De Fabel van de illegaal 56, januari/februari 2003
Auteur: Eric Krebbers
Koerdische romantiek
"Is de woordenschat in het Koerdisch wel groot genoeg om daarin een roman te kunnen schrijven?" Dat vroeg een Turkse journalist ongelovig toen hij voor het eerst vernam van de Koerdische roman "In de schaduw van een verloren liefde" van Mehmed Uzun. Wie het boek met zijn bloemrijke en tegelijk snelle stijl leest, kan vaststellen dat dat geen probleem is. Uzun vluchtte in 1977 naar Zweden en probeert nu van daaruit de Koerdische literatuur te stimuleren. Onlangs werden echter in Turkije alle Koerdische en Turkse exemplaren van twee van zijn boeken in beslag genomen. Die zouden namelijk "separatistische propaganda bevatten" en "een terroristische organisatie steunen". Dat kan Uzun op 15 jaar gevangenisstraf komen te staan. Gelukkig krijgt hij internationaal veel steun van uitgevers en schrijvers.
"In de schaduw van een verloren liefde" geeft inzicht in de politieke situatie rond de oprichting van de moderne Turkse staat, en eveneens in de belevingswereld van de Koerdische nationalisten van die tijd. De hoofdpersoon Memduh Selim Bey is mede-oprichter van de Koerdische partij Xoybun. In 1923 vlucht hij naar Syrië, om van daaruit mee te doen aan opstanden in Koerdistan. Tussendoor geeft de nationalist zich over aan romantische mijmeringen over zijn mooie Koerdistan en het Koerdische volk. Juist omdat hij kiest voor de strijd blijft zijn geliefde Feriha steeds onbereikbaar. Feriha is een jonge Tsjerkessische vrouw, en in zijn ogen steeds het toonbeeld van zuiverheid en onschuld. Tsjerkessische vrouwen zouden over bijzondere eigenschappen beschikken en de Tsjerkessische waarden belichamen, droomt Bey. Een indringende en modern geschreven historische roman, die toch de indruk weet achter te laten dat hij echt in die roerige tijd geschreven is. Een aanrader, vooral voor anti-nationalisten die willen begrijpen wat nationalisten bezielt.
"In de schaduw van een verloren liefde", Mehmed Uzun. Uitgeverij: De Geus, 20,00. ISBN: 9044501186.