Hoe gevaarlijk zijn onze studenten?

De conclusie van Tillies dertigjarige denkwerk luidt als volgt: “het linkse radicalisme is hetzelfde als het rechtse radicalisme is hetzelfde als het moslimradicalisme.” Met deze slotsom sluit Tillie achteraan in een lange rij opiniemakers die ons na het progressieve elan van de jaren zestig en zeventig wijzen op de gevaren van utopisch denken. Er is, zo zou de twintigste eeuw ons geleerd hebben, slechts één vorm van politiek mogelijk: de liberale parlementaire democratie. Daarbuiten bestaan slechts totalitaire ideologieën. De status quo of de barbarij, een andere keuze hebben wij niet. Iedere vorm van kritiek op die status quo is dan ook een vorm van extremisme; Tillies “radicalisme” is niets meer dan de opmaat naar een onvermijdelijk gewelddadig politiek extremisme, al weet Tillie hiervan geen beter voorbeeld te geven dan de poging tot brandstichting van Het Lieverdje die, toegegeven, een nogal luie historische verwijzing was, maar zich moeilijk laat meten met het “extreme geweld” van ISIS of Breivik. “Radicalisme kan in zichzelf iets vernieuwends hebben”, geeft Tillie toe, “maar er zitten autoritaire verschijnselen in, ook al zeggen de betrokkenen dat ze zo ontzettend democratisch zijn”. En autoritair extremisme moet uiteraard bestreden worden, daar kan niemand het mee oneens zijn, toch? De ironie van zijn eigen betoog lijkt Tillie te ontgaan: is dat argument niet bij uitstek autoritair, zelfs totalitair? Tillie laat namelijk maar één vorm van politiek toe: de bestaande vorm en haar instituties. Hij maakt van de parlementaire democratie – “de goede oude politiek”, zoals hij het treffend noemt– de enige acceptabele vorm van politiek, want daarbuiten loert het moorddadig extremisme. Elke vorm van kritiek, zoals die van de Maagdenhuisbezetters en hun sympathisanten, moet dan ook onmiddellijk verstommen. Tillie doet hierbij uiteraard een beroep op die andere beproefde dooddoener: wie het niet met mij eens is, demoniseert.

Joost de Bloois, Dan Hassler-Forest en Tashina Blom in Hoe gevaarlijk zijn onze studenten? (Rethinkuva)