De Peueraar 21, mei 1992

Auteur: Harry Westerink

"Ergert u zich aan de stapels reclamefolders die elke week weer in uw brievenbus vallen? In plaats dat de afvalberg kleiner wordt, wordt hij ook in Leiden als maar groter. Een van de oorzaken is dat er steeds meer reclamefolders worden gemaakt. Er worden dan ook per jaar - nu al - bijna 3 miljard folders verspreid in Nederland. Dat is zo'n 18 kilo per woning. In de komende tien jaar zal er - zo wordt verwacht - nog vijf maal zoveel reclame via de brievenbus ons huis binnenkomen dan nu het geval is. Onderzoek wijst uit dat 75 procent van de Nederlanders vindt dat het nu al teveel is. In tenminste 20 procent van de huizen gooit men bovendien alle reclame ongelezen weg."

Dit is een citaat uit een mededeling van de gemeente Leiden die is opgenomen in de gemeente-advertentie van het pulpblad Nieuwsweek van zondag 5 april. In die mededeling, getiteld "Overmatig reclamedrukwerk ook milieuprobleem", kondigt de gemeente aan dat de sticker "Geen ongeadresseerd reclamedrukwerk" gratis verkrijgbaar is bij de informatiebalies van het stadhuis en het Stadsbouwhuis. Door de sticker op de brievenbus te plakken kan veel reclamedrukwerk geweerd worden. Terwijl de sticker vroeger slechts op een beperkt aantal plaatsen te koop was (onder andere bij boekhandel Manifest en het secretariaat van de plaatselijke kerngroep van Milieudefensie), wordt nu elke Leidse burger in de gelegenheid gesteld om zijn of haar bijdrage te leveren in de strijd tegen vaak volstrekt overbodige reclamerommel. En dat nog wel zonder ervoor te hoeven betalen!

Bovendien maakt de gemeente de burger erop attent dat je ook kunt verhinderen dat er week in week uit allerlei huis-aan-huis bladen in je brievenbus worden gepropt. Hiervoor kun je een andere sticker gebruiken, die van het Direct Marketing Instituut Nederland (DMIN) Dan krijg je, zo verzekert de gemeente ons, en geen huis-aan-huis verspreide reclame en geen krantje in de bus. "Daarmee wordt de productie van reclamedrukwerk aan de bron aangepakt. Minder meenemen betekent ook minder aanmaken. Met deze sticker wordt het milieuprobleem het meest effectief aangepakt!" Deze sticker is niet gratis, maar kost ƒ 2,40 en is lastiger te verkrijgen. Je dient hem te bestellen door je briefkaart of envelop te frankeren met ƒ 2,40 en op te sturen naar DMIN, postbus 23123, 1100 DP Amsterdam. Je moet daarbij je straatnaam, huisnummer en postcode vermelden. De meest vergaande en effectiefste sticker is niet bij de gemeente verkrijgbaar, en dat wekt enige verbazing op, nietwaar. Hoe kan dat nou, iedereen wil het milieu toch zoveel en zo vergaand mogelijk steunen?

Even in herinnering roepen: waar staat de wekelijkse gemeente-advertentie ook alweer in? In Nieuwsweek. En wat is Nieuwsweek? Een huis-aan-huis blad, met een oplage van ongeveer een half miljoen exemplaren per wek. Hm, dat geeft te denken. Nieuwsweek is een van de vele (en tegelijk een van de bekendste) huis-aan-huis bladen in de Leidse regio. Bladen waarvan de gemeente vindt dat je ze best buiten de deur mag houden. Wat tot gevolg heeft dat je ook de gemeentelijke mededelingen niet meer onder ogen krijgt.

Hier stuiten we in het klein op de eigenaardige verhouding die in de hele kapitalistische samenleving bestaat tussen overheid en bedrijfsleven, tussen staat en kapitaal. Een soort haat-liefde-verhouding, waarbij van de kant van de overheid de haat af en toe onder woorden wordt gebracht, maar de liefde vaak in daden wordt omgezet. En aangezien een dergelijke "echte" liefde alles overwint, hebben de betrokkenen in de loop der tijd een hechte band gesmeed. De gemeente Leiden helpt de burger om reclamebladen te mijden, en heeft tegelijkertijd een van die bladen zelf hard nodig. Maakt zich er voor wat betreft de gemeentelijke nieuwsvoorziening compleet afhankelijk van. Tsja, een beetje schijnheilig is dat wel.

Nu is de gemeente Leiden niet dom. Ze heeft donders goed in de gaten dat er wat wringt. Verderop in de mededeling komt de aap dan ook uit de mouw: "Met de sticker van DMIN ontvangt u geen gemeentelijke en andere overheidsinformatie, voorzover deze ongeadresseerd of via huis-aan-huis bladen wordt verspreid. Dit is met name van belang met betrekking tot vergunningen, plannen et cetera. U kunt een schriftelijk verzoek richten aan de uitgever van het blad als u dit toch wilt blijven ontvangen. Hij zal ervoor zorgen dat bij uw adres een uitzondering wordt gemaakt op het verbod op verspreiding bij de DMIN sticker."

Zo zit dat. De gemeente stelt haar eigen positie en betrokkenheid bij de verspreiding van reclame en pulp "natuurlijk" niet ter discussie. Welnee, laat de burger maar wat extra moeite doen, en weer een briefje schrijven. Dat de gemeente juist in zee gaat met Nieuwsweek zegt veel over de samenwerking tussen de overheid en de reclame- en lobbymedia in dienst van het bedrijfsleven. Nieuwsweek is het grootste, grofste, conservatiefste en meest seksistische pulp- en desinformatieblad van de Leidse regio. Nieuwsweek is een blad waarvan het bestaan alleen al meer dan voldoende reden vormt om een tegenhanger als De Peueraar in het leven te roepen. Om tegenwicht te bieden aan de stortvloed van informatieve bagger die wekelijk boven de hoofden van honderdduizenden mensen wordt uitgestort. En daarmee werkt de gemeente samen. Daarop vertrouwt ze, als het gaat om de bekendmaking van haar beslissingen en beleidsmaatregelen. Om misselijk van te worden, voorzover je dat nog niet was van Nieuwsweek zelf.

Terug