De Peueraar 25, september 1992

Auteur:


Over Joegoslaven, Somaliërs en gastvrijheid

De burgeroorlog in Somalië is al enkele jaren bezig. De berichten hebben ons land bereikt, de beelden ook. Toch heeft dat een ander soort schok teweeggebracht dan de berichten en beelden die uit het voormalige Joegoslavië komen. Met name de beelden uit Joegoslavië van uitgemergelde mensen achter pikkeldraad vastgehouden worden, hebben vele brave burgers geschokt en uit hun comfortabele tv-stoel wakker geschud. Iedereen is ontzet, en associaties met concentratiekampen uit de Tweede Wereldoorlog dringen zich op.

Sinds halverwege augustus zijn er bij VluchtelingenWerk Nederland 300 panden aangemeld voor de opvang van vluchtelingen uit het vroegere Joegoslavië. En nog eens duizenden gezinnen hebben zich als gastgezin aangemeld. Ook Leiden liet zich niet onbetuigd. Sterker nog, Leiden nam het voortouw in deze gastvrijheid. Het Leidse PvdA-lid, Christa de Boer heeft er bij de wethouders en ambtenaren op aangedrongen een duidelijk initiatief te nemen in die richting door als gemeente extra huisvesting en opvang te verzorgen. Enerzijds omdat Leiden zich sinds enige jaren als Vluchtelingenstad profileert, anderzijds om een herhaling van Tweede Wereldoorlog-taferelen te voorkomen toen de Nederlandse grenzen dicht bleven voor Joodse vluchtelingen. Haar verzoek trof een gevoelige snaar bij De la Mar (GroenLinks)en Van Rij (PvdA). Binnen 1 week is een leegstaand kantoorpand gevonden waarin ruim 20 Joegoslavische vluchtelingen terecht kunnen.

Zonder af te willen doen aan de oprechtheid van vele mensen om hulp te bieden, is het toch nodig om enige kanttekeningen te plaatsen bij deze spontane blijken van gastvrijheid. Het feit dat er miljoenen vluchtelingen over de hele wereld zijn vormt de laatste jaren een hot item in de politiek. Het is opvallend te noemen dat een groot deel van de Nederlandse bevolking Joegoslavische vluchtelingen op wil nemen. Dit wordt zelfs door het ministerie van Justitie toegestaan terwijl ze anders bepaald niet happig is op de toelating van vluchtelingen uit door (burger-)oorlogen geteisterde gebieden. Het ministerie lijkt in deze kwestie voor de publieke opinie te (moeten?) zwichten. Tegen de achtergrond van een steeds afwijzender houding van de Nederlandse staat, de politiek en de publieke opinie ten opzichte van vluchtelingen wekt deze gastvrijheid op z'n minst verbazing. De afgelopen jaren worden steeds meer asielzoekers afgeschilderd als gelukzoekers en profiteurs die een graantje mee willen pikken van onze welvaart. Deze mensen worden dan ook geen gewone vluchtelingen meer genoemd. Volgens het ministerie van Justitie zijn vluchtelingen "vreemdelingen die aannemelijk hebben gemaakt dat zij gegronde vrees voor vervolging hebben. Vanwege godsdienstige of politieke overtuiging of nationaliteit of het behoren tot een bepaald ras/een bepaalde sociale groepering".

Blijkbaar hebben Joegoslavische vluchtelingen aannemelijk kunnen maken dat zij gegronde vrees voor vervolging hebben. Een andere groep vluchtelingen die op het moment erg in de belangstelling staat zijn Somaliërs. Wij van De Peueraar kunnen ons niet herinneren dat duizenden gezinnen met hun armen open klaar stonden en staan voor gevluchte Somaliërs. Een oorzaak daarvan is de manier waarop de media en opinieleiders omgaan met de berichtgeving rond bijvoorbeeld Somalië. In de berichtgeving hierover wordt met name nadruk gelegd op de hongersnood die er in Oost-Afrika heerst, zodat wij weer voor de zoveelste keer geconfronteerd worden met uitgemergelde en stervende Afrikanen. En alhoewel nooit verzwegen is dat er een burgeroorlog gaande is in Somalië, wordt ons toch weer een gironummer gepresenteerd.

Waarom dit verschil in gastvrijheid? Hoogstwaarschijnlijk is er een zekere moeheid en gelatenheid opgetreden bij Nederlanders ten aanzien van hongerend en oorlogvoerend Afrika. De Westerse tv brengt al jaren dergelijke problemen in de huiskamer. En er wordt net zo makkelijk gesuggereerd dat het door de droogte komt, door stammenoorlogen of omdat Afrikanen (nog) niet over de juiste kennis beschikken om zulke dingen te voorkomen. Er wordt niet fundamenteel gesproken over macht en geld. Gelukkig voor die Joegoslaven dat ze wit en Europees zijn. Tamils, Vietnamese bootvluchtelingen, Turkse Koerden et cetera zijn helaas in de ogen van de staat, politiek en publieke opinie maar economische vluchtelingen en dus profiteurs.

Bronnen:

Terug