"Mensen helpen, problemen oplossen. Je maakt van alles mee, heel afwisselend." Daarmee adverteert de politie Haaglanden al maandenlang in het blad Migrantenpost voor 'de baan van je leven'. Is dat werk echt zo leuk?
De Nederlandse politie doet haar uiterste best om zich een anti-racistisch imago aan te meten en het draagvlak onder migranten te vergroten. Zo was de Amsterdamse politie dominant aanwezig op de jaarlijkse anti-racisme beurs van Nederland Bekent Kleur op 29 maart jl. met propagandamateriaal over 'een kleurrijk korps'. De politie Hollands-Midden heeft zelfs een speciaal op allochtonen gerichte promotie-cd uitgebracht onder het motto 'jouw toekomst als agent'. En de Amsterdamse politie schermt bovendien graag met zogenaamde 'anti-racisme trainingen' binnen het korps.
Wat de promotiepraatjes echter 'vergeten' te vermelden is dat de politie ook een repressieve taak heeft. Dat geldt zeker niet alleen bij de massa-arrestaties tijdens de Eurotop in Amsterdam, maar ook bij het immigratiebeleid.De Nederlandse regering werkt er hard aan om "de immigratiestromen onder controle te krijgen", zoals politici dat plegen te noemen. Dat gebeurt in de eerste plaats door het sluiten van de buitengrenzen. Daarnaast worden mogelijkheden om een verblijfsvergunning te krijgen drastisch ingeperkt. Als laatste wordt het leven in de illegaliteit 'ontmoedigd' en wordt de nadruk verlegd naar het sluitstuk van het beleid, de "verwijdering".
Toenmalig staatssecretaris Kosto van Justitie zette in 1992 de toon: "Illegalen moeten verdwijnen". Sindsdien buitelen ‘respectabele' politici over elkaar heen om hun daadkracht te tonen. Met hun demagogische stemmingmakerij creëren zij het draagvlak voor een keihard beleid.
De dreigende woorden van Kosto worden inmiddels in rap tempo in daden omgezet. Het illegalenbeleid richt zich op uitsluiting, opsporing, opsluiting en uitzetting.
De Nederlandse regering staat overigens niet alleen in haar beleid. Het verhardende immigratiebeleid hangt nauw samen met de vorming van de Europese Unie. De huidige neo-liberale koers van de EU betekent een verdere verscherping van de machts- en welvaartsongelijkheid op wereldschaal. Daardoor zullen meer mensen gedwongen worden om vanwege armoede, oorlog of vervolging naar Europa te vluchten.
Europa sluit zijn grenzen meer en meer af voor mensen uit armere delen van de wereld. De Europese regeringen zijn hard bezig om een muur te bouwen rond Europa. Met hypermoderne grensbewaking aan de Oost- en Zuid-grens wordt een Fort Europa uit de grond gestampt. Militaire grenspatrouilles met helicopters, honden, infraroodcamera's en warmtesensoren worden ingezet om de vluchtelingen tegen te houden. Vliegtuigmaatschappijen en scheepvaartrederijen krijgen hoge boetes als ze vluchtelingen zonder papieren vervoeren en worden zo onbetaalde grenswachters. Daarnaast probeert de overheid vlucht- en 'smokkel'-routes in kaart te brengen, om de gaten in het net te kunnen dichten.
De manier waarop mensen Europa binnenkomen zegt echter niets over de reden waarom ze komen. De pogingen tonen eerder de wanhoop en vastberadenheid van mensen om hierheen te komen. Jaarlijks verdrinken honderden mensen in een poging om de grenspatrouilles te ontwijken en zwemmend of in kleine bootjes Europa te bereiken.
Met maatregelen als de Koppelingswet wil de regering illegalen uitsluiten van de toegang tot maatschappelijke voorzieningen, zoals huisvesting, werk en inkomen, en deels van onderwijs en gezondheidszorg. De wet is nog niet officieel aangenomen, maar de koppeling van bestanden aan die van de vreemdelingenpolitie is in de praktijk al grotendeels doorgevoerd. Zo krijgt de administratieve apartheid vorm.
