Haagse burgemeester blijft politieracisme in de doofpot stoppen

Bij het verzamelpunt achter station Den Haag HS.
Bij het verzamelpunt achter station Den Haag HS.

Vorige week maandag werden na afloop van een herdenkingsdemonstratie voor de vermoorde Mitch Henriquez door de Haagse politie elf mensen, onder wie drie Doorbraak-activisten, zonder enige aanleiding opgepakt en een paar uur van hun vrijheid beroofd. Over de politierepressie tijdens en na de actie klaagden Doorbraak en de organisatoren van de herdenking afgelopen donderdag tijdens een vergadering van de Haagse gemeenteraad. Doorbraak stuurde een schriftelijke verklaring naar de raad toe en een van de organisatoren sprak een tekst in (zie hieronder). Bij het “roerige” raadsdebat bleek eens te meer hoezeer burgemeester Jozias van Aartsen politieracisme in de doofpot wil blijven stoppen.

Het Haagse gemeentebestuur staat al langere tijd flink onder druk vanwege de structurele racistische profilering die de Haagse politie in praktijk brengt. In een poging om het eigen straatje schoon te vegen schakelden de politie en de gemeente Den Haag de Leidse wetenschapper Joanne van der Leun in. Haar onderzoek kwam onlangs nog eens extra onder vuur te liggen, nadat Buro Jansen & Janssen uit de doeken had gedaan dat Van der Leun voorafgaand aan een onderzoek over etnische profilering afspraken met de Haagse politie had gemaakt over de resultaten ervan. Zo moest “afbreukrisico” worden voorkomen, ofwel: zo moest worden tegengegaan dat structureel politieracisme mogelijk aan het daglicht zou komen.

Op initiatief van GroenLinks nam de gemeenteraad afgelopen donderdag een motie aan om etnische profilering te bestrijden door met “stopformulieren” te gaan werken. Op zo’n formulier moet de politie aangeven waarom de persoon in kwestie wordt staande gehouden of wordt gecontroleerd. Zo zou iets duidelijker kunnen worden of raciale kenmerken doorslaggevend zijn bij de beslissing tot controle. Stopformulieren vormen zeker geen zaligmakende oplossing, maar het gebruik ervan kan wel een klein stapje in de goede richting zijn. Maar Van Aartsen noemde de motie meteen al “onaanvaardbaar”. Hij dreigde zelfs met een collegecrisis, als de motie zou moeten worden uitgevoerd. Tot zover het democratische gehalte van de VVD-burgervader, die politieracisme en politiegeweld als taboe-onderwerpen behandelt.

Schriftelijke verklaring van Doorbraak

Op maandagavond 27 juni 2016 deden vanaf 17:00 uur ongeveer vijftig mensen mee aan een strijdbare en indrukwekkende herdenkingsdemonstratie voor Mitch Henriquez. De tocht voerde van station Den Haag HS naar het Zuiderpark en had veel weg van een lopende politiecel, met aan voor- en achterkant meerdere politiebussen en aan weerszijden maar liefst twee linies politie, waarvan een linie te paard. In het park legden familieleden van Mitch, en daarna ook de andere demonstranten, bloemen op de plek waar hij precies een jaar geleden werd vermoord door de Haagse politie. Het was een stil en waardig moment dat grof werd onderbroken door de politie die het nodig achtte via een megafoon mee te delen dat een tweede demonstratie vanaf 20:00 uur bij het politiebureau De Heemstraat in de Schilderswijk niet was toegestaan.

Onder de demonstranten bevonden zich vier leden van de organisatie Doorbraak. Na afloop van de demonstratie gingen ze wat eten in een Turks restaurant, ook om bij te komen van de emoties van de herdenking van Mitch. Drie Doorbraak-leden gingen daarna op weg naar station Den Haag HS, om met de trein terug te keren naar de steden waar ze wonen. Tijdens de tocht naar dat station werden ze tot twee keer toe op vriendelijke wijze door op straat aanwezige politie-agenten verwezen naar dat station. De drie Doorbraak-leden liepen steeds verder weg van de omgeving van het politiebureau De Heemstraat. Ver voorbij dat politiebureau werden ze vervolgens plotseling omsingeld en ontvoerd door zo’n twintig politie-agenten. Van 20:30 tot 23:00 uur werden ze daarna vastgehouden in politiebusjes op het hoofdkantoor van politie, samen met acht andere deelnemers aan de demonstratie die inmiddels al lang was beëindigd. Sommige van de andere arrestanten waren opgepakt terwijl ze in een park zaten, anderen waren gearresteerd terwijl ze naar huis aan het fietsen waren.

