Rechter verwerpt standaardlesjes “op tijd komen” voor werklozen
Op 19 maart heeft de Haagse rechtbank bepaald dat bijstandsgerechtigde Paula terecht heeft geweigerd om in het kader van haar reïntegratie een “module werknemersvaardigheden” te volgen. De gemeente Den Haag mocht haar niet korten op haar uitkering, omdat haar reïntegratietraject louter was gebaseerd op algemeenheden en ze bovendien voldoende werkervaring had. De rechter lijkt daarmee paal en perk te stellen aan het zinloos rondpompen van werklozen in de reïntegratie-industrie. Een belangwekkende uitspraak die vraagtekens zet bij het aan werklozen standaard opleggen van vernederende lesjes “op tijd komen” en “arbeidsritme opdoen”.
Paula ontving sinds 19 januari 2012 een bijstandsuitkering. Ze kreeg de arbeidsverplichtingen opgelegd “als bedoeld in artikel 9” van de Wet Werk en Bijstand (WWB). In mei 2013 wilde de gemeente dat ze een cursus “werknemersvaardigheden” zou gaan doen. Ze liet daarop weten dat ze diverse trajecten al eerder had gevolgd en voerde aan dat het nieuwe traject niet passend was. Ze heeft namelijk ruim twintig jaar werkervaring als secretaresse en wil doorstromen naar administratief werk. De gemeente probeerde haar daarentegen te dwingen om toiletten schoon te maken en fietsen te repareren. Daarmee zou ze “werknemersvaardigheden” aanleren als op tijd komen en de bazen gehoorzamen. Maar zo’n traject zou in het geheel niet bijdragen aan haar reïntegratie, stelde ze, en daarom weigerde ze dat. Daarop kortte de gemeente haar botweg met honderd procent op haar uitkering, voor één maand. Haar bezwaarschrift daartegen werd verworpen.
Herhaling van zetten
Daarop ging ze in beroep bij de rechter, die vaststelde dat ze de arbeidsverplichtingen volgens de WWB inderdaad niet was nagekomen. Maar dat kon haar volgens de rechter niet worden verweten. De gemeente moet, aldus de rechter, bepalen welke reïntegratievoorzieningen het beste zijn om haar aan het betaalde werk te krijgen. Maar daarvoor is wel vereist dat men maatwerk levert en dat de voorziening het resultaat is van een zorgvuldige en op de persoon toegesneden afweging. De gemeente moet bovendien tegenover Paula motiveren en kenbaar maken waaruit de voorziening concreet bestaat, waarom juist die wordt opgelegd, gelet op de individuele feiten en omstandigheden, en welk tijdspad wordt gevolgd. Volgens de rechter heeft de gemeente niet aan deze voorwaarden voldaan. Het trajectplan dat Paula kreeg opgelegd, blonk namelijk uit in vage algemeenheden die op elke bijstandsgerechtigde van toepassing kunnen zijn. Dat soort standaardplannen kan niet door de beugel, aldus de rechter.
Bovendien wijst de rechter erop dat Paula ruim twintig jaar werkervaring heeft, zoals ze zelf ook al had aangegeven. Het trajectplan “werknemersvaardigheden aanleren” is daarom niet op haar toegesneden, vindt de rechter. Ze heeft al diverse trajecten gevolgd, waaronder praktijktrainingen en introductieweken. De “module werknemersvaardigheden” bestaat uit het werken in een kringloopwinkel, het schoonspuiten van profielen van kassen en het repareren en bewaken van fietsen. Steeds met behoud van uitkering, dwangarbeid dus. Uit de toelichting bij het traject blijkt het erom te gaan dat bijstandsgerechtigden zo zouden moeten wennen aan de eisen die het arbeidsproces stelt. Uit de rapportages van de gemeente zelf blijkt echter dat Paula een werkhouding heeft die is gebaseerd op plichtsbesef, dat zij zich aan afspraken houdt en op tijd komt. Het aangeboden traject is daarom overbodig en niets anders dan een herhaling van zetten, aldus de rechter. Haar beroep werd gegrond verklaard en het gemeentebesluit om haar een maand lang haar inkomen af te pakken werd vernietigd.
