Waarom het basisinkomen geen links project kan zijn

Het fundamentele verschil tussen de bestaande sociale zekerheid en het basisinkomen is dat de eerste berust op een collectieve – horizontale – solidariteit en het tweede op een individualistische – verticale – benadering. In de sociale zekerheid is iedereen solidair met iedereen binnen de samenleving. Wie niet ziek is betaalt bijdragen voor wie wel ziek is. Wie geen kinderen heeft betaalt voor wie er wel heeft. En wie werkt betaalt de pensioenen van wie oud is. Soms lijkt het alsof men dat is vergeten, zo vanzelfsprekend is onze sociale bescherming geworden. Met een basisinkomen krijgt iedereen rechtstreeks van de overheid een rugzakje mee en in ieders rugzakje zit evenveel. Op zich is dat al redelijk unfair, want sommigen – wie ziek of gehandicapt is bijvoorbeeld – zal meer nodig hebben dan wie jong en gezond is. Vandaar dat dit nooit een links project kan zijn. “Van ieder volgens vermogen, naar ieder volgens behoefte” is toch de nog steeds geldige slogan? Alle mensen zijn verschillend, en daarom hebben we gelijke rechten. Maar ongelijke/verschillende mensen gelijk behandelen leidt tot meer ongelijkheid. Ongelijke/verschillende mensen moeten ongelijk/verschillend behandeld worden willen we meer gelijkheid bereiken. Dat is wat de sociale zekerheid doet. (…) Het blijft hoe dan ook zo dat door een daling van de lonen en het wegvallen van sociale bijdragen het basisloon een ontzettend groot cadeau voor de werkgevers is. Een oplossing gericht op individuen in plaats van op de maatschappij, het wegvallen van een sociale zekerheid meet paritair beheer, het afstappen van de veranderde machtsrelatie tussen arbeid en kapitaal: het zijn principes die met het neoliberalisme ingang hebben gevonden en het blijft een raadsel hoe linkse mensen dit kunnen verdedigen. De grote vraag daarbij is ook waarom voor een uitermate dure oplossing van meer dan honderd miljard euro wordt gekozen als de armoede met een gegarandeerd minimuminkomen voor iets meer dan 5 miljard euro kan uitgeroeid worden.

Francine Mestrum in Waarom het basisinkomen geen links project kan zijn (voor wie dit nog niet had begrepen) (Attac Vlaanderen)