De Peueraar 14, oktober 1991

Auteur: Harry Westerink


Indianen: 500 jaar geleden, 500 jaar lijden, 500 jaar strijden

In Leiden heeft Stichting América Latina, opvolger van het opgeheven Chili Front Leiden en solidair met de armste bevolkingsgroepen in Zuid- en Midden-Amerika, het initiatief genomen om door middel van twee activiteiten in oktober, een collecte en een manifestatie, aandacht te vragen voor verleden en heden van de inheemse bevolking van Amerika, de Indianen.

Op 12 oktober is het 499 jaar geleden dat Christoffel Columbus Amerika "ontdekte". Het is broodnodig dat internationaal, en dus ook in Nederland, een campagne van de grond komt om tegenwicht te bieden aan de officiële versie van de westerse geschiedschrijving. Het jaar 1492 zou volgens de heersende ideologie het startpunt zijn geweest van de voorspoedige ontwikkeling van de moderne wereld en van de universele beschaving. Een tegenoffensief zal ingezet moeten worden om te benadrukken dat de keerzijde van dit blijmoedige verhaal er heel anders uitziet." Voor de meeste mensen in de zogenaamde Derde Wereld, afgezien van een zeer kleine elite van machthebbers en rijken, betekent en betekende de kennismaking en hernieuwde ontmoeting met het Westen alleen maar ellende, uitbuiting, onderdrukking, roof en vervreemding. Met name voor de Indiaanse volken zijn de afgelopen 500 jaar bepaald geen pretje geweest. Voorzichtige schattingen bepalen het aantal Indiaanse doden door de eeuwen heen als gevolg van de komst van de Europeanen op 100 miljoen. Nog steeds is de situatie van Indianen in Noord- en Zuid-Amerika allerbelabberst. In de meeste gevallen bevinden Indiaanse mensen zch in de onderste laag van de samenleving. Zelfmoord, alcoholisme, uitzichtloosheid, werkloosheid, armoede, repressie en racisme, al deze dingen maken Indianen dagelijks mee.

Stichting América Latina probeert in oktober via een collecte en een manifestatie materiële en morele steun te verlenen aan de inheemse bevolking van Chili, de Mapuche-, de Aymara- en de Rapa Nui-Indianen.

Collecte

In de week van 14 tot en met 19 oktober organiseert América Latina een collecte ten behoeve van het informatie- en documentatiecentrum "Chillkatún Ruka", gevestigd in de hoofdstad van Chili, Santiago. Daar wonen momenteel ongeveer 300.000 Indianen. Het centrum is een initiatief van Mapuche-Indianen, en geeft informatie over de eigen Indiaanse taal, cultuur en geschiedenis. Er wordt daar aan een tijdschrift gewerkt, "Dugun Rayma", een blad voor de drie Indiaanse volken in Chili, en er worden cursussen opgezet. Zo op het eerste gezicht doet het centrum nogal denken aan dat andere centrum, gevestigd in Leiden ten behoeve van de inheemse bevolking aldaar. Ook daar wordt een tijdschrift uitgegeven!

Een Indianencentrum als in Santiago is heel belangrijk om de eigen Indiaanse identiteit gestalte te geven en op te bouwen. Dat is noodzakelijk om niet ten onder te gaan in een vreemde - Westerse - cultuur en leefwijze en voorgoed te verdwijnen. Zoals in alle Zuid-Amerikaanse landen heerst ook in Chili een Indiaan-vijandige sfeer. Daarom wordt er in dat land door de overheid en andere officiële instellingen geen steun verleend aan het centrum. De Chileense staat kent, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het paspoort, geen Indianen, alleen Chilenen. En iemand die niet bestaat, wordt ook niet gesubsidieerd. Het centrum ziet zich genoodzaakt om financiële steun in het buitenland te zoeken.

América Latina wil op twee manieren geld inzamelen. In de eerste plaats worden er in Leiden huis-aan-huis ongeveer 10.000 folders verspreid. Iedereen kan aan de hand van deze folder geld overmaken naar America Latina. De Stichting heeft contact met Mapuche-Indianen in Nederland; deze hebben zich in een groep georganiseerd. Aan hen zal het geld overgedragen worden. Ten tweede wordt er zaterdag 19 oktober in de Leidse binnenstad gecollecteerd met bussen, van 10 tot 16 uur. América Latina is nog op zoek naar collectanten.

Manifestatie

De tweede activiteit van America Latina betreft een grote Indianenmanifestatie in het Leidse Volkshuis, Apothekersdijk 33-a, ook op 19 oktober. Tijdens deze culturele en politieke dag wordt uitgebreid ingegaan op de oorspronkelijke Indiaanse cultuur, de "ontdekking" en "verovering" van Amerika, en de huidige situatie van Indiaanse volken. Het programma belooft heel bijzonder te worden; het begint om 14 uur, loopt door tot 24 uur 's avonds, en omvat onder andere een informatiemarkt, een kinderactiviteiten-programma, muziek, dans, dia- en videovertoningen, lezingen, ervaringsverhalen, en nog veel meer. Kom ook!

1492-1992

Deze twee activiteiten zijn uiteraard geen afsluiting, maar juist het begin van een seizoen waarin de "ontdekking" van Amerika steeds meer (vooral positieve) aandacht zal gaan krijgen in de massamedia, op scholen, in de wetenschap, in de politiek, enzovoorts. Het is te hopen dat deelnemers en bezoekers aan de collecte en de manifestatie de activiteiten zullen opvatten als inspiratie-bron om ook zelf aan de slag te gaan, op welke manier dan ook. Te denken valt aan bijvoorbeeld discussies en kennisoverdracht op scholen, concrete steunverlening, analyses maken van de relatie tussen arm en rijk in de wereld, actie voeren tegen multinationals die het bestaan van Indianen rechtstreeks ondermijnen (Amazone-gebied), de rol en de functie van het christendom, bekering, missie aan de kaak stellen, de huidige vorm van "ontwikkelingshulp" bekritiseren, kortom, mogelijkheden genoeg. De Invalshoek zal graag ruimte bieden aan mensen en groepen die op deze manier het thema "500 jaar kolonialisme" willen oppakken.

Terug