De Peueraar 15, november 1991

Auteur: Eric Krebbers


(boekrecensie)

Bolo'bolo

Dit onschuldig ogende boekje biedt een even elegante als verrassende analyse van de huidige situatie in de wereld, gekoppeld aan een even mooi en hoopvol toekomst-perspectief. Misschien ben je even onder de indruk van deze 2 citaten uit het eerste deel van het boek als ik:

"Met de industrialisering werd het er niet beter op. Toen de boeren brutaal begonnen te worden en de ambachtslieden in de steden te onafhankelijk, maakten de heren in het centrum (van de macht) zich op voor een nieuwe sprong voorwaarts. Het nieuwe dwang- en organisatiemiddel heette fabriek. Ze plukten ons van de straat en sloten ons op in vieze, lawaaierige loodsen, waar de machines ons een nieuw arbeidsritme oplegden. De onderdrukking werd geautomatiseerd en kreeg nieuwe verschijningsvormen. Een machine is zowel een productie- als een bestraffingsmiddel: wie zich niet naar haar schikt wordt bestraft met een 'ongeluk'. Vooruitgang betekende voor de zoveelste keer nog meer werk en nog moorddadiger levensvoorwaarden. De hele maatschappij en de planeet werden een grote arbeidsmachine. Ook deze keer ging de nieuwe verscherping van onze slavernij vergezeld van illusies en utopieën. De toekomst moest beter worden nu het heden zo'n ellende was. Socialistische wereldverbeteraars probeerden de arbeiders te overtuigen dat de moderne industriële samenleving op den duur meer vrije tijd en welvaart, meer vrijheid en plezier zou brengen. Marx dacht dat we dan eindelijk weer eens in alle rust konden gaan jagen, vissen (???, red.) en dichten. (Waarom die enorme omweg?) Vervolgens werd er door alle socialistische en communistische politici van om het even welke signatuur, van Lenin tot Trotski, van Castro tot Pol Pot, van ons verlangd dat we meer offers en neer discipline zouden opbrengen om de nieuwe maatschappij tot stand te brengen. Het socialisme was alleen maar een nieuwe truc van de arbeidsmachine."

"De taak van 'realistische' hervormingsgezinde politici bestaat eruit weerstanden te herkennen en te formuleren, te vertalen in 'machinetaal', zich daarmee aan het hoofd van opstandige bewegingen te plaatsen en deze te veranderen in 'opbouwende' bijdragen aan de verdere ontwikkeling van de machine. De machine beschikt hiertoe over een politiek apparaat, een systeem van onderhandelingsorganen, over het principe van afvaardiging en woordvoerderschap, en dus over partijen, parlementen, media, verkiezingen en stemmingen."

Helaas constateert de schrijver P.M. dat ook radicalere verzetsvormen niet veel helpen, want "wat we ook doen, feit blijft dat de machine in staat is zichzelf en ons weg te vagen" door middel van puur geweld. Denk maar aan Irak of de kernarsenalen van de supermachten.

Het lijkt allemaal hopeloos. Maar dat is het niet volgens P.M. Hij of zij biedt een oplossing in de vorm van Nugo's, Pali's, Bolo's en ABC-dysko's. Ja, ook ik schrok hier op het eerste gezicht van. Weer een vage Oosterse filosofie op onze Westerse realiteit van 1991 geprojecteerd. Zinloos, was mijn eerste gedachte, en zonde van die mooie analyse in het eerste deel.

Het blijkt echter te gaan om zelfbedachte woorden en ideeën, die volgens mij vooral gebaseerd zijn op het anarchistisch gedachtegoed. Je kunt de in deel 2 gepresenteerde toekomstvisie of oplossing lezen als een soort geactualiseerde anarchistische visie. (Waarbij helaas voor het veganisme geen plaats is, er blijft altijd wel iets te bestrijden, in elke wereld.) Natuurlijk is er geen sprake van een kant en klaar recept voor de toekomst, maar het boekje zal je wel aan het den-ken zetten.

En wat is nu een Bolo? Een bolo is een gemeenschap van 500 mensen die de basis van de in het boek geschetste toekomst zal gaan vormen. Bolo'bolo is de gemeenschap van Bolo's. Hoe deze Bolo's nu al opgezet kunnen worden, en welke bijdrage ze kunnen gaan leveren aan een leefbare toekomst lees je zelf maar...

Bolo'bolo, P.M. Uitgeverij: Ravijn, ƒ 15,00

Terug