De Peueraar 5, januari 1991

Auteur: John Heemskerk


Meldpunt Discriminatie revisited

De redactie kreeg deze brief binnen als reactie op het artikel "Meldpunt Discriminatie zelfstandig!" in Nieuwsbrief 3. We vinden het jammer dat deze reactie vrijwel niet ingaat op de keuze van het Meldpunt om zelfstandig te worden. Verder begrijpen we het eind van zijn reactie niet zo goed. Hij suggereert hier ongefundeerde zwartmakerijen waar de mensen van het huidige Meldpunt zich schuldig aan zouden maken. Dit terwijl het rapport aan de hand van de structuur van de organisatie en concrete uitspraken van mensen, de situatie beschrijft. We zijn benieuwd naar de reactie van het Meldpunt hierop.

In het november nummer van de Nieuwsbrief voor de Leidse regio is het krachtdadige artikel te lezen omtrent de heroïsche strijd van het Meldpunt Discriminatie (MD) voor zelfstandigheid. Een voorwaar inspirerende pennenvrucht rond de strijd van de huidige medewerkersgroep tegen het met het Zuid- Afrikaanse regime te vergelijken bestuur van de Leidse Rechtswinkel (LRW). Laat ik voorop stellen dat ik ieder initiatief om openheid van zaken rond instituties en overheden toejuich. Maar het blijft niet bij juichen alleen, helaas. De medewerkersgroep van het MD heeft het van belang geacht een rapport maar buiten te brengen dat een aantal misstanden binnen de LRW en het MD, aan de kaak stelt en de redactie van de Nieuwsbrief heeft geheel terecht gemeend van dit rapport melding te moeten maken. Uit het artikel in de Nieuwsbrief wordt duidelijk dat er een aantal foutjes en onzorgvuldigheden in het rapport moeten zijn geslopen. En dat kan een goede meningsvorming ernstig beïnvloeden.

De geschiedenis maar dan anders

"In 1984 vindt er een door het Comité Leiden tegen Fascisme en Racisme georganiseerde werkconferentie plaats", aldus de schrijver van het artikel. De redenen voor de organisatie zijn in het artikel adequaat weergegeven. De uitkomst van de conferentie was maar mijn beste weten dat de conferentie-gangers de gemeente adviseerden uit te zoeken of er binnen de gemeente Leiden behoefte en plaats bestond voor een Meldpunt Discriminatie. De opmerking rondom de gemeentelijke nota inzake anti-discriminatiebeleid ("waarin ook het Meldpunt weer naar voren komt"), "hiermee is in feite het initiatief uit handen van de zelforganisaties genomen", kan ik in dit verband niet helemaal plaatsen. Hadden de zelforganisaties het initiatief genomen bij de oprichting van het Comité Leiden tegen Fascisme en Racisme of hadden zij reeds eerder voorgesteld een MD op te richten? Hierover is mij niets bekend en in het artikel wordt hierover ook geen enkel uitsluitsel gegeven.

Over de reactie van de zelforganisaties op het idee van de gemeente om het MD aan te sluiten bij de LRW kan ik achteraf natuurlijk slechts gissen. Het verbaasde mij wel dat de zelforganisaties de vrees hadden uitgesproken dat de drempel voor allochtonen om de LRW binnen te stappen te hoog zou zijn. Meer dan 1500 allochtonen uit Leiden en directe omgeving maken elk jaar gebruik van de door de LRW geboden mogelijkheid, het belastingformulier in te laten vullen. Tevens lijkt het mij sterk dat ook maar één van de zelforganisaties een eventueel bezwaar tegen 'aanhaken' bij de LRW als volgt heeft geformuleerd: "een vrijwilligers-organisatie met een historisch gegroeide studentikoze subcultuur van Leidse rechtenstudenten kan nooit goed samengaan met de subcultuur van bestrijding van discriminatie". Ik acht de zelforganisaties subtieler en slimmer dan dat.

Omtrent de inzage rondom de financiën verschil ik ook van mening met de auteur. De financiële situatie van het MD is mij altijd duidelijk geweest. Daarbij komt nog dat volgens de auteur van het artikel het MD meer dan de helft van de totale inbreng van middelen voor haar rekening neemt. Volgens de mij bekende cijfers krijgt het MD 80.000 gulden subsidie en de LRW daarentegen 110.000.

Het rapport als trekpaard

Volgens de opstellers van het rapport is het MD in de huidige vorm niet meer dan een paradepaardje van de gemeente Leiden. De gemeente wil "slechts de raciale en andere spanningen in de multiculturele Leidse buurten niet uit de hand laten lopen". De opstellers van het rapport refereren aan het feit dat het MD de klachten registreert en de cliënten doorverwijst. Zij gaan hierbij mijns inziens voorbij aan het structurele werk van het MD: in de periode dat ik actief ben geweest is er bijvoorbeeld een onderzoek gedaan naar de structurele discriminatie van allochtonen op de arbeidsmarkt en hebben we een lessenreeks (voor HAVO/VWO) ontwikkeld rond het thema discriminatie.

In de korte opsomming van de misstanden binnen de LRW en het MD zijn buiten puur subjectieve ervaringen van de huidige medewerkersgroep ook een aantal, wellicht onverstandige en in elk geval on-onderbouwde opmerkingen gemaakt omtrent de ideeën van de coördinator en de medewerkers (m/v) van andere afdelingen van de LRW. De coördinator zou zich meerdere malen negatief hebben uitgelaten over vrouwen die werken. Tevens koestert en versterkt de auteur de idee dat andere Rechtswinkeliers (m/v) voldoen aan het eerder voorgestelde stereotiep: leden van een studentikoze subcultuur. Deze andere Rechtswinkeliers kijken niet alleen op het MD neer, neen zij vinden ook dat er teveel buitenlanders en allochtone Nederlanders bij het MD werken. Dit omdat de allochtonen, naast een te grote emotionele betrokkenheid ook niet capabel genoeg zouden zijn voor het anti-discriminatie werk.

Dat er een structureel debat nodig is rond de vraag of de overheid ooit werkelijk een begin zal maken met de bestrijding van structurele discriminatie, lijkt me evident. (Die is wat ons betreft begonnen, zie de andere reactie op het Meldpunt Discriminatie, de redactie.) Helaas is het artikel in de Nieuwsbrief volgens mij geen goed begin van een dergelijke discussie. In de volgende geschriften van de schrijvers van het rapport zal ik wel worden ontmaskerd als een van de mensen binnen het MD die aan de lopende band vernederende opmerkingen hebben gemaakt over vrouwen, gekleurde medelanders, woonwagenbewoners en mensen met een andere seksuele voorkeur. Tevens zal blijken dat ik al die tijd al heb geheuld met de LRW en de coördinator. Misschien maakt men zelfs wel bekend dat ik in mijn jaar bij het MD heb gewerkt als BVD-informant.

John Heemskerk is socioloog en oud-medewerker van het Meldpunt Discriminatie.

Terug