Protest in Dokkum laat zien dat de anti-Zwarte Piet beweging niet meer te stoppen is (beeldverslag)

Twee van de organisatoren op het podium: Mitchell Esajas en Jerry Afriyie (met Friese sjaal)
Twee van de organisatoren op het podium: Mitchell Esajas en Jerry Afriyie (met Friese sjaal).

Gisteren vond in Dokkum alsnog een protest tegen Zwarte Piet plaats, nadat een vorige poging geblokkeerd werd door extreem-rechtse wegpiraten, de politie en autoritaire bestuurders. Met deze tweede poging richtten we ons niet alleen tegen de racistische blackface-traditie, maar tegen al het institutionele racisme en stonden we op voor het demonstratierecht en de vrijheid van meningsuiting. De manifestatie werd in slechts zes dagen uit de grond gestampt en trok meer dan 200 deelnemers uit het hele land, inclusief Friesland zelf.

De helft van de demonstranten kwam met twee bussen die ongevraagd begeleid werden door maar liefst elf motoragenten, tien ME-bussen en twee takelwagens om eventuele blokkades te verwijderen. Opritten werden door de politie afgezet, evenals de viaducten over de weg omdat daar stenen vanaf gegooid zouden kunnen worden. De politie had signalen in die richting ontvangen, zeiden ze, en stelde voor om agenten in de bussen te laten meerijden. Dat werd vanzelfsprekend geweigerd. Als criminelen onder escorte vervoerd worden was al erg genoeg. Onderweg belandden een paar auto’s met pietofielen in de stoet. Die werd daarop door de politie prompt tot stilstand gebracht en kon pas verder nadat de racisten eruit gepikt waren. Gezien alle ervaringen de afgelopen jaren van de anti-Zwarte Piet-beweging met de politie gaf de escorte bepaald geen veilig gevoel.

ME-bussen voorop
ME-bussen voorop.
Een blik motoragenten
Een blik motoragenten.

Ondertussen werden alle toegangswegen naar Dokkum gecontroleerd. Actievoerders van Doorbraak die per auto kwamen, werden vanaf een viaduct door de politie gefilmd en een paar honderd meter verderop van de weg gehaald. De eigenaar van de auto stond bij de politie bekend als actievoerder, en daarom was id-controle van alle inzittenden noodzakelijk, zo werd gezegd. Er was namelijk door de burgemeester een noodbevel ingesteld. Eenmaal geparkeerd werd iedereen die de stad inliep – en geen Fries sprak! – opnieuw gecontroleerd.

Actievoerders die per auto kwamen werden van de weg gehaald. Driving while eating bara's.
Actievoerders die per auto kwamen, werden van de weg gehaald. Driving while eating bara’s.

Op en rond het manifestatieterrein waren tientallen agenten te zien en stonden veel hekken. Iedereen die tot op twee straten naderde, werd door de politie gevraagd of ze voor of tegen Zwarte Piet waren. Zo wilde de politie leden van de extreem-rechtse anti-islambeweging Pegida en de net zo extreem-rechtse katholieken van Cultuur onder Vuur weghouden. Beide clubjes wilden ook graag profiteren van alle aandacht en hadden elk snel een pro-blackface actie aangekondigd, waar overigens vrijwel niemand op afkwam. Het resultaat van de ringen aan agenten rond de manifestatie was dat de plaatselijke bevolking maar mondjesmaat bij de manifestatie wist te komen, of ze nu mee wilden doen of gewoon kennis wilden nemen van onze ideeën. Op die manier heeft de politie feitelijk toch weer onze vrijheid van meningsuiting beperkt: we mochten zeggen wat we wilden, maar niemand mocht het horen. Volgens een agent die daarop werd aangesproken, was het meer dan voldoende dat de pers van onze actie verslag deed.

Paternalistisch-racistisch actiebord met taalfout
Paternalistisch-racistisch actiebord met taalfout.
Ondertekend door de extreem-rechtse wegpiraten
Ondertekend door de extreem-rechtse wegpiraten.

De Friese extreem-rechtse wegpiraten waren in geen velden of wegen te bekennen. Wel hadden ze van de politie een flink actiebord met tie-rips mogen vastmaken aan een van de dranghekken rond het manifestatieterrein. Daarop hadden de nationalisten “Swarte minsken libje & leitsje en wêz tevreden” geschreven, ondertekend met “Groetnis A7-blokkeerders 18-11-2017”. Nogal neo-liberaal, want dat betekende volgens andere Friezen letterlijk: “Zwarte mensen, leef & leen en wees tevreden”. Tsja, “leitsje” had “laitsje” moeten zijn, maar taalfouten zijn menselijk. De bedoelde, nogal paternalistisch-racistische boodschap was natuurlijk: “Zwarte mensen, leef & lach en wees tevreden”. Niet zeuren, wees blij, daar kwam het op neer. Ze hadden er nog net geen Zwarte Piet met lach van oor tot oor en een watermeloen bij getekend. Tevreden waarmee? Dat men hier mag zijn? Toen een anti-blackface activist hun boodschap beantwoordde door er een paar “Zwarte Piet is racisme”-stickers op te plakken, werd hij staande gehouden door de politie en volgde de zoveelste id-controle. De agenten moesten hem na overleg met hogerhand tot grote zichtbare teleurstelling laten lopen.

