Nieuwsbrief voor de Leidse regio 3, november 1990

Auteur:

Na vier jaar een aanhangsel van de Leidse Rechtswinkel te zijn geweest streeft het Meldpunt Discriminatie er nu naar een zelfstandige organisatie te worden met een eigen bestuur en een eigen ruimte. Met het onafhankelijk worden van het Meldpunt is net als in Zuid-Afrika een begin gemaakt met het beëindigen van een situatie van structurele achterstelling en discriminatie, hetgeen binnen de Leidse Rechtswinkel tot nu toe bestond, aldus de huidige medewerkersgroep van het Meldpunt. Een verhaal over de achtergronden.

in 1984 vindt er een, door het Komitee Leiden tegen Fascisme en Racisme georganiseerde werkconferentie plaats tegen fascisme en racisme. Hieraan wordt door veel verschillende organisaties meegedaan. De conferentie wordt georganiseerd naar aanleiding van een aantal (bijna) gewelddadige confrontaties tussen centrum partij aanhangers en anti-fascistische demonstranten in de stad Leiden en de algehele opkomst van CP en CD.

Op deze conferentie wordt gezocht naar mogelijkheden om racisme en fascisme in de Leidse samenleving te bestrijden. Hieruit komt ook het idee om in Leiden een Meldpunt Discriminatie op te richten. In 1985 legt het college van B&W Leiden in een gemeentelijke nota haar beleidsvoornemens vast op het gebied van lokaal anti-discriminatie beleid waarin ook het Meldpunt weer naar voren komt. Hiermee is in feite het initiatief uit handen van de zelforganisaties genomen. Vanaf dat moment kunnen ze alleen nog via inspraakprocedures proberen invloed uit te oefenen.

De zelforganisaties pleitten onder andere voor een Meldpunt waarbij allochtonen expliciet betrokken zijn en onder verantwoordelijkheid van de zelforganisaties zelf. Op het idee van de gemeente Leiden om het Meldpunt bij de Leidse Rechtswinkel aan te haken reageren zij als volgt:

• te hoge drempel voor potentiële aanklagers.

• geen onafhankelijk instituut.

• geen vertrouwensband met allochtone groepen.

• het idee is te beperkt van opzet en te weinig uitgewerkt.

• de doelgroepen hebben niet of nauwelijks zeggenschap over het functioneren van het Meldpunt.

• geen expertise op het gebied van bestrijding van discriminatie.

• een vrijwilligers organisatie met een historisch gegroeide studentikoze subcultuur van Leidse rechtenstudenten kan nooit goed samengaan met de subcultuur van bestrijding van discriminatie.

• geen expertise op het gebied van de LVL/LWH groep.

Een aantal stevige argumenten zou je zo zeggen. De gemeente Leiden dacht daar echter anders over of beter gezegd: ze liep over deze argumenten heen. Het Meldpunt werd een kamertje in de Leidse Rechtswinkel zonder eigen bestuur, wel met 80.000 gulden subsidie, maar zonder inzage in de financiën, en zonder eigen beschikking over het geld, en met een vaste kracht die verantwoording schuldig is aan het bestuur van de Rechtswinkel waar niemand belang hecht aan het Meldpunt. De zelforganisaties zijn totaal uitgerangeerd, zij kunnen nog zitting nemen in een begeleidingscommissie maar de voorwaarden voor een krachtig Meldpunt zijn weggenomen.

Paradepaardje

Een mooi staaltje van gemeentepolitiek dus. In het rapport over de huidige misstanden dat deze maand is uitgebracht door de huidige medewerkersgroep wordt het als volgt gesteld: "Binnen dit kader is de visie verwoord, dat de gemeente Leiden - de subsidie gever - de huidige situatie wel ideaal vindt. Het is niet de bedoeling van de gemeente Leiden om discriminatie in de Leidse samenleving te bestrijden. De bedoeling is slechts de raciale en andere spanningen in de multiculturele Leidse buurten niet uit de hand te laten lopen. In deze visie past een Meldpunt, dat slechts klachten registreert en cliënten doorverwijst naar het 'volgende' loket. Het Meldpunt is een soort paradepaardje van de gemeente Leiden.

