De Peueraar 19, maart 1992

Auteur:


Migrantenvrouwen in de media

Een van de deelthema's van de 8 maart viering dit jaar is "Migrantenvrouwen in de media". Om hier iets zinnigs over te kunnen zeggen hebben de vrouwen die dit onderwerp voorbereiden interviews gehouden met migrantenvrouwen. Dit waren vrouwen die komen uit of ouders hebben uit Bolivia, Chili, Marokko, Turkije of Iran. De vragen die we gesteld hebben waren: hoe komen migrantenvrouwen inde media, en hoe niet en wat denk je dat de gevolgen hiervan zijn. Wat deze vrouwen hierover te zeggen hadden vonden we te duidelijk en veelzeggend om alleen voor de vrouwendag te gebruiken, vandaar dit stukje. Het is geen verslag van de interviews, maar een collectie van de interessantste uitspraken, en een poging hier een lijn in aan te brengen.

Hoe komen migrantenvrouwen in de media?

Eigenlijk komen migrantenvrouwen zelden in de media. Als ze afgebeeld worden dan is dat vaak in een afhankelijke positie, bijvoorbeeld in lage functies. Als ze wel een zelfstandige positie hebben, wordt vooral benadrukt hoe bijzonder het is dat een migrantenvrouw dat kan en hoeveel moeite ze er dus blijkbaar voor heeft moeten doen. Maar de meeste vrouwen worden als zijnde armoedig afgebeeld. Als je een foto ziet van een vrolijk gezond kind, is dat zelden het kind van een migrantenvrouw.

Ook worden migrantenvrouwen vaak afgebeeld als zijnde zielig en dom. Dit geldt in het bijzonder voor de Marokkaanse en Turkse vrouwen. Deze vrouwen worden meestal afgebeeld met een hoofddoek en veel kleine kinderen. Wat ongeveer hetzelfde is als alle Nederlandse meiden als "Zeeuwse meisjes" afbeelden. Volgens de media zitten deze vrouwen volkomen onder de plak bij hun man, Terwijl deze vrouwen wel degelijk een functie hebben, in huis regelen ze alles. Dit zogenaamd zielig zijn van migrantenvrouwen wordt nog eens extra benadrukt door de indruk te geven dat alle Turkse en Marokkaanse meisjes uitgehuwelijkt worden. Terwijl dat steeds minder vaak voorkomt. Trouwens, autochtone meiden leven vaak ook onder grote sociale druk, bijvoorbeeld als ze lesbisch zijn.

Het zielige wordt ook benadrukt door zelden iets positiefs te laten zien over de landen waar de migrantenvrouwen vandaan komen. De media laten alleen de armoedige gedeelten zien, niet de materieel of cultureel rijke gedeelten.

Behalve bovenstaande negatieve manieren van in de media komen, die anders zijn voor migrantenvrouwen dan voor autochtone vrouwen, zijn er ook dingen die voor alle vrouwen hetzelfde zijn. Zo worden alle vrouwen als lustobject gebruikt in de media en moeten ze slank zijn, jong en opgemaakt. Niet dat we alleen dikke vrouwen zouden willen zien, maar alle vrouwen, niet alleen de dunne.

...en hoe niet

Migrantenvrouwen komen zelden als individu in de media. Als migranten in de media komen gaat het meestal over mannen. Als de vrouwen in de media komen is dat meestal in verband met een specifiek probleem en een zogenaamde oplossing: het welzijnswerk van de autochtonen. Hierbij wordt vaak niet gekeken naar de wensen en mogelijkheden van de vrouwen, en hun beperkingen door gebrek aan kinderopvang en cursussen in de Nederlandse taal.

Verder zie je deze vrouwen zelden gewoon vertellen over hun werk, kinderen of hobby's, zonder dat er de nadruk op ligt dat het om een migrantenvrouw gaat. Dus hoe bijzonder het is. Zo zie je de alledaagse problemen en vreugde van deze vrouwen niet, en dus ook niet hoeveel deze vrouwen gemeen hebben met de autochtone vrouwen. Of hoe deze vrouwen zelf hun cultuur ervaren, of ze bijvoorbeeld een hoofddoek prettig vinden of niet. Wat je ook niet ziet zijn de verschillen tussen migrantenvrouwen onderling. Niets van de verschillen tussen de ene en de andere Turkse vrouw. Alsof alle autochtone vrouwen hetzelfde zijn. En welke autochtone vrouw weet iets van Marokko of Turkije, laat staan de verschillen ertussen? In culturele programma's is wat meer aandacht voor migranten. Maar vervolgens worden er vragen gesteld als: "word je uitgehuwelijkt?" en "voel je je meer Nederlands dan buitenlands?". Alsof je het een of het andere bent.

Gevolgen van eenzijdige beeldvorming

Doordat de media gericht zijn op autochtone vrouwen, en deze ook het meest in de media te zien zijn, kunnen migrantenvrouwen het gevoel krijgen dat ze niet goed genoeg zijn om in de media te komen. Dit geeft geen gevoel van herkenning of vertrouwdheid, als je je niet kunt identificeren met wat je om je heen ziet. En je cultuur steeds als minderwaardig wordt beschouwd. Dit is slecht voor het naar buiten treden van migranten, want om naar buiten te treden zal je toch eerst het gevoel moeten hebben dat je er mag zijn. Dit wordt verhult door te zeggen dat migranten niet naar buiten willen treden. Net zoals geen hoog opgeleide migranten laten zien verhult dat deze, omdat ze migrant zijn, weinig kans op een baan hebben. Zo bevorderen de media discriminatie. En door de bestaande discriminatie wordt de media beïnvloedt, want wat goed verkoopt, dat komt in de media. De media zouden minder commercieel moeten werken, maar door een reëel beeld te geven van migranten, helpen een positieve sfeer te creëren. Als er meer boeken van Surinaamse, Marokkaanse, en Turkse vrouwen zouden worden vertaald in het Nederlands, zouden autochtone vrouwen een goed beeld kunnen krijgen van de culturen van migrantenvrouwen, En zien dat deze eigenlijk niet zoveel van je eigen cultuur verschillen.

Terug