Lariekoek
Evenals de eerdere uitspraak van de rechter in de zaak van de bijstandsgerechtigde Joris van de Hulle, stelt deze recente uitspraak grenzen aan de hemeltergende handelingsvrijheid waarmee gemeenten werklozen kunnen verplichten tot dwangarbeid, dwangtherapieën en andere dwangtrajecten. Daarmee wordt dat soort dwang niet principieel afgekeurd, maar wel ingeperkt. Het signaal dat de rechter zo afgeeft, is van groot belang. Bijstandsgerechtigden ondervinden namelijk dagelijks aan den lijve hoe ze in de reïntegratie-industrie worden rondgepompt van het ene zinloze en vernederende standaardtraject naar het andere. Door de voortdurende dreiging van inkomensverlies lijken ze zich alles te moeten laten welgevallen, hoe stompzinnig het ook is en hoe weinig uitzicht op betaald werk het ook biedt. Daar heeft de Haagse rechtbank nu voorzichtig een stokje voor gestoken, dankzij de moed en het doorzettingsvermogen van Paula.
Met zijn uitspraak heeft de rechter de ideologische prietpraat over “werknemersvaardigheden”, die overal in de reïntegratie-industrie rondspookt, een weerwoord gegeven, uiteraard binnen de smalle marges van de bijstandsregels. Maar kritiek op het reïntegratiebeleid moet principieel van aard zijn. Want dat beleid is erop gegrondvest dat werklozen nog moeten leren werken, dat ze nog moeten leren om uit bed te komen, dat ze nog moeten wennen aan het arbeidsproces, en meer van dat soort lariekoek en vooroordelen. Ze worden steevast behandeld alsof ze nog kleuters zijn, alsof hun leven nog moet beginnen, alsof vadertje staat in de vorm van streng kijkende en zo nodig straffende gemeente-ambtenaren hen bij het handje moet nemen om de straat over te steken. De staat heeft er alle belang bij om hen zo te drillen en klaar te stomen voor de arbeidsmarkt en bij hen gehoorzaamheid af te dwingen richting de bazen en andere autoriteiten.
Kans op succes
Bijstandsgerechtigden hebben vaak al een heel leven achter zich. Ze hebben vaak al genoeg geleerd. Ze hebben al jarenlang betaald of onbetaald gewerkt. Ze dragen veel verantwoordelijkheden, zorgen en verplichtingen, net als mensen met een betaalde baan. Ze moeten zien te overleven in de kapitalistische ratrace vol armoede, repressie en uitsluiting. Ze dragen op allerlei manieren volop bij aan de samenleving. Toch wordt hen voortdurend aangepraat dat ze tekortschieten, dat ze nog niet zover zijn, dat ze niet of niet voldoende productief zijn, dat ze nog veel moeten leren via trainingen, cursussen en trajecten, dat ze zich nog meer moeten ontwikkelen voordat ze de heilige loonarbeid mogen gaan verrichten. Voortdurend geven al die consulenten en casemanagers bijstandsgerechtigden het gevoel dat werkloos zijn vooral hun eigen schuld is, in plaats van de schuld van de economie die in een permanente crisis verkeert.
De uitspraak van de Haagse rechtbank zou kunnen worden ingezet om gemeentelijk reïntegratiebeleid aan te vallen dat standaard alle of veel bijstandsgerechtigden verplicht om onbetaald te werken of trainingen en cursussen te volgen. Als daarbij geen maatwerk wordt geleverd, als iedereen zonder onderscheid en zonder individuele afweging hetzelfde soort traject moet volgen, dan kan dat beleid door de rechter worden teruggefloten, zo blijkt nu. Dat geldt niet alleen voor de gemeente Den Haag, maar ook voor andere gemeenten. Dwangarbeiders en bijstandsgerechtigden die dat dreigen te worden, kunnen in hun strijd tegen intimidatie en rechteloosheid sterker komen te staan, nu de Haagse rechtbank meer voorwaarden verbindt aan reïntegratietrajecten. De overwinning van Paula biedt dus ook andere bijstandsgerechtigden meer kans op succes.
Harry Westerink
En terecht.
Eindelijk een rechter die inziet dat onder de noemer, werk ritme en ethiek aanleren, werknemersvaardigheden aanleren, ervaringen op laten doen, testen op productie vaardigheden en noem het maar op, de grootste onzin is, zeker bij mensen die al uit een werkende situatie komen.