De politie beweert dat de van hun vrijheid beroofde mensen “alsnog wilden demonstreren bij Bureau De Heemstraat, terwijl daar op last van de burgemeester niet gedemonstreerd mocht worden”. Maar uit de feiten blijkt dat de arrestanten op weg waren naar huis. In een poging om deze intimidatiepraktijken te rechtvaardigen legt de politie de verantwoordelijkheid voor de ontvoeringen bij de slachtoffers van deze politierepressie.

Doorbraak protesteert met klem tegen de volkomen onrechtmatige arrestatie van drie van haar leden en van acht anderen. Het is een grof schandaal dat zij door de Haagse politie werden aangehouden, ontvoerd en van hun vrijheid beroofd. Wij verzoeken de Haagse gemeenteraad om stelling te nemen tegen de onrechtmatige arrestatie en tegen de politierepressie waarmee de demonstranten werden geconfronteerd.

Ingesproken tekst van een van de organisatoren van de demonstratie

Afgelopen maandag organiseerden verschillende individuen en organisaties een herdenkingsdemonstratie. Het collectief noemt zich United Activists. Het was een waardige tocht. Nabestaanden van Mitch Henriquez voelden zich gesteund. Toch willen we richting de raad onze zorgen uitspreken over een aantal punten.

Ten eerste. Eén jaar na de dood van de Mitch Henriquez is er nog steeds geen vervolging ingesteld tegen de agenten die hem doodden. Hoe kan dit? De dood van Mitch staat toch gewoon op video? En hoe kan het dat jongeren die vorig jaar een rol speelden tijdens de rellen wel veroordeeld zijn? Ten tweede. Het persbericht dat de politie naar buiten bracht een paar dagen voor ons protest bracht veel vragen naar boven.
a) Waarom betreurt de politie ons protest? Is demonstreren niet gewoon een recht?
b) De politie zegt dat er veel resultaat geboekt is sinds vorig jaar. Als dit het geval is, waarom is de politie dan zo bang voor rellen?
c) De politie zegt dat ze op de goede weg zijn, maar alleen al van de afgelopen twee maanden weten we van veertien klachten over politiegeweld en intimidatie. Met de meeste klachten gebeurt helemaal niets.

Over de demonstratie. Ten eerste. Onze vrijheid van meningsuiting en ons recht op demonstratie zijn ingeperkt. We zijn door de burgemeester gedwongen een route te nemen langs een bedrijventerrein. Hier zijn we dit keer akkoord mee gegaan, maar hier zullen we in de toekomst niet snel genoegen mee nemen. Mogen we alleen onze mening uiten als die door niemand gehoord wordt? Als demonstreren verbannen wordt uit de publieke ruimte, is het dan gek dat mensen op andere manieren hun onvrede uiten? In onze publiekelijke berichtgeving was duidelijk gecommuniceerd dat wij de opgelegde restricties zouden volgen.

Ten tweede. Er was een overmacht aan politie op de been. Vanaf Den Haag Hollands Spoor werden tientallen ME-busjes ingezet, bereden politie, politie in burger en honderden politieagenten. Om een paar redenen is dit voor ons een groot probleem:
a) Mensen die dagelijks geconfronteerd worden met etnisch profileren of politiegeweld, worden hiermee afgeschrikt zich aan te sluiten. Escalatie hangt in de lucht. Mensen die de stoet langs zien trekken, zullen denken dat we een groep gevaarlijke criminelen zijn.
b) De tonnen, zo niet miljoenen, die met deze operatie verbonden zijn, kunnen veel beter besteed worden aan nuttigere zaken. Wij noemen bijvoorbeeld de schadeloosstelling van slachtoffers van politiegeweld, zoals Moes Sealiti.
c) Vanuit United Activist is duidelijk uitgesproken dat de route gevolgd zou worden en het de bedoeling was op vreedzame en strijdbare wijze invulling te geven aan de geplande herdenkingsdemonstratie en ons daarbij te voegen naar de opgelegde restricties van de burgemeester.

Ten derde. Het optreden van de politie was onbeschoft. Op het moment dat we in het park in stilte de dood van Mitch Henriquez herdachten, riep een megafoon van de politie om dat het verboden was om te demonstreren en vorderde men ons. Dit ervoeren wij als een trap na: niet alleen heeft de politie Mitch Henriquez gedood, zij heeft ook geen enkel respect voor de nabestaanden. Voor de meeste deelnemers was het niet duidelijk dat dit een vordering was en wat een vordering inhoudt. Waarom zweeg de politie na zelfs directe vragen van de organisatie over de mededeling, het moment, de inhoud ervan en de mogelijke gevolgen ervan bij het niet houden aan deze vordering? De nabestaanden waren hun tranen nog aan het drogen.

Harry Westerink