De Fabel van de illegaal 73, najaar 2005

Auteur: Gerrit de Wit

NA-activist verdacht van brandstichting moskee

Ben van der Kooi, een vooraanstaande activist van de nazistische partij Nationale Alliantie (NA),(1) wordt ervan verdacht op 15 juni 2005 de Rotterdamse Shaan-e-Islam moskee in de fik gezet te hebben. De moskee brandde geheel uit en werd beklad met keltenkruizen en teksten als "Theo van Gogh R.I.P." en "Geen moskees op Zuid".

De aanslag kwam niet uit de lucht vallen. De NA organiseerde namelijk op 11 juni een demonstratie in de Rotterdamse wijk IJsselmonde tegen de daar geplande nieuwbouw van de Shaan-e-Islam moskee. Zo'n 45 nazi's namen deel aan het protest, waaronder NA-voorzitter Jan Teijn. Die was eerder bestuurslid van de verboden CP'86. Van der Kooi was aanwezig met een zelfgemaakt partijspandoek met de tekst "Moskee? Weg ermee!!". De politie beschermde de fascisten, en verwijderde en arresteerde tientallen anti-racistische tegendemonstranten. Onder hen bevonden zich het onafhankelijke Rotterdamse raadslid Brahim Bourzik, de Rotterdamse SP-voorzitter Ineke Palm en voormalig GroenLinks-parlementariër Mohammed Rabbae. Na de demonstratie plaatste Teijn op het NA-forum diverse foto's van de tegendemonstranten. Daarbij plaatste hij - als een voorzitter die zijn partij waardig is - opmerkingen als "linkse fascisten", "tuig", "links fascistische stoephoer", "linkse snol" en "haakneus".

Synagoge

Ben van der Kooi (links) en Jan Teijn (rechts) met megafoon tijdens de NA-demonstratie tegen de moskee
De nazi-demonstratie zou al snel weer vergeten zijn als de moskee niet 4 dagen later in de hens was gezet. Justitie had in eerste instantie geen mogelijke dader op het oog. Burgemeester Ivo Opstelten bezocht na de aanslag al snel het gebedshuis en noemde de brandstichting "onacceptabel". Onbenoemd liet hij dat het zijn eigen besluit was geweest om de NA-demonstratie toe te staan, ondanks waarschuwingen van anti-racisten dat de partij oproept tot haat en geweld. Ook de wethouder van Veiligheid en Volksgezondheid Marianne van den Anker van de rechts-populistische partij Leefbaar Rotterdam maakte het bont. Zij sprak van een "heel vervelende" gebeurtenis, maar sloot niet uit dat de dader "natuurlijk ook een moslim kan zijn die op deze manier aandacht vraagt".

Na de aanslag legden de media al snel een verband met de NA-demonstratie. Daar was de partij vanzelfsprekend niet erg gelukkig mee. Men vreesde justitiële vervolging en distantieerde zich officieel van de brandstichting. "De NA is een partij die middels de politieke weg naar oplossingen wil zoeken. Wij gaan er dan ook vanuit dat deze aanslag gepleegd is met het doel de NA in een slecht daglicht te stellen." Tegelijkertijd verschenen echter op het NA-forum bijdragen waarin de aanslag werd toegejuicht. Voormalig partijsecretaris Virginia Kapic meldde dat ze "er niet wakker om kan liggen", maar toch liever een synagoge had zien afbranden. Een andere aanhanger schreef: "Hoe meer moskeetjes en islamietjes verdwijnen, op welke wijze dan ook, hoe beter." De 31-jarige Ben van der Kooi liet zich op het NA-forum van zijn meest sarcastische kant zien: "Schandalig. Ach, die lieve arme mensen toch."

Opsporing verzocht

Het lachen zou Van der Kooi spoedig vergaan. Eind juni zond het tv-programma "Opsporing verzocht" namelijk videobeelden uit waarop de vermoedelijke dader te zien was. Die fietste kort voor de aanslag meerdere malen voor de moskee op en neer. Op zijn bagagedrager zat een jerrycan en hij droeg een pet met oorwarmers. De man op de fiets werd herkend als Van der Kooi. Op 30 juni werd hij gearresteerd. De moskee stond overigens ingeklemd tussen woonhuizen en winkels. De dader nam dus bewust het risico dat het vuur over zou kunnen slaan en dat er dodelijke slachtoffers zouden kunnen vallen. De arrestatie was een fikse tegenvaller voor de NA. Om zich uit die pijnlijke situatie te redden, verklaarde men dat hij geen partijlid was. Van der Kooi miste echter zelden of nooit een bijeenkomst of actie, rekruteerde nieuwe leden, verspreidde op grote schaal propaganda en maakte zo goed als alle spandoeken voor de partij.

Naast zijn activiteiten voor de NA was Van der Kooi ook lid van partijen en organisaties als de LPF, het Vlaams Blok, het Oud Strijders Legioen en Stormfront Nederland. Ook bezocht hij activiteiten van Nieuw Rechts en Leefbaar Rotterdam. Na zijn arrestatie verklaarde Leefbaar Rotterdam-leider Ronald Sørensen dat hij Van der Kooi kent "als een jongen met een hele grote mond, maar dit soort dingen zie ik hem niet doen". Toch stond Van der Kooi al jaren bekend als een extreme activist die aanslagen op moskeeën toejuichte. Zo werd in de zomer van 2003 een moskee in Vianen in brand gestoken. Er bleef weinig van over. Van der Kooi ging er direct op af, maakte foto's van de resten en plaatste die, vergezeld van juichende woorden, op het nazistische webforum Stormfront Nederland en Vlaanderen. Daar, en ook op vele andere extreem-rechtse fora, sprak Van der Kooi steevast over "kotsketen" en "haathutten" als het ging om moskeeën. Daders van aanslagen daarop werden door Van der Kooi geroemd als "verzetstrijders" en "vrijheidsstrijders". Het verbaast dan ook eigenlijk niemand binnen extreem-rechts dat Van der Kooi van deze aanslag verdacht wordt.

