De Peueraar 21, mei 1992

Auteur: Ellen de Waard


(boekrecensie)

Tituba

Tituba is een aangrijpende roman over een zwarte vrouw uit Barbados. Het speelt zich af in de achttiende eeuw. Tituba is het resultaat van een vekrachting van een zwarte slavin door een witte zeeman. Om deze reden kan Tituba's moeder niet van haar kind houden: zij is immers de belichaming van slavernij, racisme en vrouwenonderdrukking. Dit gegeven is het begin van een levenslange lijdensweg.

Na het overlijden van haar moeder wordt Tituba enkele jaren door een oude vrouw opgevoed, die over bovennatuurlijke krachten beschikt. Ze kan in contact treden met overledenen, de zogenaamde onzichtbaren. Ze wijdt Tituba in haar kunsten in en brengt haar kennis en rituelen bij over geneeskrachtige planten. Tituba beschouwt zichzelf daardoor als een genezeres: ze verzorgt de zieken en de zwakken. Maar de buitenwereld ziet haar als heks, een vrouw die kwaad wil aanrichten. Op jonge leeftijd wordt Tituba als slavin verkocht en door haar koper meegenomen maar de Verenigde Staten. In het streng religieuze dorpje Salem wordt Tituba als de belichaming van de duivel gezien en er breekt een collectieve hysterie uit die uitmondt in een grote heksenvervolging. Tituba begint zich te realiseren dat als ze haar nog ongeboren kind een beter leven in vrijheid wil geven ze strijd zal moeten leveren, ongeacht de tol die dat vraagt.

Deze roman vertelt niet alleen over de onderdrukking van zwarte mensen door witten, maar ook van mannen over vrouwen. En alhoewel Tituba's moeder en pleegmoeder haar gewaarschuwd hebben dat mannen alleen maar over haar willen heersen, kan zij toch niet zonder hen. De meest inspirerende vriendschap die Tituba gehad heeft is echter met een vrouw die ze in de gevangenis ontmoet heeft. Een vrouw die naar een vrouwenwereld streeft die rechtvaardiger en menselijker zal zijn.

Tituba, de zwarte heks vamSalem, is een roman gebaseerd op historische gegevens. Maryse Conde geeft hiermee de zwarte vrouw een gezicht en een herinnering. Zodat de onzichtbaren en de geschiedenis niet vergeten zullen worden.

Tituba, Maryse Conde. Uitgeverij: Rainbow Pocketboeken.

Terug