De Peueraar 18, februari 1992

Auteur: Ellen de Waard

Als Anja Meulenbelt 65 wordt of overlijdt zal er ongetwijfeld ergens in Nederland een standbeeld voor haar opgericht worden. Anja Meulenbelt: feministe van het eerste uur. Een vrouw die wist wat ze wilde en vele anderen geïnspireerd heeft.

Anja Meulenbelt hield op 22 januari een lezing over "de onmogelijkheden van de heteroseksuele liefde". Dit ter gelegenheid van de opening van een nieuw vrouwentrefpunt Eva in het Volkshuis. Het is de bedoeling dat dit vrouwentrefpunt cursussen gaat geven voor vrouwen en elke vierde woensdagavond van de maand is er vanaf 20:30 uur een lezing of discussieavond over een actueel onderwerp.

Anja Meulenbelt was actief, blijft actief en trekt nog steeds fel van leer tegen de scheve machtsverhoudingen tussen vrouwen en mannen. Waarom ben ik dan zo teleurgesteld als ik haar hoor praten? Ik denk omdat ze zegt dat we een hoge prijs voor onze emancipatie moeten betalen. Volgens haar hebben vrouwen in deze tijd 3 keuzes. Ten eerste is dat het traditionele huisvrouwenbestaan: getrouwd, kinderen en geen betaalde baan. Ten tweede kunnen vrouwen een carrière nastreven waarvoor ze dan 60 uur in de week moeten knokken. De derde mogelijkheid is een combinatie van beide, namelijk zowel een man en kinderen hebben als een betaalde baan.

Voor elk van deze 3 keuzes geldt dat wij vrouwen een hoge tol moeten betalen. De eerste keuze valt voor feministes eigenlijk af, want heeft de tweede feministische golf niet aangetoond dat we daar nou net zo ziek van worden (medicijnverslaving, geïsoleerd zijn, economische afhankelijkheid en depressiviteit)?

Een carrière en daarmee economische zelfstandigheid vereisen een fulltime beschikbaarheid. Daarom wordt door deze vrouwen meestal afgezien van kinderen krijgen en een vaste relatie komt ook in het gedrang. Niet alleen zozeer door tijdgebrek als wel omdat mannen niet van carrière-vrouwen houden. Daar kunnen ze namelijk niet vaderlijk op neerkijken.

De derde keuze brengt zoals bekend voor vrouwen een dubbele taak met zich mee, want zij blijven ondanks betaalde baan hoofdverantwoordelijk voor huishouding en kinderen. Uit cijfers blijkt dat mannen nu in vergelijking met 20 jaar geleden per dag niet meer slechts 10 minuten maar wel 19 minuten met hun kinderen bezig zijn, terwijl de partners van buitenshuis werkende vrouwen niet of nauwelijks meer tijd aan het huishouden besteden dan 20 jaar geleden.

Deze 3 trieste mogelijkheden voor vrouw en geven aan hoe het er met de emancipatie in Nederland voor staat. Anja Meulenbelt concludeert dat we voor de dingen die we met de eerste en tweede feministische golf bereikt hebben een hoge prijs moeten betalen. Ze zucht nog eens diep en zegt geen oplossing te weten voor de huidige gang van zaken. Maar dat meent ze niet! Want zij (en anderen in de zaal) benadrukken dat wij hogerop moeten komen. We moeten de hoge posities innemen waar mannen op zitten zodat we zelf de macht hebben om beschikking te krijgen over onze eigen levens, om voorwaarden te scheppen dat vrouwen hun capaciteiten kunnen benutten en bij mannen kunnen afdwingen dat ze ons niet meer kunnen onderdrukken. De tol die we daar voor moeten betalen is onacceptabel, maar toch moeten we het doen.

En daar wordt ik nou niet goed van! Om een goed doel te verwezenlijken accepteren we onacceptabele zaken. Dat lijkt me wel een heel erg kromme redenering. En als een vrouw uit de zaal zich afvraagt of het wel zo zinnig is om naar mannenmacht te streven probeert Anja Meulenbelt haar op een kleinerende manier in de hoek te zetten door te antwoorden: "Ach meid, dat dachten we 20 jaar geleden ook. En daarmee blijven we altijd aan de kantlijn staan".

Ik ben het met Anja Meulenbelt eens dat de vrouwenbeweging macht moet hebben om iets te bereiken, maar de manier waarop carrière-vrouwen dat invullen kan ik niet accepteren. Dat is namelijk een puur individuele macht die mijns inziens helemaal niet ten goede komt aan vrouwen in het algemeen, met name niet aan de vrouwen uit de lagere sociaal-economische klassen.

Bovendien benadrukte Anja Meulenbelt telkens weer dat jonge vrouwen van nu zogenaamd niet bereid zijn om de feministische fakkel over te nemen. Dit zou komen omdat ze het vanzelfsprekend vinden dat ze kiesrecht hebben, hun eigen geld mogen beheren, kunnen scheiden, betaald werk mogen verrichten enzovoorts. Nou, misschien moet Anja Meulenbelt eens de hand in eigen boezem steken. Want als de door haar geschetste keuzemogelijkheden de erfenis zijn van de tweede feministische golf dan weet ik wel waarom jonge vrouwen niet staan te trappelen om de fakkel over te nemen!

Terug