Ernstig zieke vluchteling Koné vandaag uitgezet

Vanmorgen vroeg is de ernstig zieke vluchteling Ahmed Baba Koné gedeporteerd naar Guinee, ondanks bezwaren van diverse Utrechtse gemeenteraadsfracties en ondanks een protestactie bij de incheckbalie van luchthaven Schiphol. Staatssecretaris Fred Teeven draagt er de volle verantwoordelijkheid voor dat Koné wordt gescheiden van zijn vrouw en driejarig zoontje en dat hij door gebrek aan medicijnen volledig blind dreigt te gaan worden.

Andere Guinese vluchteling niet uitgezet De deportatie van Koné is helaas gelukt, maar de uitzetting van Mamadou Diallo, een andere Guinese vluchteling, blijkt gelukkig niet te zijn doorgegaan. Die uitzetting zou gisteren plaatsvinden. Het is onduidelijk wat de reden is van de afgelasting. In elk geval hebben flink wat mensen en organisaties, waaronder ook Doorbraak, gehoor gegeven aan de oproep van de Werkgroep Deportatieverzet om protestmails te sturen naar de Guinese ambassade en naar de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTV). Mogelijk is dat van invloed geweest. Maar de prijs die Diallo ondertussen moet betalen, is hoog, heel hoog. Hij zit nog steeds opgesloten in het Rotterdamse detentiecentrum. Gisteren kreeg hij een beschikking waarin staat dat het semi-isoleerregime waarin hij zit, tot april zal voortduren. Hij is daardoor niet alleen afgesloten van contact met andere vluchtelingen, maar ook extreem beperkt in zijn contact met de buitenwereld. Diallo heeft al meer dan vijfhonderd uur in de isoleercel moeten doorbrengen. Dat is een grof schandaal, wat eens te meer laat zien dat isoleercellen tegen mensen zonder verblijfsrecht worden ingezet als strafmaatregel, als intimidatie, als middel om hen te slopen. Inmiddels is gebleken dat na een eerdere deportatiepoging niet alleen Diallo’s persoonlijke spullen zijn verdwenen, zoals zijn kleding, maar ook zijn hele dossier. De directie van het detentiecentrum doet alsof men van niets weet, maar frustreert daarmee wel de juridische bijstand waar Diallo recht op heeft. Harry Westerink

De zaak van Koné laat zien hoe spijkerhard het beleid tegen vluchtelingen is en maakt weer eens duidelijk dat Teeven en zijn handlangers over lijken gaan. De staatssecretaris, de directeur-generaal van de Dienst Terugkeer en Vertrek en de IND-ambtenaren waren tot in detail op de hoogte van de omstandigheden van de Guinese vluchteling en wisten dat deportatie naar Guinee onverbiddelijk zou leiden tot een medische noodsituatie. Ze hadden vernomen dat in Guinee te weinig medicijnen beschikbaar zijn om te voorkomen dat Koné volledig blind gaat worden. En toch kozen ze er moedwillig voor om hem kapot te maken. Zo zijn hun manieren. Laten we dat niet vergeten. Laten we nooit vergeten hoeveel migranten en vluchtelingen dag in dag uit door de deportatiemachine van de staat worden vernederd, opgejaagd, uitgesloten, opgesloten en uitgezet.

Smoesjes

De IND kwam met de gebruikelijke smoesjes. Het gezinsleven van Koné, zijn vrouw en hun zoontje kan best wel in Guinee “worden uitgeoefend”, zo beweerde men, ook al is de nationaliteit van hun zoontje niet bekend en ook al heeft zijn vrouw, die uit Ivoorkust komt, inmiddels verblijfsrecht. In een psychologisch rapport heeft de Groningse universiteit overigens aangegeven dat het zoontje van Koné ernstig in zijn ontwikkeling zal worden geschaad als zijn vader wordt uitgezet. Maar volgens de IND komt de openbare orde, de veiligheid en het welzijn van Nederland in gevaar als Koné zou mogen blijven, hoewel hij hier nooit een strafbaar feit heeft begaan. Het is juist de IND die de veiligheid en het welzijn van Koné en zoveel andere vluchtelingen in gevaar brengt.

De dag voor de deportatie stopten de bewakers van Kamp Zeist de vluchteling naakt in de isoleercel, met cameratoezicht. Hij moest geboeid naar de wc. En ook geboeid naar het ziekenhuis, waar hij tijdens zijn detentie maar liefst drieëntwintig keer is geweest voor medische behandeling. Ondanks alle medische klachten en tegen de adviezen van artsen in hebben staatsdienaren hem toch uitgezet naar een land dat hij in 2001 ontvluchtte en waar hij geen familie en kennissen meer heeft. De Nederlandse staat raadt zijn burgers af om naar Guinee te reizen, in verband met “de instabiele politieke en veiligheidssituatie” ter plekke, maar dumpt daar wel doodleuk afgewezen vluchtelingen.

Prestigekwestie

Vijf fracties in de Utrechtse gemeenteraad (de PvdA, de SP, GroenLinks, de ChristenUnie en D66) hebben tevergeefs gevraagd om vrijlating van Koné. De zaak is ook landelijk aangekaart. Maar de VVD-staatssecretaris lijkt van de uitzetting een prestigekwestie in verkiezingstijd te willen maken. En coalitiepartner PvdA heeft het systeem van de bestuurlijke en maatschappelijke apartheid vanaf het begin van de jaren negentig zelf opgebouwd. Bij de incheckbalie van luchthaven Schiphol hebben activisten vandaag nog flyers uitgedeeld aan de passagiers die hetzelfde vliegtuig namen als waarmee Koné werd gedeporteerd. Ze probeerden hen er zo toe te bewegen om in het vliegtuig te protesteren tegen de uitzetting en voor zoveel stampij te zorgen dat de piloot zou weigeren om Koné te vervoeren. Verzet in het vliegtuig, van vluchtelingen zelf en van medepassagiers, heeft er al vaker toe geleid dat geplande deportaties moesten worden afgelast.

Maar in dit geval heeft het helaas niet mogen baten. Na de uitzetting heeft de Stichting Noodopvang Dakloze Vreemdelingen Utrecht (SNDVU), die Koné ondersteunde en zijn uitzetting probeerde te verhinderen, geen contact meer met hem gehad. Vermoedelijk is hij bij landing van het vliegtuig in Guinee meteen aangehouden en opgesloten door de Guinese autoriteiten, die waarschijnlijk gaan eisen dat hij geld betaalt voor zijn vrijlating. Dat is daar namelijk de gangbare praktijk. Zeker als Koné volledig blind wordt, moet gevreesd worden dat hij het niet zal overleven.

Harry Westerink