De jacht is geopend. Om opsporing van illegalen door de vreemdelingenpolitie te intensiveren maakt de overheid gebruik van jachtquota. Zo moet het 'kleurrijk korps' van de Amsterdamse politie jaarlijks 2400 illegalen oppakken. Voor de politie Hollands-Midden is het vangstquotum in 1995 verhoogt van 300 naar 550 illegalen per jaar. Als niet aan de quota wordt voldaan, staan er banen op de tocht.
Regelmatig houdt de politie razzia's om illegalen op te pakken, onder meer in bedrijven, in privé-woningen of bij verkeerscontroles. De politie Hollands-Midden heeft onlangs met de IND een contract afgesloten om daartoe jaarlijks in 200 bedrijven binnen te vallen. "Maar", aldus de fanatieke politiewoordvoerder Van Egmond, "dat kunnen er net zo goed 800 worden".
Illegalen worden in vreemdelingenbewaring genomen louter en alleen omdat ze geen verblijfspapieren bezitten. Ze worden onschuldig opgesloten in een speciale gevangenis. Sinds de 'opening' van het Grenshospitium bij Schiphol in 1992 is de capaciteit voor dit doel flink uitgebreid tot ongeveer 1000 in maar liefst 11 gevangenissen. De vreemdelingenwet voorziet niet in een maximumtijd voor detentie, maar stelt alleen dat er 'zicht op verwijdering' moet zijn. Opsluiting van 6 maanden is geen uitzondering en ook zijn er gevallen van 11 tot 16 maanden bekend.
De gevangenissen zijn niet alleen functioneel voor de uitzetting, maar werken ook 'ontmoedigend'. Gevangenisdirecteur Van Manen van P.I. De Geniepoort in Alphen bevestigde onlangs dat "afschrikking een beoogd doel is" van de opsluiting van illegalen. De uitzettingsmachine draait op volle toeren. In 1995 werden volgens Justitie zo'n 40.000 illegale vreemdelingen verwijderd. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van 1992 en bijna een verviervoudiging ten opzichte van 1989. Ongeveer de helft daarvan werd door de sterke arm onder dwang uitgezet, oftewel gedeporteerd. Als illegalen zich niet als makke schapen laten wegvoeren, worden ze in elkaar geslagen, gehandboeid en platgespoten.
Een deel van de illegalen kan niet worden uitgezet. Zij worden na verloop van tijd op straat gedumpt met een bevel om Nederland onmiddellijk te verlaten. Als ze geluk hebben, krijgen ze daarbij nog tien gulden of een 'lunchpakketje' toegestopt.
Het mag duidelijk zijn dat de regering met dit beleid op grote schaal de mensenrechten schendt. De politie en de Marechaussee spelen bij dit alles een belangrijke rol. Hun repressieve taak is onderdeel van een structureel staatsracisme - en daar is geen 'anti-racisme training' tegen opgewassen.
Mensen worden niet illegaal geboren, het 'illegaliteitsgen' is nog steeds niet ontdekt. Het is de regering die mensen illegaal maakt en rechteloos verklaart, die hen brandmerkt tot mensen die hier niet mogen zijn.
In Nederland zijn sinds 1995 al honderden illegalen als vorm van verzet in honger-staking gegaan, of hebben uit wanhoop geprobeerd om zelfmoord te plegen. Mensen laten zich niet vrijwillig wegvoeren naar armoede, oorlog, vervolging of de dood.
Hoe lang tolereren we nog dat de regering fundamentele mensenrechten op grote schaal schendt? Het wordt tijd om beleidsmakers en -uitvoerders een halt toe te roepen.
Merijn Schoenmaker
Augustus 1997
in Migrantenpost