De bussen in zicht!
De bussen in zicht!

De aankomst van de actievoerders die per bus kwamen, was een van de vele hoogtepunten van het protest. Het laatste stukje vanaf de bussen naar het actieterrein moesten ze lopen, wat zeer veel bekijks trok van de plaatselijke bevolking en de pers. Het was een prachtige, strijdbare intocht, en in tegenstelling tot die van Sinterklaas van twee weken geleden deze keer tégen blackface! De reeds aanwezige actievoerders, die al geruime tijd in de kou hadden gestaan, kregen het door de aankomst van de “No more blackface”-scanderende en door pers omringde stoet spontaan warm en kippenvel! Wat een kracht en vastberadenheid!

Manifestatie
Manifestatie.
Doorbraak-spandoek, ook bekend van de stickers
Doorbraak-spandoek, ook bekend van de stickers.

Daarna begon de manifestatie, maar niet nadat we een aantal keer massaal de bekende uitspraak van Assata Shakur geroepen hadden: “It is our duty to fight for our freedom. It is our duty to win. We must love and support one another. We have nothing to lose but our chains.” Naast de bekende sprekers van de beweging was er heel nadrukkelijk ook gekozen voor een Fries geluid. Het ging de afgelopen twee weken immers niet om een conflict tussen Friesland en de Randstad, maar om een strijd voor een leuk feest voor iedereen of alleen voor witte mensen, een strijd tussen anti-racisme en racisme. En gelukkig waren er ook heel wat Friezen die zich niet lieten tegenhouden om hun anti-racistische gezindheid te tonen. Er waren Friese anarchisten, anti-racisten, muzikanten en dichters en zelfs een heel jonge, Dokkumse fan van de anti-racistische rapper Insayno. De beelden van het protest spreken verder voor zich.

Eric Krebbers

Het grote spandoek dat vorig weekeinde in Leiden werd opgehangen bij de intocht van Sinterklaas was ook mee
Het grote spandoek dat vorig weekeinde in Leiden werd opgehangen bij de intocht van Sinterklaas, was ook mee.
Actieborden
Actieborden.
Manifestatie
Manifestatie.
Manifestatie
Manifestatie.
Spandoek
Spandoek.
Toespraak Mitchell Esajas
Toespraak van Mitchell Esajas.
Overal die stickers!
Overal die stickers!
Friese molen dromerig in de mist, met keiharde kritiek ervoor op Nederlandse blackface-traditie
Friese molen dromerig in de mist, met keiharde kritiek ervoor op Nederlandse blackface-traditie.
Ook veel actieborden in het Fries.
Ook veel actieborden in het Fries.
Boodschap aan de premier
Boodschap aan de premier.
Kunta Rincho sprak alles aan elkaar
Kunta Rincho sprak alles aan elkaar.
Toespraak van journaliste Clarice Gargard
Toespraak van journaliste Clarice Gargard.
En zo is het maar net.
En zo is het maar net.
Onder het podium hing een chronologie van het verzet
Onder het podium hing een chronologie van het verzet.
En daarna nog verder tegen alle andere uitingen van racisme
En daarna nog verder tegen alle andere uitingen van racisme.
Dokkumse stadsdichter Tsead Bruinja vertelt in het Fries wat het enige is dat je met schoensmeer moet doen
Dokkumse stadsdichter Tsead Bruinja vertelt in het Fries wat het enige is dat je met schoensmeer moet doen.
Ontzettend veel pers
Ontzettend veel pers.
Fries meisje zet lange anarchistische strijdtraditie in de provincie voort
Fries meisje zet lange anarchistische strijdtraditie in de provincie voort.
Amartey
Amartey.
Amsterdamse politiemensen van het Caribisch Netwerk vulden het verder vrijwel volledig witte Friese korps aan
Amsterdamse politiemensen van het Caribisch Netwerk vulden het verder vrijwel volledig witte Friese korps aan.
Arnold Helmantel van discriminatiemeldpunt Friesland Tûmba vertelt dat veel mensen zich niet uit durven spreken tegen Zwarte Piet
Arnold Helmantel van discriminatiemeldpunt Friesland Tûmba vertelt dat veel mensen zich niet uit durven spreken tegen Zwarte Piet.
Rapper Gikkels met een paar vrienden
Rapper Gikkels met een paar vrienden.
Alles voortdurend gadegeslagen door politie. Leuk om hun gezichten te zien toen toen "Fuck the police" van NWA gedraaid werd.
Alles voortdurend gadegeslagen door politie. Leuk om hun gezichten te zien toen “Fuck the police” van N.W.A. gedraaid werd.
Rapper Insayno
Rapper Insayno.
It Dockumer Lokaeltsje
It Dockumer Lokaeltsje.