Ombudsman veroordeelt politierazzia in de Bijlmermeer
In de nacht van 15 op 16 juni 2007 was in het café, een uitgaansplek voor met name jonge zwarte bewoners uit de Bijlmermeer, een Afrikaans feest aan de gang. Om 1:30 uur werd het feest ruw verstoord door een enorme politiemacht van zo’n 80 agenten met paarden en honden. “De politie Amsterdam-Amstelland controleert vandaag de bezoekers van deze horecagelegenheid. We hebben juist deze plek gekozen, omdat uit onderzoek blijkt dat dit café een verzamelplaats is van personen die illegaal in Nederland verblijven en zich tevens met diverse vormen van criminaliteit bezighouden”, stond te lezen op een door de politie ter plekke uitgedeelde folder. De tekst van de Engelstalige versie van de folder week daar overigens wezenlijk van af. Daarin werd namelijk alleen gemeld dat de politie op zoek was naar “criminelen”.
Van alle aanwezige bezoekers – ongeveer 220 – werd de identiteit gecontroleerd. De politie pakte 103 mensen op en sloot er 67 op in illegalengevangenissen. Uiteindelijk werd er niemand strafrechtelijk vervolgd. “Zorg voor burgers en veiligheid zijn zeer belangrijke punten voor de politie Amsterdam-Amstelland. Op dit moment bereiken ons veel signalen over onveiligheid in Amsterdam Zuid-Oost. Met deze actie dragen wij bij aan de veiligheid in deze wijk”, durfde de politie ook nog te beweren in de folder. Het tegenovergestelde was echter het geval. De inval leidde juist tot veel verwarring, woede en onveiligheid onder de bezoekers. In plaats van criminaliteitsbestrijding ging het om een massale illegalenjacht, waarbij de politie de eigen regels en bevoegdheden overtrad.
Stigmatisering
De publieke verontwaardiging over de inval was terecht groot. Volgens All included heeft de vreemdelingenpolitie misbruik gemaakt van haar bevoegdheden door criminaliteit te willen bestrijden via het vreemdelingenrecht, en niet via het strafrecht. Ook gedroeg de politie zich racistisch. De Ombudsman is dat met de actiegroep eens, zoals blijkt uit het onderzoeksverslag “Illegaliteit of criminaliteit bestrijden?” van 20 augustus 2009. De politie had geen grote groep willekeurige burgers tijdelijk de vrijheid mogen ontnemen om mogelijk in het café aanwezige illegalen op te pakken. Verder meent de Ombudsman dat “de politie in haar uitingen over de actie de in Nederland verblijvende vreemdelingen uit West-Afrika en met name de Nigerianen heeft gestigmatiseerd door zo expliciet en zonder voldoende onderbouwing de aanname te doen dat deze groep overwegend illegaal en crimineel is. Hiermee heeft de politie het in de Grondwet verankerde discriminatieverbod geschonden.” Daarmee krijgt de politie een flinke draai om de oren. Maar gelet op het enorm repressieve klimaat tegen illegalen is het onwaarschijnlijk dat de politie dit soort razzia’s voortaan achterwege laat. Daar komt bij dat het oordeel van de Ombudsman "rechtens niet afdwingbaar" is. De politie mag in alle vrijheid bepalen wat men met de kritiek gaat doen, dat wil zeggen: niet gaat doen.
Harry Westerink