De rechter heeft helemaal gelijk als hij zegt dat een re-integratie traject toegesneden moet zijn op de persoon zelf en dit ook zo in de wet is vast gelegd. Wat nu door de gemeentes gebeurd is dat de marketing trukendoos word open getrokken om mensen zonder noodzaak op “re-integratie” trajecten te kunnen zetten om zo te voorzien in gratis werknemers voor bevriende werkgevers.
Ruw gezegd is het gewoon zo dat bijstandsgerechtigden enorm gestigmatiseerd worden. Bijstandsgerechtigden zijn allemaal tokkies. A-sociale mensen zonder manieren, zonder educatie, zonder waarden en normen, meestal nog verslaafden ook, die roken, zuipen, drugs gebruiken, noem het allemaal maar op. En op die manier worden we ook bejegend door de gemiddelde consulent van de gemeente. En dat is het grote gevaar in deze materie. Gelukkig steekt daar nu een rechter een stokje voor! Althans in dit individuele geval. Maar het is een goed begin.
Het stigmatiseren van groepen mensen is zeer gevaarlijk en helaas wordt dit aan de lopende band gedaan bij de groep bijstandsgerechtigden. Nooit wordt er stilgestaan bij pech, overlijden, echtscheiding, ontslag of discriminatie. Nee, het is altijd je eigen schuld dikke bult als je in de bijstand beland. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor de betrokkenen. En roept vanzelfsprekend ook een zeer negatieve bejegening op richting de bijstandsgerechtigden. Daarom alleen al is het een goede zaak dat mensen dit niet pikken en naar een advocaat, respectievelijk rechter stappen.
Stel dit soort ambtenaren hoofdelijk aansprakelijk voor alle kosten, derden kosten te vermeerderen met de wettelijke rente. Of het juridisch nu al kan of niet, laat ze voelen dat de tijden voor hen aan het veranderen zijn. Ze zijn niet meer oppermachtig, de vervelende houding komt vaak omdat ze erg bang zijn eigen baan te verliezen, wat de meesten ook gaat overkomen in de toekomst. Velen van hen zijn angsthaas en kiezen ervoor om het systeem te volgen.
Bovendien worden uitkeringsgerechtigden meer en meer gesteund door voormalig werkende die niet weten wat hen overkomt na 30 jaar trouwe dienst. Worden ze toch zomaar aan bezem 3 gezet het eerste halfjaar. De verontwaardiging wordt met de dag groter onder deze mensen en is logisch.
Wat te denken van de huidige situatie. Men heeft 30 jaar gewerkt, belasting en premis betaald, om vervolgens voor niets aan bezem 3 te worden gezet door een of ander ambtenaar die zijn/haar salaris al 30 jaar te danken heeft aan deze zelfde uitkeringsgerechtigde, die na een half jaar aan bezem 4 wordt gezet.
Weigeren ze een bezwaarschrift correct te behandelen? Schrijf de minister of secretaris generaal meermaals aan, komt er een mooie stempel op, dwarrelt deze brief naar beneden en ineens gaat het.
Neem alle gesprekken op, vraag overal een kopie van, laat alles door beambten tekenen, teken niets direct (haast is altijd een slechte raadgever) en laat je de kop nimmer gek maken.
Het zijn maar ambtenaren!
-Wat te denken van een stichting broodfonds, per stad, voor uitkeringsgerechtigden, zodat ze de eerste weken tijdens de strafkorting, geld voor eten hebben, en meer rust in het hoofd?
Leuke taak voor bijv. algemeen maatschappelijk werk?
Wordt lid van de FNV, krijg je een rechtsbijstandverzekering voor werk en uitkering, voor 9 euro per maand! En vraag om hulp!
Ambtenaren vinden zich vaak meer en beter dan burgers, helemaal als die burger een bijstandsgerechtigde is (info via goede ambtenaren ontvangen). Veel consulente zijn vooringenomen en oordelen snel negatief over mensen in de bijstand.
Dat de consulenten vaak zelf een leemte in opleiding en studie hebben vergeten ze. Bijvoorbeeld, zijn er veel consulenten met alleen een Mavo papiertje, tja wat kan je dan verwachten. Het zou goed zijn als ambtenaren jaarlijks PE punten (permanente educatie) moeten halen, je ziet dit bij spoorweg-conducteurs die het nieuwe BOA (bijzonder opsporingsambtenaar) papiertje moeten halen en velen vervolgens zakken omdat het niveau echt een stuk is opgeschroefd.
