De Peueraar 23/24, juli/augustus 1992

Auteur: Ellen de Waard


City-vorming en boze Leidenaars

De laatste tijd werden de gemoederen in Leiden flink verhit door de bekendmaking van de zogenaamde "structuurschets voor de toekomst" van de gemeente. Deze plannen zullen het aanzien van de Leidse binnenstad en enkele woonwijken ingrijpend veranderen.

Zo is de gemeente voornemens om de Breestraat en het gebied daaromheen een luxer, meer yuppie-achtig, aanzien te geven, het zogenaamde Sleutelhofproject. Dit zou onder andere betekenen dat het LVC, het drukbezochte muziek-, cursus-, en jongerencentrum aan de Breestraat, moet verdwijnen. Inmiddels is het het LVC gelukt door middel van krachtig protest van de gemeente de garantie te krijgen dat zij minstens een gelijkwaardig pand krijgen indien het LVC gedwongen wordt te verhuizen. Zo zullen zowel de locatie als het voorzieningenniveau minstens even gunstig zijn als nu.

Ook de bewoners van de Maredijkbuurt en Groenoord zijn voorlopig gerustgesteld. Er was enige tijd sprake van dat deze wijken als woonwijk zouden moeten verdwijnen. Gezien de slechte staat waarin een groot aantal woningen zouden verkeren achtte wethouder Van Rij (volkshuisvesting) het niet uitgesloten dat in de toekomst deze woningen plaats zouden moeten maken voor, bijvoorbeeld, dure woningen en kantoren. De buurtbewoners waren in rep en roer: betekende dit niet dat de woningen ter zijner tijd gesloopt zouden worden, want verbetering had nu geen zin meer! Van Rij ontkende dit. Maar verschillende mensen hadden toch begrepen dat de wijk een lucratief handeltje kon opleveren. Zo zijn verschillende bewoners van de Jan Lievenstraat in Groenoord telefonisch benaderd door een makelaar in Wageningen die prijzen voor de huizen bood die wel 20.000 gulden boven de huidige waarde liggen. Het idee hierachter is om deze woningen vervolgens te laten verkrotten en over zo'n jaar of 10 is de grond met woekerwinsten door te verkopen aan projectontwikkelaars die er dure kantoren of yuppie-woningen laten verrijzen. Toen dit voorval in de publiciteit kwam is er een speurtocht opgezet om die makelaar aan de tand te voelen. Deze ontkende echter gebeld te hebben, maar kende wel een andere makelaar in Ede die belangstelling voor de huizen had. Bij navraag bleek deze weer voor een Edense tandarts te werken. Deze tandarts doet echter of zijn neus bloedt: hij zou graag alleen maar een tandartsenpraktijk in Leiden willen vestigen. Beetje ver van huis wellicht? De bewoners van Groenoord eisten van de gemeente een woongarantie van 35 jaar voor hun wijk. In deze wijk is namelijk ook sinds kort besloten om gezamenlijk, per blok, huizen op te laten knappen met subsidie van de gemeente. De bewoners zijn echter door een eigen bijdrage (soms wel tot 20.000 gulden) allerlei financiële verplichtingen aangegaan voor zo'n 25 jaar. Logisch dat ze dan ook een woontoekomst willen hebben in hun eigen woning en wijk! Die geëiste woongarantie heeft Groenoord uiteindelijk gekregen. Ook voor de Maredijkbuurt is vastgelegd dat in een nieuw bestemmingsplan de wijk als woonwijk uitgangspunt zal zijn. Typerend voor het wantrouwen van de bewoners ten opzichte van de gemeente was de vraag van een Maredijkbuurt-bewoner aan Van Rij: "Gebruikt u deze wijk niet in het geheim als wisselgeld voor projectontwikkelaars, omdat u de stationsplannen niet kunt betalen zodat ze u daarmee helpen, indien u hun over vijftien of twintig jaar deze wijk geeft?" (Leidsch Dagblad, 4 juni 1992)

De bewoners van Groenoord en de Maredijkbuurt hebben hun onvrede en onrust niet onder stoelen of banken gestoken. Zij werden daarbij al in een vroeg stadium gesteund door de Socialistische Partij en GroenLinks. Zij dienden moties in en hebben zich sterk gemaakt voor een schriftelijke garantie van de woonfunctie van de wijken. De Socialistische Partij heeft ook geprobeerd te bewerkstelligen dat een dergelijke garantie voor de Transvaalwijk gegeven zou worden. Dit is niet gelukt. De andere fracties durfden de motie niet te steunen omdat nog te onduidelijk zou zijn wat de gevolgen zijn van de verdubbeling van de spoorlijn Leiden-Utrecht. Toch is het verheugend te noemen dat de 2 andere wijken (voorlopig althans) hun woonfunctie kunnen blijven houden en niet, zoals de Socialistische Partij in een stencil voorspelde, dat de gewone Leidenaar van nu plaats moet maken voor de yup van de toekomst. Blijf echter waakzaam, want Leiden moet een stad van allure worden om de concurrentie met andere steden aan te kunnen. En daarin is geen plek voor gewone stervelingen.

Terug