Is er ook maar ooit één Nederlandse soldaat veroordeeld voor oorlogsmisdaden op onschuldige Indonesiërs?
Verschillende artikelen in de Nederlandse media veronderstellen dat wij Indonesiërs op voorhand geen zin zouden hebben om ons aandeel in het geweld kritisch tegen het licht te houden. We zouden te gehecht zijn aan onze “heldenverering”, we zouden doelbewust in een zogenaamde “stichtingsmythe” geloven. Een mythe omdat het in werkelijkheid niet zomaar een koloniale oorlog maar eerder een burgeroorlog zou zijn geweest, waarbij onze strijdgroepen vooral elkaar te lijf gingen. We zouden dit niet willen erkennen omdat anders de legitimiteit van onze staat op losse schroeven zou komen te staan. Een mythe dus, alsof de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd een sprookje betreft. Ik betoog dat dit vooral een Nederlandse gedachtegang is. Het klopt dat niet alle delen van de Indonesische archipel door Java bestuurd wilden worden, ook was er onderlinge rivaliteit, maar wat ik mis in deze stelling is de invloed van de Nederlandse “verdeel-en-heerspolitiek”. Had de chaotische situatie die na 1945 ontstond niet een-op-een te maken met de Nederlandse koloniale overheersing? Immers, in de koloniale periode daarvoor werd elke poging om onszelf politiek te organiseren hardhandig de kop ingedrukt (…) Wat ik problematisch vind aan het Nederlandse debat, is dat er soms gesuggereerd wordt dat wij meer onwetend en naïef zouden zijn dan de Nederlanders als het gaat om geschiedschrijving. Alsof het tijd is dat wij Indonesiërs nu ook het goede voorbeeld van de Nederlanders volgen en eens kritisch naar onszelf moeten kijken. Alsof wij wat dit betreft van Nederland kunnen leren. Maar is dat werkelijk zo? Ik vermoed dat weinig Nederlanders zullen weten dat de Indonesische oorlogsmisdadiger Sabarudin, die tijdens de Bersiap Indo-Europeanen had vermoord, later de doodstraf kreeg en door het Indonesische leger is terechtgesteld. Is er ook maar ooit één Nederlandse soldaat veroordeeld voor oorlogsmisdaden op onschuldige Indonesiërs?
Ady Setyawan in Hoe gekleurd zijn jullie archieven? (Volkskrant)
Is er ook ooit een Indonesische soldaat veroordeeld door Indonesië voor oorlogsmisdaden gepleegd op nederlandse dienstplichtige(!) jongens?
Waarschijnlijk niet, en dat zal om dezelfde redenen zijn als de nederlandse, naast het feit dat winnaars van conflicten zelden de hand in eigen boezem steekt als het om oorlogsmisdadenvervolging gaat. Zie ook de VS in het Midden-Oosten.
In de eerste plaats: je kan het vermoorden van bezetters niet gelijk stellen met het vermoorden van onderdrukten. Ten tweede: two wrongs don’t make a right. Stel dat je gelijk had, en geen enkel ander land heeft ooit haar eigen oorlogsmisdadigers veroordeeld, dan nog zouden we Nederlandse oorlogsmisdaden moeten aanklagen en veroordelen. Waar jij feitelijk voor pleit is je neerleggen bij straffeloosheid omdat dat nu eenmaal de praktijk zou zijn. Wij geloven in veranderingen en dat we die kunnen afdwingen. In de eerste plaats in ‘eigen huis’.
Over de VS heb je natuurlijk gelijk, maar ook weer niet helemaal. Bijvoorbeeld naar aanleiding van het bloedbad van Mi Lai is er wel degelijk iemand veroordeeld. Eentje slechts, maar wel alvast één meer dan Nederland ooit veroordeeld heeft. Daarmee is je stelling dus al weerlegd.
https://en.wikipedia.org/wiki/My_Lai_Massacre#Courts_Martial
En hoe kwam dat? Doordat mensen van onderop druk zetten, in plaats van te zeggen: “ach, zo gaat het altijd in oorlogen, andere landen zijn net zo”.
Precies hetzelfde obsolete redenering wordt als argument gebruikt in de huidige debat over xenofobie, uitsluiting en discriminatie door degene die niet willen toegeven dat er structurele problemen ermee zijn omdat het “in andere landen zou ook gebeuren, daarom moeten we het niet over de kwalijke toestanden in ons land hebben”.
Volstrekt onzin, omdat persoonlijk mij niet interesseert zoveel wat in andere landen gebeurt, we geven ze sowieso steeds het voorbeeld wat ze moeten doen en bovenop als Nederlander voel ik me zeer betrokken bij wat steeds bij ons gebeurt, het is de prioriteit voor mij.
Dat maakt de vraagstelling van Ady Setyawan nog actueler en dringender.