De Peueraar 26, oktober 1992

Auteur: Eric Krebbers


Over het einde van BOA

Het kantoortje van de Boycot Outspan Actie (BOA) aan de Oude Vest is al bijna leeg. De uitgeruimde kasten maken een lege, trieste indruk. Langs de wanden stond tot voor kort de neerslag van zo'n 25 jaar anti-apartheidsstrijd. Er waren ook notulen van de 55 BOA-groepen verspreid over het hele land. Grass-roots groepen die zich langdurig tegen "apartheid daar en racisme hier" hebben verzet. De landelijke BOA, hier in 'Leiden, stopt, maar die plaatselijke groepen gaan door. Het bestuur heeft besloten BOA per 30 september te ontbinden. De grote uitvoerende kracht, Esau du Pless, is, wordt ontslagen. Hij is er vanaf het begin in 1970 bij geweest. Het stoppen van BOA is in de eerste instantie een kwestie van geld. Du Plessis: "De Nationale Commissie voorlichting en bewustwording Ontwikkelingssamenwerking (NCO), een overheidsinstantie, vindt het niet meer nodig de BOA te subsidiëren. Haar acties zouden achterhaald zijn. De apartheid zou zo goed als opgeheven zijn. Maar de internationale euforie, ook bij onze volksvertegenwoordigers, die ontstaan is als gevolg van de veranderingen in Zuid-Afrika is volledig misplaatst. Er wordt door de Zuid-Afrikaanse president De Klerk gezegd dat het geweld in het land de hervormingen in de weg staat. Uit alle berichten blijkt echter dat hij het geweld zelf aanmoedigt. Zijn strategie lijkt op die van de VS in Nicaragua. De terreur van de door de VS betaalde Contra's deed de mensen daar snakken naar vrede. De mensen stemden bij de verkiezingen op een vertegenwoordiger die de goedkeuring had van de Amerikanen en hoopten zo het geweld te beëindigen. Op dezelfde manier is De Klerk nu bezig. Door middel van het geweld destabiliseert hij het land. Tegelijk schuift hij door middel van nietszeggende onderhandelingen de verkiezingen voor zich uit en wacht op het moment dat de mensen het geweld beu zijn, en liever vrede dan democratie willen. Liever een einde aan het geweld dan het ANC aan de macht. Dat is de keuze die De Klerk in feite aan de mensen voorlegt. Maar zonder democratie is er geen vrede mogelijk. Zonder een eerlijke verdeling van de macht en de welvaart zal er gestreden blijven worden. En ondertussen blijft de apartheid gewoon bestaan. De hoeksteen van het systeem, de thuislanden, staat nog fier overeind. De analyse van de westerse elite over het vermeende einde van apartheid deugt dus niet. De organisaties die kritiek op die analyse geven, die door willen gaan met de strijd, zoals BOA, krijgen geen geld meer. Zij staan de overheid en de commerciële belangen in de, weg. Lubbers wil gewoon weer zaken gaan doen met Zuid-Afrika. Meer populistische organisaties die zich conformeren aan het officiële verhaal zoals het KZA, zullen het financieel het langst vol houden. De BOA kreeg trouwens naast de meer structurele subsidie van de NCO ook geld van de gemeente. Dat was trouwens maar een gering bedrag, bedoeld voor plaatselijke activiteiten. Dat houdt nu ook op. De ambtenaar bij de gemeente, die daar over gaat, Carel van Ingen, vindt dat het Meldpunt voldoende doet om het racisme te bestrijden. Wat dat betreft praat hij mooi zijn wethouder A. van Bochove na. Toen Harriët van Dongen nog op die plek zat sprak hij wel anders. Van Ingen is een meeloper. Net als zijn wethouder ziet hij racisme nu als een uitwas, als een reeks incidentjes. En zij zijn dan verantwoordelijk voor het beleid! Racisme is geen incident, het is onderdeel van een wereldomvattend systeem. Het zit in ieder van ons. Je vindt het overal terug: in alle politieke partijen en in alle organisaties. Ook in het door de overheid gevoerde beleid dus. Er is wat dat betreft eerder behoefte aan een meerderheidsbeleid dan aan een minderhedenbeleid. Nee, racisme moet fundamenteel bestreden worden door een organisatie naast het Meldpunt. Een organisatie die er niet ondergeschikt aan is. Het registreren van klachten is niet voldoende. Er is een zogenaamde multiple approach nodig, een diverse aanpak. Carel van Ingen vindt van niet. Die man is onderdeel van een overheid die haar eigen racisme wil verbergen en daar hoef ik geen geld meer van. Ik weiger me te laten inkapselen en ga op eigen kracht verder, met eigen middelen, als particulier dus. Niet meer in platforms, dat kost me teveel energie want er is zo weinig enthousiasme en inzet. En met mijn gezondheid gaat het ook niet zo best. Nu zal ik me meer richten op het schrijven van artikelen en dergelijke. En of de fakkeltocht volgend jaar nog doorgaat , daar moeten we het nog met elkaar over hebben. We moeten niet bij de pakken neerzitten en ons laten overbluffen door het officiële verhaal van de elite dat er geen racisme meer is daar of hier. Misschien kan je dit artikel voor je stukje gebruiken..."

Du Plessis geeft me het essay "De Nederlandse elites en de ontkenning van racisme" van Teun van Dijk dat deze zomer in het tijdschrift Persona Grata stond. Ik citeer hier even het intro ervan. "Een van de opvallende kenmerken van het Nederlandse racisme is de hardnekkige ontkenning en bagatellisering ervan door de Nederlandse elite, niet in het minst door sommige van de meer progressieve onder hen. De mythe van de Nederlandse verdraagzaamheid jegens etnische minderheden is ook onder intellectuelen zo diepgeworteld, dat iedere twijfel aan die tolerantie afwisselend met agressie en onbegrip wordt gemarginaliseerd."

De BOA is weg, maar Du Plessis gaat door, niet te stuiten. Dat zijn langdurige inzet een voorbeeld moge zijn voor vele andere anti-racisten.

Terug