Pak ze aan, zoek hulp en laat nooit merken dat je angstig bent, dan ben je prooi.
“Stel dit soort ambtenaren hoofdelijk aansprakelijk voor alle kosten, derden kosten te vermeerderen met de wettelijke rente.”
Maar hij handelt toch in naam van zijn rechtspersoon, de werkgever. Waar baseren jullie dat op.
Je kunt een ambtenaar alleen aansprakelijk stellen als deze bewust de wet en regelgeving omzeilt of negeert.
Het is ook niet de ambtenaar aan het loket die de regels maakt, maar de overheid of gemeente. Die moet je dus aanpakken.
Waarom zou men stigmatiseren? Stigmatiseren word gedaan om een draagvlak te vormen om op die manier makkelijker maatregelen door te kunnen voeren.
Pak als voorbeeld roken. Jaren lang zijn rokers gestigmatiseerd door de anti rook clubs zoals Stivoro. Het was zelfs zo erg dat er in hun reclame boodschappen opgeroepen werd tot geweld tegen rokers. Er werden met rapporten gezaaid van het WHO hoe schadelijk roken wel niet zou zijn. Dat zelfde rapport waar hier het rookverbod op gebaseerd is, is door de supreme court in Amerika ongeldig verklaard omdat de gunstige resultaten weg gelaten zijn en de ongunstige resultaten flink overdreven zijn of bv schade door meeroken niet eens aangetoond kon worden. Ze hebben zelfs meerdere malen toegeven dat de onderzoeks resultaten niet klopte en dat het hun alleen te doen was om de geur van tabak te verbannen. Maar de anti rokers hebben wel hun zin gekregen en de roker is de paria van de samenleving geworden met de nodige maatregelen en verboden voor de rokers.
Herhaal een leugen net zo vaak dat het de waarheid word. Het is een methode bedacht door de nazi’s. Deze zelfde methodes gebruikt de politiek en bedrijven dus ook.
De PVV gebruikt deze methode om haat te kweken tegen de islam en bepaalde bevolkings groepen, De rechtse partijen gebruiken deze methodes om haat te zaaien tegen de mensen die, in hun visie, geen bijdragen leveren aan de maatschappij, zoals werklozen, zieken en gehandicapten met als doel om draagvlak voor hun maatregelen te kunnen creëren en het korten op de uitkeringen, uitbuiting, onderdrukking en dwangarbeid te kunnen rechtvaardigen.
Het word tijd dat men daar eens doorheen prikt. Gelukkig beginnen steeds meer mensen zich te realiseren dat ziekte of werkloosheid ook hun heel snel en ongevraagd kan overkomen en dat ze dan zelf met een onmenselijk beleid van deze rechtse overheid te maken krijgt.
Was het niet zo dat je aangifte tegen een ambtenaar kon doen op grond van “artikel 365 van het Wetboek van Strafrecht moet een ambtenaar “die door misbruik van gezag iemand dwingt iets te doen, niet te doen of te dulden” worden gestraft met een gevangenisstraf of een geldboete.”?
Ooit eens gesuggereerd door een journalist hier op Doorbraak.
En dan is nog niet eens het argument aangehaald dat het dreigen van sancties, te pas en en te onpas. De brieven die je ontvangt die een suggestie wekt dat je de boel wel zou belazeren, vetgedrukte letters, de toon waarin je word aangesproken. Kortom een aantasting integriteit. Helaas kan ik het niet negeren en heb ik er wel last van. Dit aspect is nooit onderzocht en welke effecten dit kan hebben op mensen.
Zo staat er bijvoorbeeld: geen dingen doen die het vinden van werk moeilijk maken.
Dan zit ik uren te denken..welke dingen bedoelen ze nou? Dingen zijn toch spullen, voorwerpen? Als ik niet goed uitkijk bij een zebrapad en ik word van de sokken gereden en daardoor mijn bv mijn been breekt dan ben ik aansprakelijk? Of ik post hier een bericht waardoor ik beeld kan laten ontstaan dat ik opstandig ben en daar houden veel werkgevers niet van..Beetje griezelig.
