De Peueraar 11/12, juli/augustus 1991

Auteur: De Vrije Bond

Er wordt na de zomer in Leiden geprobeerd een afdeling van de Vrije Bond op te richten. De Vrije Bond is een vakbond met anarchistische denkbeelden en houdt zich bezig met veel meer dan alleen werk en bedrijf. De Vrije Bond streeft naar een samenleving waarin alles in zelfbeheer is, en niet alleen de bedrijven. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Merijn of Eric, bereikbaar in De Invalshoek (plaats en telefoonnummer achter in dit nummer). Hieronder volgt de tekst van de brochure van de Bond (iets ingekort).

De Vrije Bond noemt zich een basisorganisatie voor zelfbeheer en syndicalisme. Dat is een hele mond vol. Het betekent in de eerste plaats dat de bond streeft naar een vrije samenleving waarin iedereen als volwaardig en vrij individu kan functioneren. Wij willen dat iedereen zoveel mogelijk moet kunnen meebeslissen over zijn eigen werk- en leefomstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven waarbij de werkenden samen bepalen hoe ze werken en wat er met de winst gebeurt. Zelfbeheer en zelfbestuur is daarom voor ons zo belangrijk. Dit streven naar zelfbeheer beperkt zich niet tot de werkplek. Onze gedachten gaan eveneens uit naar wooncoöperaties waar mensen samen hun eigen woonruimte beheren en leefbaar maken. De Vrije Bond is dus niet een vakbond in strikte zin. Dat wil zeggen dat wij "werken" niet anders beoordelen dan "wonen" of "samenleven".

Zelfbeheer

De kern is de waardigheid en zelfstandigheid van het individu. Wij verzetten ons daarom tegen elke vorm van onderdrukking, of die nu economisch, politiek, seksueel, raciaal of gewoon tussen mensen onderling plaatsvindt. Op allerlei terreinen bestaan ongelijke machtsverhoudingen. Vele vormen van strijd vallen daarom onder ons bereik. Wij denken aan de vrouwenstrijd, de strijd tegen discriminatie, maar ook de strijd om het behoud van de natuur en het milieu. Binnen dit geheel neemt de economie geen unieke, maar wel een belangrijke plaats in binnen onze samenleving. Wie de maatschappij fundamenteel wil veranderen, zal deze verandering niet kunnen bewerkstelligen zonder de economische situatie fundamenteel te veranderen. Zo willen wij dat de beslissingsmacht over de productie moet komen te liggen bij de leden van de samenleving. Maar ook streven we ernaar de mentaliteit ten aanzien van werk te veranderen en komen op voor mensen zonder werk.

De Vrije Bond bestaat niet uit mensen die alleen maar tegen andere mensen zeggen hoe ze moeten leven. De kracht ligt in het individu en wij beginnen dan ook vanuit de leden. De ideale samenleving zal nog lang op zich laten wachten. Maar wij kunnen alvast beginnen ons eigen leven zo goed mogelijk in te richten. Hoe ga ik om met het milieu? Hoe tracht ik in mijn woon- en werksituatie werkbare vormen van zelfbestuur of zelfbeheer te realiseren en hoe stel je je op en kun je elkaar tot steun zijn als er conflicten zijn met werkgevende of uitkerende instanties. Op welke manier kan ik bijdragen aan veranderingen in mijn omgeving en in groter verband?

Binnen de Vrije Bond zitten mensen die in dezelfde richting denken, maar iedereen zal op zijn eigen manier zijn leven inrichten. Binnen de Vrije Bond kan je met andere mensen samen nadenken over de maatschappij en je eigen positie daar binnen.

Syndicalisme

De Vrije Bond heeft zijn wortels in de oude arbeidersbeweging. Tot in 1989 maakte hij deel uit van het Onafhankelijk Verbond van Bedrijfsorganisaties (OVB). In tegenstelling tot de FNV was het beleid van de OVB syndicalistisch, wat betekent dat zij streefde naar arbeiderszelfbestuur. De OVB stond onafhankelijk van politieke partijen en nam ook niet deel aan CAO-onderhandelingen. De arbeiders op de werkvloer bepaalden zelf wanneer zij acties wilden gaan voeren. Een begrip als wilde staking bestond dan ook niet binnen de OVB. Binnen de OVB bestaan bedrijfsorganisaties en een daarvan was de Bedrijfsorganisatie Collectieve Sector (BCS). Terwijl binnen de bond als geheel de economische strijd het belangrijkste bleef, kregen de leden van de BCS steeds meer interesse in thema's als milieu, vrouwenstrijd, anti-militarisme en arbeidsethos. Politieke meningsverschillen en een verschil in mentaliteit (bijvoorbeeld dat de BCS te anarchistisch zou zijn) leidde er uiteindelijk toe dat de BCS werd geroyeerd. De leden van de BCS gingen door in de Vrije Bond.

