Niet meebrullen in het anti-Turkse gehuil, nee tegen elk nationalisme
Zet je schrap. Vlak voor de verkiezingen blaast de Nederlandse regering het nationalistische vuurtje tot grote hoogte op. De Turkse president en regering doen vanuit hun positie en ambitie hetzelfde. Maar in Nederland hebben we allereerst met de Nederlandse politiek te maken. Van Nederland uit naar Turkije wijzen als het grotere gevaar, is meehuilen met de Nederlandse chauvinisten. Rutte en Wilders zijn hier bovenal de vijand, en vrijwel de complete Nederlandse politiek is medeplichtig. Afstand nemen van dit nationalisme in ‘eigen’ land is prioriteit nummer één, twee en drie. Afstand houden van Turks chauvinisme is noodzakelijk, om niet in de valkuil van inconsistentie en omgekeerd chauvinisme te vervallen. Maar first thing first: nee tegen de nationale anti-Turkse opgefokte, opgeklopte eensgezindheid, weg met de opgefokte nationale Nederlanderigheid.
De kern nog eventjes. In Turkije komt een referendum waarmee Erdoğan zijn macht wil uitbreiden. Turkse Nederlanders mogen daarin ook stemmen en een Turkse minister wilde in dat verband een campagnetoespraak komen houden in Rotterdam. Om dat te beletten, verbood het Nederlandse bevoegde gezag een landing met de minister aan boord. Een andere minister ging over de weg, haar konvooi werd eveneens stilgezet, ze mocht het Turkse consulaat niet in. Turkse aanhangers van Erdoğan protesteerden op straat, de ME veegde intussen de straten schoon en maakte weer eens een repressief einde aan een demonstratie. Kortom, Nederland deed weer eens waar het steeds beter in wordt: moord en brand schreeuwen over onderdrukking elders en intussen op het thuisfront de onderdrukker zijn.
Over de diplomatieke finesses kun je kibbelen. Is het netjes als Turkse ministers hun diplomatieke positie gebruiken om campagnebijeenkomsten toe te spreken? Nee. Is de houding van de Turkse regering provocerend, arrogant en autoritair? Ja. Is dat echter een rechtvaardiging voor het belemmeren van Turkse ministers in hun bewegingsvrijheid? Voor het bedreigen en vervolgens beëindigen van een betoging? Voor het welbewust verhogen van de diplomatieke spanning? Nee, nee en nogmaals nee. Het hele conflict draait nog slechts om nationaal prestige. Nederland wil laten weten wie er de baas is op Nederlandse straten. En Nederland wil daar een hele show van maken ook. Natuurlijk gaat het weer eens om Onze Democratische Normen en Waarden, de Vrijheid van het Westen tegenover de dreigende Untergang des Abendlandes. We hebben het allemaal eerder gezien. De norm die hier wordt hooggehouden, is de nationale waarde van Nederland, Nederland Boven Alles.
De escalatie overkwam Nederland niet, die escalatie was een politieke keus. Als het kabinet-Rutte de zaken op hun beloop had gelaten, dan had de Turkse minister intussen een praatje gehouden voor een paar duizend aanhangers, en was de zaak allang weer achter de rug zonder dat er herrie van was gekomen. Dat was dan misschien niet volgens de diplomatieke zeden en gewoonten, maar dat is dan een beetje pech voor die gewoonten. Dat er herrie kwam, is omdat Nederlandse politici ervoor kozen hier een Incident van te maken, om Vastberadenheid uit te stralen tegen over de ‘Turkse arrogantie’. Wilders wrijft in zijn handen. Erdoğan en zijn ministers spelen hetzelfde spel en beschuldigen Nederland intussen van fascisme, een beschuldiging die flarden waarheid bevat, maar uit de mond van deze chef van een politiestaat niet serieus te nemen valt.
Ik heb er vertrouwen in – ik weet wel zeker! – dat er in Turkije, en ook onder Turkse Nederlanders, mensen zijn die afstand nemen van dit anti-Nederlandse chauvinisme, en hun pijlen blijven richten op de autoritaire, niet ver van fascisme verwijderde politiek van Erdoğan. Zij zijn mijn kameraden. Maar in Nederland is het zaak om voor alles afstand te nemen van het dominante, opgestookte, levensgevaarlijke en in verkiezingstijd voor rechts uitermate bruikbare Nederlandse anti-Turkse nationalisme. Alleen wie afstand neemt van het ‘eigen’ nationalisme, mag verwachten dat mensen aan de andere kant van de – vooralsnog diplomatieke – frontlijn hetzelfde doen. De solidariteit die we hierin nu nodig hebben is anti-nationaal, of ze is erger dan nutteloos.
(Ik heb geen zin in hyperlinks naar bronnen. De gegevens zijn allemaal te vinden in recente krant- en nieuwsberichten, compleet met tendentieuze toonzetting en alles.)
Peter Storm
(Dit artikel verscheen eerder op het weblog Ravotr.)
Kijk hier een links die geeft aan hoe de zaken werkelijk staan:
http://dutchturks.nl/pvda-vvd-en-d66-voerden-campagne-in-nederlandse-ambassadeurs-residentie-londen/
het schijnt de meest normale zaak op de wereld te zijn.
Het gaat werkelijk om de Rechtstaat en de diplomatieke overeenkomsten die door hetzelfde Rechtstaat goedgekeurd zijn.
De rechten van alle burgers zijn hetzelfde onder de Rechtstaat. Zodra de Rechtstaat uitgeschakeld is wordt per geval en naar de zin van autoritaire machthebbers gehandeld.
Ik ben het met je eens dat die turkse ministers niet tegengehouden hadden moeten worden. Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering zijn belangrijke zaken, en als je de ene groep die dingen ontzegt kun je dat de volgende week met de andere groep doen – bijvoorbeeld onder het mom dat alle “extremisten” slecht zijn.
Wat ik niet met je eens ben is dat alle vormen van *nationalisme* afkeuring verdienen. Als Sorben, Koerden, Bretonnen, Schotten of Catalanen hun taal in leven willen houden, of zich af willen scheiden van een staat die dat tegenwerkt, is daar weinig mis mee. Waar wat mij betreft de grens ligt is bij *chauvinisme*, het idee dat je eigen taal, cultuur, staat e.d. superieur zijn en “dus” anderen door de strot geperst mogen worden.
Waarom zet je dat ’tweede’ nationalisme tussen aanhalingstekens? Feit blijft dat het gewoon nationalisme is, met dezelfde problemen. Zoals bijvoorbeeld het op het tweede plan zetten van de strijd tegen kapitalisme door samenwerking te promoten van de klassen. In Baskenland heb je een linkse nationalistische beweging die, als het erop aan komt, liever samenwerkt met de ‘eigen’ bazen dan met arbeiders uit de rest van Spanje. Bij de protesten in Catalonië waren de geïllegaliseerde vluchtelingen en migranten blij omdat de Catalaanse politie hen even met rust liet, want die ging vaak nog harder tegen hen te keer dan de Spaanse politie. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Nationalisme is geen oplossing, en kan ook geen oplossing zijn voor problemen die links constateert.