Het rapport

In het rapport wordt verder melding gemaakt van een groot aantal misstanden die in feite voortvloeien uit juist die zaken waarvoor de zelforganisaties het aanhaken bij de Rechtswinkel afwezen. Een korte opsomming.

Er is sprake van twee in elkaar geschoven organisaties met uiteenlopend karakter, doelbelang en subcultuur. De machtsverhoudingen zijn zo gestructureerd dat de Rechtswinkel alles te zeggen heeft over het Meldpunt. De medewerkers van het Meldpunt krijgen geen zitting in het bestuur. Daarnaast neemt de coördinator van de Rechtswinkel al een grote machtspositie in de Rechtswinkel en helemaal over het Meldpunt. Deze coördinator heeft zich al verschillende malen negatief over het Meldpunt uitgelaten en ook bijvoorbeeld over vrouwen die er werken. Het Meldpunt krijgt geen inzage in de financiën en de coördinator bepaalt waar het geld aan wordt uitgegeven. Dit terwijl het Meldpunt meer als 50 procent van de subsidie vangt. Waarschijnlijk is er geen aparte begroting en wordt er geld van het Meldpunt voor de Rechtswinkel uitgegeven.

Geen continuïteit van vaste krachten. In het verleden heeft de coördinator verscheidene vaste medewerkers de laan uitgestuurd nadat deze met hem in conflict waren gekomen. Zij waren aangenomen om een goed anti-discriminatie beleid op te zetten. Zij hadden echter geheel geen beleidsvrijheid, uiteindelijk besliste de coördinator. Mensen kregen een tijdelijk arbeidscontract variërend van een maand tot een jaar. Tot nu toe kreeg één vrouw een nieuw contract voor onbepaalde tijd aangeboden. Zes mensen werden ontslagen.

Binnen de Rechtswinkel kan de privacy van cliënten van het Meldpunt niet gewaarborgd worden, aangezien de coördinator vertrouwelijke brieven inkijkt zonder daarvoor toestemming te vragen.

Vanuit de Rechtswinkel wordt op het werk van het Meldpunt neergekeken. Het werk van het Meldpunt is niet puur juridisch en dus niet interessant voor de gemiddelde rechtenstudent. Ook zijn veel rechtswinkeliers van mening dat er teveel buitenlanders dan wel allochtone Nederlanders bij het Meldpunt werken. Zij zouden niet capabel genoeg zijn en teveel emotioneel betrokken.

In het rapport wordt verder nog melding gemaakt van het feit dat verschillende zelforganisaties zich negatief hebben uitgelaten over de Rechtswinkel en met name over de coördinator: "Vrijwilligers van het Meldpunt stuitten op een muur van wantrouwen bij het veld" wat niemand zal verbazen na het voorgaande gelezen te hebben.

In zo' n situatie kan een meldpunt nooit effectief werken maar daar heeft een Rechtswinkel dan ook weinig belang bij.

Zelfstandig

Het grote Iichtpunt in het hele verhaal is dat de huidige medewerkersgroep deze wantoestanden nu naar buiten hebben gebracht en de mijns inziens onontkoombare beslissing hebben genomen om te gaan strijden voor een zelfstandig Meldpunt en te breken met de Rechtswinkel. Sinds kort is er een initiatiefgroep opgericht met als enig doel de oprichting van een nieuw Meldpunt Discriminatie in Leiden buiten de Rechtswinkel.

De bedoeling is dat alle doelgroepenorganisaties zitting nemen in het bestuur van de nieuw te vormen stichting. Als je er van uit gaat dat racisme structureel in de Nederlandse samenleving zit verweven, dat die samenleving is doordrenkt van de opvatting dat de één meer is als de ander en dat dit ook wordt gebruikt om de huidige machtsverhoudingen in stand te houden, dan kun je van een Leidse gemeente niet verwachten dat zij structureel de strijd hiertegen aanbindt, dan is zelf-organisatie de enige manier. Ik hoop dat het lukt om na 6 jaar nu een zelfstandig Meldpunt op te richten dat als ondersteuning kan dienen voor een krachtiger anti-racistische en anti-seksistische beweging want in die 6 jaar hebben de rechtse partijen wel aan kracht gewonnen en schuift het hele sociaal-democratische spectrum naar rechts op!

Terug