Oude locatie van de Shaan-e-Islam moskee (Foto: Pauline Krebbers)
Op 6 oktober moest Van der Kooi voorkomen in een "pro forma-zitting". Die diende om vast te stellen of er genoeg bewijs was om hem langer vast te houden. De zitting werd bezocht door onder andere Jan Teijn en voormalig NNP-voorzitter Florens van der Kooi, de broer van de verdachte. Uit de zitting bleek dat Van der Kooi na de aanslag door de politie is geobserveerd. Daarbij werd hij in een auto gezien, samen met iemand anders. Die gooide vanuit de auto spullen in een container. Die werden er door de politie uitgevist en bleken met benzine doordrenkte kleren te zijn met daarop het DNA van de verdachte. Ook bleek uit onderzoek het handschrift van Van der Kooi overeen te komen met de bekladdingen op de moskee en is een petje van hem herkend als het petje van de dader. Verder vertelde persofficier van Justitie H. Hambeukers over "een kennis van Van der Kooi aan wie hij heeft verteld de brandstichting te hebben gepleegd". Toch ontkende Van der Kooi tijdens de zitting er iets mee te maken te hebben. De rechter besliste dat hij nog drie maanden in voorarrest blijft en dat in die periode de inhoudelijke behandeling van de zaak moet beginnen.

Antisemitisme

De NA ligt naar aanleiding van de gebeurtenissen onder vuur. Strikt juridisch gezien lijkt de partij niet schuldig bevonden te kunnen worden aan de aanslag, maar men draagt zeker wel verantwoordelijkheid. De dader was immers mogelijk een vooraanstaand partijactivist die in actie kwam nadat de NA een demonstratie tegen de moskee had georganiseerd. Verder wordt in toespraken en in forumbijdragen geweld tegen politieke tegenstanders en migranten openlijk toegejuicht en zelfs aangemoedigd. Ook is het niet de eerste keer dat een NA-er in botsing komt met Justitie. Toenmalig partijsecretaris Virginia Kapic en jongerenvoorzitter Niek R. raakten in februari 2005 slaags met een politieke tegenstander uit het extreem-rechtse circuit.(2) Gewapend met knuppels en waarschijnlijk een mes zochten ze hem in zijn woning op. Voordat de boel compleet escaleerde, werd Kapic gearresteerd. R. ontsprong de dans. En op 14 juni deed de anti-racistische organisatie RADAR aangifte tegen de NA wegens antisemitisme. Op het NA-forum werd namelijk gewaarschuwd voor de rechts-extremist M. van G. Die had laten weten met een groepje mee te willen lopen in de demonstratie tegen de moskee. Van G. was voorheen echter pro-Israël en dat viel niet in goede aarde bij de antisemitische NA. Op het forum werd dan ook door Kapic geschreven dat iedereen "die ziet dat deze joden zich willen inmengen in het NA-gezelschap ze uit de groep moet trappen". Verder sprak ze over "het jodenzwijn" Van G. Een ander kondigde aan "de jodenpijper" Van G. persoonlijk uit de groep te zullen "schoppen". En in een verwijzing naar de vernietigingskampen was de ordedienst "geïnstrueerd wat (lach)gas mee te nemen". Ondanks alle grote woorden liep Van G. overigens gewoon mee.

Rechter

Op 19 juli werd de NA-activist Mike "ik haat zwarten, allochtonen, joden, communisten en gabbers" Bierens door de rechter veroordeeld tot twee weken voorwaardelijke gevangenisstraf wegens belediging van moslims. Vijf dagen na de moord op Theo van Gogh hing hij namelijk een NA-poster voor zijn raam met de tekst: "Stop het gezwel dat islam heet. Theo is voor ons gestorven. Wie wordt de volgende? Kom in verzet nu! Nationale Alliantie. Wij buigen niet voor Allah." Voorzitter Teijn achterhaalde eind september een nevenfunctie van die rechter. Op het NA-forum adviseerde hij zijn achterban om aan de hand daarvan via de Kamer van Koophandel het woonadres van de man te achterhalen. Men kon hem dan "een bloemetje sturen", oftewel de man lastig vallen of erger. Het is de vraag hoe lang de NA op de door haar ingeslagen extreme koers door kan gaan. De lijst met 'incidenten' waarbij NA-kaderleden en -sympathisanten betrokken zijn, wordt langer en langer. Het moment dat Justitie de partij aan gaat pakken, lijkt steeds dichterbij te komen.

Ondertussen gaat de partij zijn gang. Zo toog men eind augustus naar de jaarlijkse IJzerwake in Vlaanderen. Die Vlaams-nationalistische bijeenkomst wordt georganiseerd door Voorpost en trekt veel mensen van het Vlaams Belang en andere rechts-extremisten. Onder toeziend oog van meer dan 4 duizend mensen liep de Zeeuwse NA-voorzitter Wijnand de Putter met een Oranje-Blanje-Bleu vaandel mee in de traditionele vlaggenparade. Dat vaandel wordt ook wel een Prinsenvlag genoemd en werd voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt door de NSB. En op 17 september organiseerde de partij een "kameraadschapsdag" in Rotterdam.

Noten

Terug