Kerken speelden zeer slappe rol tijdens en na oorlogsmisdaden in Indonesië

De protestante en katholieke kerken speelden een zeer slappe rol tijdens en na de grote oorlogsmisdaden in Nederlands-Indië van 1945-1950. Ze steunden meestal de oorlog en verhulden vaak moordpartijen van het leger. Slechts af en toe klaagden zendelingen of priesters over de grove wantoestanden. Maar geen van de kerken heeft formeel ooit bij de regering een protest ingediend tegen de systematische mensenrechtenschendingen. Ook heeft geen enkele kerk tot nu toe voor fatsoenlijke afhandeling gepleit. Of de kerken nog zullen aandringen op vervolging van de nog steeds levende oorlogsmisdadigers, werd ook nu niet duidelijk op een symposium over de rol van de kerken, dat woensdag werd gehouden. Twee mensenrechtenorganisaties, de Stichting Comité Nederlandse Ereschulden van Jeffry Pondaag en de AFVN-Bond van Antifascisten, dringen hier wel bij de kerken op aan. Het symposium heette ‘De kerken en de oorlog in Indonesië 1945-1950″ en vond gisteren plaats aan de Vrije Universiteit. Er kwam naar voren dat de grote aantallen oorlogsmisdaden toch ruim bekend moesten zijn geweest onder protestante en katholieke geestelijken, die als zendeling, missionaris of in het leger onvermijdelijk in de positie kwamen om de martelingen, moorden en verkrachtingen waar te nemen. Maar de kerkleiding onderdrukte klachten hierover stelselmatig. Slechts van enkele individuele protestante geestelijke verzorgers of legeraalmoezeniers of een enkele plaatselijke geestelijke kwamen soms klachten door over wantoestanden. Bij de legerleiding vonden die echter nimmer gehoor, en evenmin bij de kerkelijke leiding of de burgerlijke autoriteiten. In een reactie zegt mensenrechtenactivist Jeffry Pondaag, die de massamoord in Rawagede aankaartte, dat hij er nu op hoopt dat de gezamenlijke kerken bij de regering zullen aandringen op een rechtvaardige afhandeling van de massamoorden in Nederlands-Indië. Pondaag is momenteel samen met advocate prof. mr. Liesbeth Zegveld actief in de zaak van de massamoorden door het KNIL en de Landmacht in Zuid-Celebes. Morgen vertrekken Pondaag en Zegveld opnieuw naar Indonesië voor een onderzoek. Pondaag komt terug in januari 2017.

Arthur Graaff in Kerken speelden zeer slappe rol tijdens en na oorlogsmisdaden in Ned-Indië (Krapuul)