Organisatie

De Vrije Bond is een landelijke vereniging, van onderen opgebouwd uit regio's. Leden binnen een bepaalde regio kunnen besluiten om samen te werken. Ze vormen een zelfstandige eenheid die vanuit het landelijk bestuur geld ter beschikking krijgt en daarmee activiteiten ken ontplooien. Op dit moment functioneren er regio-groepen in Den Haag, Rotterdam, Amsterdam en Utrecht. Hoewel het praktisch handig is om met geografisch georiënteerde groepen te werken, zijn andere initiatieven ook mogelijk. Zo kunnen mensen die binnen dezelfde bedrijfstak werken of een gemeenschappelijke affiniteit hebben (bijvoorbeeld vrouwen of pacifisten) zich organiseren in een landelijke groep.

Alle beslissingen worden genomen op de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering. Ook het bestuur dat alleen lopende zaken mag behartigen, wordt daar gekozen. Drie maal per jaar vindt er een Landelijke Raad plaats rond een bepaald thema.

Regioactiviteiten

Alhoewel de leden de activiteiten in een regio naar eigen inzicht zullen invullen, zijn er overeenkomstige activiteiten. Actieve regio's zoeken contacten met groeperingen met gelijke ideeën. In Rotterdam heeft de regio al tal van initiatieven getoond. Onder andere de cyclus bevrijdende economie, waarbij aan de hand van lezingen en discussies op zoek gegaan werd naar een economie met anarchistische uitgangspunten.

Utrecht is ook actief met het leggen van contacten met groepen die bezig zijn op het gebied van uitkeringsgerechtigden, anti-fascisme en anarchisme. Verder wil men samen met anderen een lezingen-cyclus organiseren op het gebied van zelfbeheer.

Landelijk

Vier maal verschijnt het blad "Buiten de orde" waarmee de bond naar buiten treed. Het blad wordt landelijk gemaakt. Een belangrijke reden om lid te worden van de Vrije Bond is dat we met een deel van de contributie sparen voor een solidariteitsfonds. Dit fonds is te vergelijken met de stakingskas van een bond, maar het solidariteitsfonds is veel breder van opzet. Als lid kan je een beroep doen op dit fonds, bijvoorbeeld in het geval van een staking, bij problemen met een uitkeringsinstantie of in het geval van andere initiatieven waar jij je betrokken bij voelt. In zo'n geval moet de doelstelling van die acties in het verlengde liggen van de Vrije Bond en uitgevoerd moeten worden vanuit het principe van zelforganisatie.

Doelstellingen Vrije Bond

1. De Vrije Bond is een onafhankelijke organisatie die streeft naar een vrije samenleving. Dat is een samenleving waarin men uitgaat van de waardigheid en autonomie van het individu en elke dwang of onderdrukking vermijdt; een samenleving met andere woorden, waarin mensen zelf kunnen bepalen hoe ze hun werk- en levensomstandigheden inrichten (zelfbestuur, zelfbeheer).

2. Aangezien de Vrije Bond, de waardigheid en autonomie van het individu als de kern van zijn streven ziet, is de verdediging van deze waarden, of het nu gaat om economische, politieke, raciale, seksuele of andere intermenselijke relaties, een integrerend onderdeel van het streven van de Bond.

3. Voorwaarde voor een vrije samenleving is een fundamentele wijziging van de machtsverhoudingen in de huidige maatschappij.

4. De Vrije Bond richt zich onder meer op bestaande machtsverhoudingen van economische ongelijkheid, van hen die zeggenschap over de productiemiddelen hebben en hen die deze zeggenschap niet hebben. Wie de maatschappij fundamenteel wil veranderen, zal deze verandering niet kunnen bewerkstelligen zonder de economische verhoudingen fundamenteel te veranderen.

5. In de nieuwe samenleving waar de Vrije Bond naar streeft, zal de beslissingsmacht over de productie bij de leden van de samenleving liggen, met inachtneming van de waardigheid en autonomie van het individu en van het behoud van natuur en milieu.

6. De Vrije Bond is geen vakbond in traditionele zin. Hij steunt niet alleen de economische strijd, die de machtsvraag stelt en belangenbehartiging in engere zin niet veronachtzaamt, maar ook steunt hij alles wat zijn doel kan bevorderen en bestrijdt hij wat het tegengaat. Hij steunt het streven naar zelfbeheer en zelfbestuur alsmede de strijd tegen de onderdrukking.

Terug