de gemeente doodleuk naar de oude verordening, die door de rechter dus ongeldig was verklaard. Maar de gemeente-ambtenaren deden alsof hun neus bloedde en namen de aanvragen botweg niet in behandeling. Inmiddels is het zes weken geleden dat de rechtbank de uitspraak heeft gedaan.

Dwangsom

Ondertussen hebben veel mensen een klacht ingediend over het foute optreden van de gemeente. De Bijstandsbond heeft dat ook gedaan en verwacht volgende week een antwoord van de gemeente. De persoon voor wie de rechtszaak is gevoerd, kan bovendien de gemeente in gebreke stellen. Volgens de wet heeft de gemeente zes weken de tijd om te reageren op de uitspraak van de rechter. Maar dat heeft men tot nu toe nagelaten. Morgen verloopt die termijn van zes weken. Daarom gaat de Bijstandsbond de gemeente in gebreke stellen, wat betekent dat de gemeente nog twee weken de tijd heeft om te reageren. Na die twee weken gaat er automatisch een dwangsom lopen. Ook kan er een besluit worden afgedwongen door via de rechter direct beroep in te stellen.

De hoogte van de dwangsom is afhankelijk van de duur van de vertraging. Als de dwangsom gaat lopen, gelden de volgende bedragen: twintig euro per dag voor de eerste twee weken, dertig euro per dag voor de volgende twee weken, veertig euro per dag voor de daaropvolgende dagen, met een maximumtermijn van tweeënveertig dagen en een maximumbedrag van twaalfhonderdzestig euro. Met de dwangsom kunnen Amsterdammers met een minimuminkomen een soort boete uitdelen aan de gemeente, waarmee ze langs een omweg alsnog wat extra geld uit de gemeentekas kunnen bemachtigen. Amsterdammers die de inkomenstoeslag hebben aangevraagd, kunnen de gemeente na acht weken in gebreke stellen. Ze kunnen daarbij gebruikmaken van een voorbeeldbrief die de Bijstandsbond heeft opgesteld. Wie de toeslag nog niet heeft aangevraagd, kan hier meer informatie vinden over hoe je dat kunt doen.

Harry Westerink