Waarom wij vreedzaam protesteerden in Gouda

De argumenten van anti-Piet betogers worden vaak verdedigd met drogredeneringen “het is traditie”, “het is “onze cultuur”. Witte Nederlandse Zwarte Piet-critici worden gedegradeerd tot landverraders en critici met een migrantenachtergrond worden gemaand terug te gaan naar hun eigen land, zelfs als ze hier geboren en getogen zijn. Sociaal wetenschappers Hobsbawm and Ranger schreven in het boek “The invented tradition” hoe tradities die vaak als oud en verbonden aan een bepaalde geschiedenis relatief jong en verzonnen zijn. Hetzelfde geldt voor Zwarte Piet, de figuur het is in 1848 verzonnen, en is in de loop der tijd onderdeel geworden van de Nederlandse volkscultuur. Zwarte Piet had oorspronkelijk een pedagogische functie, door kinderen normen en waarden over goed en fout mee te geven, denk aan de zin “Wie zoet is krijgt lekker, wie stout is de roe”. Tradities hebben echter ook maatschappelijke en sociale functies: “Invented traditions are used as a means of exercising power to establish or legitimize institutions, to symbolize social cohesion and to socialize individuals to the existing order.” Zwarte Piet heeft volgens het Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (VIE), een publieke functie om de sociale cohesie te bevorderen. Duizenden mensen doen jaarlijks mee aan het publieke ritueel waarin witte mensen zich zwart schminken en zich als de clowneske knecht van de Sint gedragen. Het is een traditie die Nederlanders in een tijd van globalisering, economisering en digitalisering toch een gevoel van collectieve identiteit en cultuur geeft. Duizenden Nederlanders zijn lid van Pieten-verenigingen, Pieten-scholen en Pietengilden die de traditie in stand houden. Traditie geeft een gevoel van continuïteit met het verleden en houvast in een tijd van ongekende veranderingen en onzekerheid. Economisch is het ook niet onbelangrijk, in 2013 draaide de detailhandel 515 miljoen extra omzet vanwege het feest. De schappen van de winkels staan vanaf oktober al vol met Sinterklaas pluralia. De traditie is diep geworteld in de Nederlandse cultuur, wie zich er kritisch over uitlaat en het aandurft de “onschuldige traditie” met racisme te associëren wordt daarom al snel als buitenstaander of verrader gezien.

Mitchell Esajas in Waarom wij vreedzaam protesteerden in Gouda: Zwarte Piet, racisme, repressieve tolerantie en ons fundamentele recht op vrijheid van meningsuiting (New Urban Collective)