De Peueraar 34, juni 1993

Auteur: Eric Krebbers

Op 6 mei 1993 hebben Leidse studenten het LAK-gebouw bezet. Daarbij werd een verklaring uitgegeven onder de naam "Leids Bezet". Daarin stond het volgende:

"Verklaring: Wij Leidse studenten verzameld in een vreedzame bezetting van het LAK verklaren hier, door ondertekening dat de door minister Ritzen aangekondigde bezuinigingen op het hoger onderwijs en de studiefinanciering een bedreiging vormen voor de toegankelijkheid, de studeerbaarheid en de kwaliteit van het voor een democratische samenleving belangrijkste stuk infrastructuur: het onderwijs. Wij stellen verder dat al de nu door de minister aangekondigde maatregelen als enig doel hebben geld op te leveren en niet mede bijdragen tot een verhoging van de kwaliteit van het Nederlandse hoger onderwijs. En dat terwijl maatregelen als toelatingsexamens, betere studiebegeleiding, verzwaring van de eisen voor het VWO-diploma of domweg betere studievoorlichting door efficiëntie-verhoging zowel bezuinigingen als kwaliteitsverbetering met zich mee zouden brengen. De minister laat met zijn maatregelen dan ook duidelijk zien dat hij de budgettering van het onderwijs goed heeft bestudeerd maar van het onderwijs zelf nog maar weinig kaas gegeten heeft. Kort samengevat negeert de minister met de door hem aangekondigde maatregelen de volgende principes:

De goede trouw

Het afgelopen jaar heeft de minister via de pers en in het overleg in de onderwijskamer aan de studenten regelmatig beloofd dat het studiefinancieringsstelsel niet verder aangetast zou worden. Ook in de reeks debatten in verschillende universiteitssteden heeft de minister met geen woord gerept over de op hande zijnde maatregelen. Blijkbaar is het woord van de minister aan de studenten niet veel waard en heeft overleg met de minister weinig zin.

Het profijtbeginsel

Het studiefinancieringssysteem waarbij studenten tienduizenden guldens moeten lenen om hun studie te bekostigen en een hoge rente over die lening moeten betalen is niet in overeenstemming met het profijtbeginsel. Het leningstelsel wordt meestal goed gepraat met de redenering dat studenten na hun studie veel zullen verdienen en dus snel hun lening zullen kunnen aflossen. Dit geldt lang niet voor alle studenten. Studenten die minder verdienen zullen langer en dus meer moeten afbetalen, en dat terwijl zij minder profijt van hunstudie hebben.

De algemene toegankelijkheid van het onderwijs

De toegankelijkheid van het onderwijs zal door de maatregelen van de minister drastisch verkleind worden. Kinderen van minder vermogende, of gewoon niet-meebetalende ouders zullen terugschrikken van een zo hoge studieschuld en minder snel gaan studeren dan kinderen van vermogende of bereidwillige ouders. En dat terwijl het onderwijs ook volgens het kabinet toegankelijk moet zijn voor alle groeperingen.

Het recht op gelijke behandeling

De studenten worden, door de basisbeurs veelal gedwongen thuis te blijven wonen, naarmate ze verder van de universiteit af leven, onevenredig benadeeld door de aangekondige, onuitvoerbare en milieu onvriendelijke BTM-kaart (Bus Tram en Metro-kaart, die inmiddels al weer van de baan is nu de 0V-kaart gewoon blijft bestaan, redactie).

Ook zullen de maatregelen nog de volgende nadelige gevolgen hebben:

• Door de 5 jaren regeling, het leningstelsel, de tempobeurs en de 27-jarigen maatregel zullen studenten geen tijd meer kunnen en willen steken in extra-curriculaire activiteiten (dingen buiten de studie om, redactie) zoals verenigingsbesturen, universiteitsraden en studentenvakbonden.
• Studenten en instellingen voor hoger onderwijs hebben nog niet de tijd gekregen zich aan te passen aan de afgelopen reeks bezuinigingen en beleidsmaatregelen als de 5-jaren maatregeling en de tempobeurs, die reorganisaties vergden welke in vele instellingen nog moeten worden gerealiseerd. Door nu weer een reeks bezuinigingen door te voeren zal de chaos alleen nog maar vergroot worden.
• Studies met een slechter arbeidsperspectief zullen door deze maatregelen veel studenten verliezen.

