De Fabel van de illegaal 46/47, zomer 2001
Auteur: Gerrit de Wit en Jan Tas
Grootschalige volksoploop in Lisserbroek tegen vluchtelingenkamp
De komst van een tijdelijk asielzoekerscentrum (azc) voor 1.000 mensen in Lisserbroek, gemeente Haarlemmermeer, heeft tot een hoop opschudding geleid in dit plattelandsdorp tussen Haarlem en Leiden. Maar liefst 360 inwoners dienden een bezwaarschrift in tegen de komst van het tentenkamp op landgoed De Olmenhorst aan de rand van Lisserbroek. Dat is meer dan 10 procent van de dorpelingen. Veel bezwaarmakers vrezen voor hun "persoonlijke veiligheid" en zijn opgezweept door de PvdA-er Wallage en het stigmatiserende en ondeugdelijke Groningse rapport over "criminele asielzoekers".1
Toen begin januari bekend werd dat er een tijdelijke noodopvang vluchtelingen (tnv) in Lisserbroek zou komen, verzamelden de tegenstanders daarvan zich in 3 organisaties. Tijdens bijeenkomsten lieten die weten niets te voelen voor medewerking aan de vestiging van het centrum. De eigenaar van landgoed De Olmenhorst had ondertussen al meerdere anonieme dreigtelefoontjes, -brieven en -faxen mogen ontvangen. Zo'n 300 van de 360 bezwaarmakers ondertekenden een in het dorp verspreid standaardbezwaarschrift. Daarin zei men niet tegen de opvang van vluchtelingen te zijn, maar wel "tegen het hoge aantal van 1.000". Ze verwezen naar het in januari openbaar gemaakte en omstreden Groningse politie-rapport "Asielzoekers crimineler?", waaruit moest blijken dat vluchtelingen zich 5 keer meer schuldig zouden maken aan criminele feiten. De veiligheid van Lisserbroek zou in gevaar zijn. De bewoners pleitten dan ook voor een permanent bemande politiepost "indien het geen gesloten centrum kan zijn". En als de vluchtelingen niet permanent opgesloten kunnen worden, dan zouden de bewoners een avondklok voor hen willen laten instellen. Een andere eis was dat schriftelijk vastgelegd moest worden dat het centrum na 2 jaar weer gesloten zou worden, en "dat er daarna binnen een straal van 5 kilometer van Lisserbroek geen azc, tnv of tna zal worden gevestigd".
Racisme
De overige 60 bezwaarmakers hadden persoonlijk hun grieven op papier gezet. Y. Wakker stelde in haar bezwaarschrift dat de komst van het kamp voor "ontwrichting" in het dorp zou gaan zorgen. Ze schreef dat Lisserbroek te ver van Schiphol af ligt en dat daardoor de vervoerskosten van de vluchtelingen naar het kamp en omgekeerd te hoog zouden worden. Ze pleitte er dan ook voor om het kamp bij Schiphol te bouwen. Dreigend stelde Wakker dat de tegenstanders "geen middel onbenut zullen laten om u te overtuigen dat u met De Olmenhorst op de verkeerde weg bent beland. Ik sluit niet uit dat er dan ook acties zullen komen als u niet naar de burgers luistert."
T. van Heist uit Lisserbroek stelde dat "ervaringen elders in den lande aan het licht hebben gebracht dat veel van deze vreemdelingen het niet zo nauw nemen met "mijn en dijn". Vooral veel vreemdelingen uit het voormalige Joegoslavië en landen uit Noord-Afrika nemen vaak de toevlucht tot criminele activiteiten." B. van de Voorn en R. Tisserant vroegen in hun bezwaarschrift aan de gemeente wat er bekend is van "de gewoonten en cultuurgebruiken van de toekomstige bewoners? Immers, diefstal, bedreiging, molest, aanranding en dergelijke zijn in de diverse oorsprongslanden anders gewaardeerd dan hier in Nederland." N. Müller pleitte er voor dat het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA) een "collectieve wa-verzekering voor asielzoekers" zou afsluiten. Zo zouden Lisserbroekers en de daar gevestigde bedrijven hun schade kunnen verhalen, mocht die veroorzaakt zijn "door handelingen of door de aanwezigheid van asielzoekers".
Orde
N.J. Müller schreef dat de toelating van elke vluchteling 2 nieuwe vluchtelingen motiveert om "het geluk in Nederland te beproeven". "Misschien willen wel 2.000.000.000 tot 3.000.000.000 vreemdelingen in Nederland wonen en werken", aldus Müller. Hij waarschuwde verder voor "asielzoekers die in hun eigen land gewend zijn geraakt aan een situatie van volslagen anarchie". Müller is bang voor ordeverstoringen op het centrum en pleit voor de norm dat "elk azc met een capaciteit van meer dan 250 personen rondom via goede verharde wegen door orde- en hulpdiensten moet kunnen worden benaderd".
M. van Kesteren maakte zich vooral druk om zijn "persoonlijke veiligheid". "Aangezien de uitgang van het centrum direct langs het fietspad van de IJweg is gelegen, zou ik mij op deze weg zeer onveilig voelen." En "ik maak bezwaar tegen de plaatsing van dit centrum, in verband met mijn gezondheid en bovenal die van mijn kinderen als inwoner van Lisserbroek".
Verdeeld
Lisserbroek is door de komst van het tentenkamp verdeeld geraakt. Een kleine groep is tegen de opvang van elke vluchteling. Een vrij grote groep Lisserbroekers is niet tegen de komst van de vluchtelingen op zich, maar wil een kamp voor maximaal 500 personen. Om hun eis kracht bij te zetten, baseren zij zich in hun bezwaarschriften regelmatig op racistische vooroordelen. Daarnaast benoemen ze allerlei technische kwesties waarom het kamp er niet moet komen of kleiner moet worden. Zo hekelen veel Lisserbroekers het gebrek aan wandelpaden van het kamp naar het dorp, vinden ze dat er te weinig medische voorzieningen zijn en stellen ze dat de zogenaamde party-tenten niet geschikt zijn voor opvang. Het laatste argument is op zich legitiem, maar in plaats van te ijveren voor een verbetering van de voorzieningen, grijpen de bewoners dit aan om te strijden tegen de opvang van 1.000 vluchtelingen. Gelukkig is er ook een groepje Lisserbroekers dat juist pleit voor opvang van de vluchtelingen. Om tegenwicht te bieden aan de hetze zijn kaarten met de opdruk "vluchtelingen welkom" van Nederland Bekent Kleur verspreid.
Op 6 maart wees het College van B&W de bezwaarschriften af, waarna de bouw van het tentenkamp begon. In een uiterste poging stapten zo'n 40 Lisserbroekers op 23 april naar de Haarlemse bestuursrechter en eisten daar een onmiddellijke stopzetting van de bouw. Op 1 mei wees de rechter alle bezwaren van de hand en noemde het aantal van 1.000 vluchtelingen aanvaardbaar. Begin mei verspreidde de neo-nazistische organisatie Stormfront Nederland overigens nog een pamflet in Lisserbroek, waarin men aankondigt te gaan "patrouilleren" om de veiligheid van de Lisserbroekers te waarborgen.2
Noten