De Peueraar 23/24, juli/augustus 1992

Auteur: Eric Krebbers e.a.


De nieuwe rooi-catalogus is er weer!

Het aantal veldproeven met genetisch gemanipuleerde organismen wordt jaarlijks uitgebreid. Dit jaar zullen tientallen proefvelden worden ingericht voor gemanipuleerde gewassen, terwijl vier jaar geleden slechts twee proeven van bescheiden omvang plaatsvonden. Ook het aantal gewassen met een veranderd DNA is toegenomen. In 1992 zullen er veldproeven plaatsvinden met verschillende soorten aardappel, suikerbiet, maïs, koolzaad en chrysant.

In 1988 was de Leidse onderneming Mogen International de genetische pionier op Nederlandse bodem. In 1989 kwam daar het Belgische bedrijf Plant Genetic Systems bij. Mogen en PGS experimenteerden met erfelijk veranderde aardappelen, het bintje, de desiree en de escort. Terwijl Mogen probeerde zijn aardappels resistent te maken tegen een virus, probeerde PGS zijn aardappelen uit op resistentie tegen het onkruidbestrijdingsmiddel Basta, een product van het Duitse chemie-concern Hoechst.

Vier jaar veldproeven en drie jaar van verstoringen verder, is het aantal proeven drastisch toegenomen. Alleen het Leidse Mogen International heeft al toestemming voor veldproeven op 34 locaties, waarvan zij er vorig jaar 12 benutte. Vorig jaar publiceerde De Peueraar een lijst van alle proefvelden van Mogen. En ook dit jaar bieden wij jullie de nieuwe catalogus aan, die we hebben overgenomen uit het blad "Lekker Fris". Het wordt dus weer tijd om de zeis uit de schuur te halen en gebruik te maken van deze eenmalige aanbieding.

Maar eerst iets over de proeven van Mogen. Het bedrijf wil proeven doen met genetisch gemanipuleerde aardappelen. De aardappelen worden getest op resistentie tegen de schimmel Phytophtera en eventuele andere in Nederland voorkomende schimmels. De aardappels maken als gevolg van de manipulatie een stof, osmotine 2, die de schimmels bestrijdt. Het gen dat zorgt voor de aanmaak van osmotine 2 is afkomstig van de tabaksplant. De aardappelen zijn nog niet eerder in het milieu geïntroduceerd. De Stichting Natuur en Milieu heeft bezwaar aangetekend omdat zij eerst meer duidelijkheid wil over het effect van osmotine 2 op ander bodemleven, waaronder 'goede' schimmels. Doel van de proeven is ook het vermeerderen van de aardappelen en aanmelding op de rassenlijst. Er is vergunning verleend tot 31 december 1997.

Op vijf lokaties gaan 3600 in-vitro vermeerderde planten of voorgekiemde knollen de grond in. Waar alleen schimmelresistentie wordt getest worden er 1.200 gepoot. De doelbewuste infectie met phytophtera zal in juli plaatsvinden, als de reguliere aardappelteelt is beëindigd. Mogen streeft ernaar een pakket schimmelbestrijders te ontwikkelen die kunnen worden ingebouwd in gewassen. De mogelijkheden zijn legio: aardappelen, druiven, tomaten en rijst. Wereldwijd worden de kosten van schimmelbestrijding op acht miljard gulden per jaar geschat. In Nederland wordt 200 miljoen aan schimmelbestrijding gespendeerd. De proeven van Mogen vinden plaats in Biddingbuizen, in Swifterband, in Emmeloord, en in Nieuwe Niedorp. In Nieuwe Niedorp is het veld 300 vierkante meter groot. Voor de veiligheid moet van de vruchtbare planten de bloeiknop worden verwijderd. Het desbetreffende proefveld waar de knoppen worden verwijderd moet zijn omgeven door een tweekleurig lint. Bij ieder veld moet een bord worden geplaatst met de tekst: "Proefveld. Verboden toegang voor onbevoegden." Ook moet er een pad rond het proefveld zijn aangebracht.

Terug