En er zit nog een giftige adder aan te komen, de toegang tot het recht is straks voor heel veel mensen ontoegankelijk.
Ga ik dit samenkoppelen wat ik hierboven heb geschreven dan ontstaat er lucifer effect, de macht van een ambtenaar op zijn medeburger gaat zo groot worden dat het corruptie, chantage, onlustgevoelens in de hand kan werken.
Nathalie. Inderdaad ja wat jij als laatste zegt brengt bij mij ook een heleboel angst naar boven. Want wat gaat er gebeuren als straks de juridische bijstand steeds lastiger wordt om in te schakelen terwijl de nieuwe participatie wet van Klijnsma eraan zit te komen…heel erg angstig word ik van die gedachte. En zelfs nu merk ik al dat advocaten slecht opgewassen zijn tegen de sociale dienst. Blijkbaar is die hele sociale zekerheidswetgeving toch een specialisme waar een hoop advocaten niet goed in thuis zijn. Dat heb ik al wel gemerkt. Kortom, de groep van bijstandsgerechtigden is al zeer kwetsbaar en zal nog veel kwetsbaarder gaan worden in de toekomst. Ik vrees dat in de toekomst vele ervan achter tralies zullen gaan komen doordat ze doorslaan vanwege de terreur van de sociale diensten.
Dat het moeilijker is juridische bijstand te krijgen is nu al, Die wetswijziging is vorig jaar oktober al ingegaan. Sommige advocaten hebben daarop besloten om die bijdrage, zelf voor te schieten, mits het een goede zaak is.
Het probleem met de sociale zekerheidswetten is dat er ieder jaar weer veranderingen plaats vinden. Dit geldt ook voor andere wetten, maar bij sociale zekerheidswetten gaan de veranderingen, de afgelopen 10 jaar, wel heel erg snel. Ieder nieuw kabinet, en daar hebben we de laatste 10 jaar toch al een stuk of 5 van gehad, komt met zijn eigen nieuwe regels en dat kunnen ze omdat deze wetten zelden aan de grondwet of andere wetten getoetst worden.
De politici hebben nu de mentaliteit van; we voeren een wet (wijziging) in en we wachten gewoon af wie er tegen in beroep gaat. Wint die persoon zijn of haar zaak, dan word de wet weer aangepast en begint het verhaal weer opnieuw en dit blijft doorgaan totdat de wet (wijziging) zodanig dicht getimmerd is dat er bijna geen of geen juridische verdediging meer mogelijk is.
De tips die ik kan geven is, maak synoniemen en bewoordingen duidelijk. Er worden heel wat synoniemen en bewoordingen gebruikt om de ware betekenis te verdoezelen en om op die manier niet de letter van de wet te hoeven volgen. Gebruik ook de Europese wetgeving of het EVRM, deze staat boven het Nederlands recht.
Daarnaast staan er nauwelijks nog rechten in de bijstandswet, het betekend niet dat je ze niet meer hebt. Iedere Nederlander is gelijk voor de wet. Je kunt je dus beroepen op andere wetgevingen, zoals het arbeids en de belasting wetten, om maar iets te noemen.
Een advocaat, maar vooral jij zult buiten het boekje moeten denken om je zelf te verdedigen en het verweer moet niet alleen waterdicht zijn, maar ook maar voor 1 interpretatie, volgens de letter van de wet, vatbaar zijn.
Als men zich niet meer kan verdedigen op 1 manier (via het juridisch systeem), dan word een andere manier gezocht. Dat dit tot onttrekking van het systeem en tot geweld zal leiden, dat kan iedereen zich wel bedenken. Het is niet voor niks dat de overheden zich steeds meer in het prive leven van burgers zit en overal controle op wilt hebben.
Dacht je nu werkelijk dat de rede van huidige huis doorzoekingen, zonder doorzoekingsbevel en met de dreiging van straffen door de sociale dienst, nog iets met fraude te maken heeft? Het is gewoon een drukmiddel en een manier om controle, doormiddel van angst op te dringen. Nu zijn het de uitkeringsgerechtigden die zich dit moeten laten wel gevallen, het is maar een kleine stap om dit ook bij anderen, op te leggen.