Solidariteitsverklar ing

Wij Leidse studenten verzameld in een vreedzame bezetting van het LAK verklaren ons hier door ondertekening solidair met alle jongeren die in hun onafhankelijkheid en volwassenheid door de dreigende bezuinigingen van staatssecretaris Ter Veld zullen worden aangetast.

De eisen

Wij Leidse studenten hier verzameld in een vreedzame bezetting van het LAK om te protesteren tegen de door minister Ritzen aangekondigde desastreuze bezuinigingsmaatregelen op het Nederlandse onderwijs zullen dit universiteitsgebouw bezet houden totdat het Leidse universitaire college van bestuur, Rector Magnificus de heer Leertouwer, de Leidse politici staatssecretaris Ter Veld en fractievoorzitter Brinkman en minister Ritzen ons bevredigend tegemoet zijn gekomen in de volgende eisen aan hun gericht:

Aan minister Ritzen

• 1. Minister Ritzen moet toezeggen in de nabije toekomst naar Leiden te komen om met ons in discussie te gaan over de laatste maatregelen, de toegankelijkheid en de studeerbaarheid van het hoger onderwijs.
• 2. De minister moet zijn bezuinigingsmaatregelen in heroverweging nemen en daarbij de in de verklaring genoemde principes en bezwaren meenemen.
• 3. Minister Ritzen moet toezeggen eerder rond de tafel te gaan zitten met vertegenwoordigers van de studenten over bezuinigings- en andere maatregelen aangaande het onderwijs die zo diep in het studentenleven ingrijpen. Daarnaast moet hij in de toekomst ook de hele studentenpopulatie duidelijk op de hoogte brengen van z'n plannen voordat ze ons in stukjes en verstoorde beetjes via de pers bereiken (door middel van ingezonden brieven in universitaire of landelijke dagbladen bijvoorbeeld) dit zou veel onrust wegnemen en duidelijkheid scheppen over zijn beleid.

Aan het college

• 1. Het Leidse universitaire college van bestuur moet zo spoedig mogelijk de hierbij gevoegde motie in behandeling nemen en goedkeuren.
• 2. Het college moet voor de landelijke jongeren demonstratie in Den Haag van 8 mei in een groot landelijk dagblad een (pagina grote) advertentie plaatsen waarin het de aangekondigde bezuinigingsmaatregelen op het onderwijs afkeurt, zijn steun betuigt aan, en studenten oproept tot het bijwonen van de studentendemonstratie van 8 mei in Den Haag.

Aan de rector magnificus

• 1. Rector Magnificus de heer Leertouwer moet om twee uur vanmiddag (donderdag 6 mei) persoonlijk op het LAK de op schrift gestelde motie in ontvangst nemen en zich aldaar openbaar uitspreken over de dreigende bezuinigingsmaatregelen en hun consekwenties voor het hoger onderwijs.

Aan de Leidse politici

• 1. Ter Veld en Brinkman moeten tijdens de actie persoonlijk naar het LAK komen om de verklaring in ontvangst te komen nemen en in de vorm van een forum in de collegezaal van het LAK hun visie op het sociale en onderwijsbeleid te vergelijken met die van de Leidse studenten."

Tot zover de verklaring van de bezetters. Bijgevoegd was een motie voor de universiteitsraad.De actie werd beëindigd nadat het college van bestuur haar steun betuigd had. Het college sprak zich "met kracht" uit tegen de plannen van de minister. De studentenfracties in de universiteitsraad wilden op de fractie van "Politiek Anders" na niets te maken hebben met de bezetting. De Studenten Groepering Leiden (SGL) vond het nog "veel te vroeg om te gaan bezetten. Wij vinden bovendien een bezetting niet zo'n goed middel om meneer Leertouwer onder druk te zetten. Via een A-viertje bij de universiteitsraad kan dat ook", aldus woordvoerder Hein Greven in de Mare. Ook de studenten van de Progressieve Partij (PP) staan niet achter de bezetting als actievorm: "Als politieke club kun je in principe niet deelnemen aan een bezetting, aan een illegale actie dus. Wel hebben we ons gekeerd tegen de plannen en daarom het Moreel Appel aan de Haagse politiek ondertekend." Dit appel is ook ondertekend door de JOVD (jonge VVD'ers) die in een ingezonden brief in de Mare zich "nadrukkelijk distancieert van de bezettingsactie." In dat blad laten overigens vele studenten weten het verzet allemaal maar niets te vinden. Het bestuur spreekt zich krachtig uit, de studenten wijzen verzet af. Deze paradoxale situatie zullen we bij de artikelen hierna over de andere jongerenacties nog vaker tegenkomen.

Terug