De Peueraar 7, maart 1991

Auteur: Eric Krebbers

Helden

Helden zijn mannen en dat is geen toeval. "My hero!", zucht de vrouw tegen haar redder, en ze geeft hem een zoen. Even geniet hij van die in zijn ogen terechte eer, maar dan moet hij weer snel verder. Er is altijd nog meer te doen voor echte held. En in een gezin verstrikt raken is wel het allerlaatste waar een held op zit te wachten.

LAK-cinema heeft dit keer voor haar filmweek het thema "de held in de film" gekozen. Reden om het fenomeen van de held eens nader te bekijken. Een paar ideetjes, waarin misschien zelfs échte helden zichzelf herkennen.

(Film)helden zijn mannen die leven in een wereld die in tweeën gedeeld is. Hun taak als vertegenwoordigers van het goede deel is het beheersen en controleren van het slechte deel. Als zij daarin zouden falen dan zouden wanorde en anarchie het gevolg zijn. Veel filmhelden doen dan ook hun best het recht en de orde te laten zegevieren. Indianen worden door cowboys op hun plaats gezet. Berooide Japanners worden door de samoerais onder controle gehouden. In alle heldenfilms is te zien dat de helden voor dit alles constant strijd moeten voeren en zich in een frontsituatie bevinden, waarin zelden tijd is voor rust of ontspanning, of om te genieten van de dingen die het leven de moeite waard maken.

Tarzan is van dit alles wel het meest extreme voorbeeld. Hij is een blanke man die over de zwarte mensen en de natuur heerst. Hij is de koning van de jungle, die zonder hem een immense irrationele chaos geweest zou zijn. Eenieder die hem en zijn rechtvaardige orde uitdaagt zal in het stof bijten. Krokodillen, bijgelovige negerkoningen, westerse boeven, allemaal ontmoeten ze in hem hun meerdere. Hij voert een constante strijd voor zijn rechtvaardige orde.

Deze heldhaftige strijd bestaat behalve uit de strijd van de mens tegen de natuur, de blanken tegen de zwarten en de gerechtigheid tegen de misdaad vooral uit de strijd van de man tegen de vrouw. In de ogen van de held is de vrouw zwak, emotioneel en naïef. Maar ze is ook héél héél lief

en daar ligt nu voor de held het probleem. Een zwakke vrouw houd je er gemakkelijk onder, maar pas op als ze wat bij je los maakt. Dan wordt je week, je kan niet meer strijden. Kortom, je wordt een anti-held. Gevoelens van liefde, saamhorigheid, en sowieso alle ongecontroleerde emoties zijn gevaarlijk voor echte helden. Ze ondermijnen de gevechtskracht. Nee, vrouwen met al hun emoties, da's pas chaos.

Vrouwen zijn daarmee levensgevaarlijk voor de held. Je kunt er het beste even van genieten, maar dan weer snel weg. Haar verstoten betekent meteen je eigen mogelijkheden lief te zijn verstoten. Met de vrouw doet de held meteen ook zijn eigen "vrouwelijke" eigenschappen weg. De held ontneemt zichzelf daarmee een groot deel van wat het leven de moeite waard maakt.

De mannelijke held, de strijder voor rechtvaardigheid, zal daardoor altijd eenzaam blijven. Zijn emoties kan hij alleen maar uiten aan het front, in de strijd. Eventueel met zijn kameraden. Je ziet dan ook zelden Tarzan knuffelen, of een cowboy met een gezinnetje, laat staan een samoerai in een woongroep die aan vrije liefde doet.

Helden, en welke man is er geen, zien zichzelf als precies het tegendeel van de vrouw, en houden bij hoog en bij laag vol dat dat beter is. Het vrouwelijke, het emotionele, moet overal bestreden worden en niet in het minst bij zichzelf. De held is krampachtig "cool" en hard en ontkent gevoelens die hem niet uit komen. Hoezeer ook gevierd, met name door zijn medehelden, toch is de held uiteindelijk een parasiet. Hij leeft namelijk alleen bij de gratie dat andere mensen (lees: vrouwen) wel de dingen doen waar hij op neer kijkt, zoals verzorgen, liefhebben, kinderen opvoeden en andere arbeid. De held vecht alleen maar.. voor zijn idealen. Ik zou zeggen: ga de heren helden zelf eens bekijken....

Terug