Met de komst van de kostendelers norm zullen dadelijk ook werkenden, die in het zelfde huis wonen als de uitkeringsgerechtigden, onderworpen worden aan het bijstandsregiem, dus ook hun kasten en laden en eigendommen worden doorzocht en zij worden verantwoordelijk gehouden voor de acties van de uitkeringsgerechtigden of aan de voorwaardes en plichten waar de uitkeringsgerechtigden aan moeten voldoen. Men zal als groep, ook de straf moeten ondergaan. Individualiteit, waar ons hele rechtsstaat en samenleving op gebaseerd is en waar iedereen zelf verantwoordelijk is voor zijn of haar eigen acties en daden, is dadelijk verleden tijd.
Wat ben ik blij met jullie reacties en artikel. Het lijkt veelal op mijn geval- ofwel hoe ik het ervaar, over arbeidsritme opdoen, en bazen leren gehoorzamen. Bij mij, ook geen enkel maatwerk gedaan, van een dag naar een ander, vol-tijd op activering, als alleenstaande moeder en in de midden van de zommervakantie. Dus ik ga 3 bezwaren indienen, en ik heb al rond 25 klachten onder de awb – integriteitsschendigen van hier tot Tokyo. Geen reactie natuurlijk, wel één – aha – 100% opschorsen van mijn bijstand…, Dus ik zit op activering, en ik heb niet eens een bijstand. Dus lekker maar, voorlopige voorzienning aanvragen, en wij gaan maar zo door. Ik ben er moe van… ga maar bezuinigen, maar niet op de rechten van mensen! De rechter heeft een goed uitspraak, wat was dit al nodig!!!!
bedankt, iederen, ik voel me weer wat sterker!
Hallo Elise, triest om al die verhalen te lezen, maar wat me nog veel meer verontrust is, dat de meeste Nederlanders er geen enkele notie van hebben, dat dit zich in hun land afspeelt. En mochten ze denken, dat ze nooit “zo diep zullen zinken, dat ze niet in de bijstand komen” (dit is iets, wat een keer zo in de Intermediair heb gelezen, een van de redenen dat ik dat blad ben gaan haten), daar zit je nu al vrij snel in en het wordt alleen maar sneller.
Klopt helemaal wat jij zegt Vilseledd. De meeste mensen staan er niet bij stil dat hun de bijstand ook kan overkomen. Daarom is de solidariteit ook zo ver zoek helaas. En daarom doen de vakbonden niks aan deze wantoestanden. Want ja, de vakbonden zijn voor de werkenden klasse en niet voor diepgezonken probleemfiguren zoals wij (ja zo zien ze ons ja, je lees het goed).
Toch vreemd. De medische stand staat dag en nacht klaar om mensen van de lastigst te genezen ziekten te genezen, zodat ze weer als voorheen aan het leven kunnen deelnemen, maar als iemand maatschappelijk uitglijdt, dan is diezelfde maatschappij niet in staat om de gevolgen ongedaan te maken met bijvoorbeeld iemand opnieuw op te leiden. Natuurlijke belemmeringen tracht men weg te nemen; door mensen bedachte belemmeringen kan men zogenaamd niet opruimen.
Precies Vilseledd. Zo denk ik er ook over. Wellicht ligt de oorzaak in het feit dat sommige mensen graag stigmatiseren en zich beter voelen dan een ander?
Deze rechter verdient een lintje.
Het gevoerde beleid bleek, ondanks het aanbod van cursussen voor gemeentwerkers, niet judgeproof. Een belangrijke uitspraak voor het geval reïntegratie en tegenprestatie op een handige manier gemixt worden in de hoop als ‘judgeproof’ uit de bus te komen.
Hoi Vilseledd. Wat jij nu schrijft dat hebben ze bij mij al geprobeerd hoor. Ik kreeg een kortdurende flut opleiding als juridisch secretaresse van de sociale dienst aangeboden. Ik heb deze opleiding via Scheidegger zonder stage moeten doen omdat het reïntegratie bureau geen stage voor mij kon vinden. Ze staken overigens wel ruim 5000 euro aan bemiddelings-kosten in hun zak. Maar goed, dat terzijde. Pas nadat ik mijn diploma had behaald mocht ik alsnog stage gaan lopen als archiefmedewerker bij de plaatselijke sociale werkplaats. Je snapt natuurlijk wel dat ik daar niet ingestonken ben.