De Peueraar 34, juni 1993
Auteur:
Interview met OKIA uit Den Haag
De Peueraar hield deze maand een interview met het Ondersteuningskomitee Illegale Arbeiders (OKIA) uit Den Haag. We willen daarmee een bijdrage leveren aan de verschillende initiatieven die zich op dit moment in Leiden ontwikkelen en mensen motiveren ook aan de slag te gaan. We schreven het al eerder: de hetze tegen illegalen is wat geluwd, de maatregelen worden echter keihard doorgevoerd. Het OKIA uit Den Haag sprak afgelopen 16 mei op de themamiddag over ondersteuning aan illegalen bij de HTIB in Leiden. Ze werken aan een netwerk voor concrete ondersteuning en zoeken naar mogelijkheden om de politieke druk op te voeren. We kunnen van hun ervaringen leren.
Kun je wat vertellen over jullie ontstaan en over jullie concrete activiteiten tot nu toe?
"Eind van de zomer vorig jaar zijn we met een groep mensen rond de tafel gaan zitten met de vraag hoe we het Komitee Illegale Arbeiders, de zelforganisatie van illegale arbeiders (KIA), konden ondersteunen. Het KIA kampte met problemen omdat het voor illegalen erg moeilijk is om zich te organiseren. Dat heeft te maken met het onregelmatige werk waartoe ze zijn gedwongen, de lange werktijden en het constante risico om opgepakt te worden. We waren nog met elkaar in discussie over hoe we onszelf zouden organiseren, toen de hetze tegen illegalen ons overviel. Toen zijn we gelijk aan de slag gegaan op een groot aantal gebieden. Aan de ene kant werkten we aan praktische ondersteuning door contacten te leggen met artsen, advocaten, buurtorganisaties, etcetera. Tegelijkertijd hielden we ons bezig met de meer politieke kant. We hebben een tekst geschreven waarin we gelijke rechten eisten voor iedereen, dus ook voor de illegalen. Daarmee zijn we zoveel mogelijk organisaties afgegaan om ondersteuning te vragen. Dat leverde erg veel discussies op, maar uiteindelijk is de tekst met ondersteuning van 62 organisaties in de Haagse Courant geplaatst. Verder spraken we op informatieavonden, demonstraties, etcetera. Doordat we op zoveel terreinen tegelijkertijd actief werden, verdeelden we onze krachten teveel. We misten een soort stappenplan waardoor we van hot naar her renden zonder een politieke kracht op te kunnen bouwen. Dat betekent natuurlijk niet dat we tot nu toe niets hebben bereikt. We hebben een redelijk beeld gekregen van wat er speelt, wat de mogelijkheden zijn en wat de problemen zijn. Het is nu zaak om dat beter te organiseren. Daar hebben we de nodige plannen voor.
Het gedeelte van de praktische ondersteuning willen we onderbrengen bij een spreekuur voor illegalen. Dat willen we samen met het KIA gaan draaien. Het is niet de bedoeling om zelf mensen praktisch te gaan ondersteunen maar om een doorverwijsfunctie te hebben. Er is inmiddels een behoorlijk netwerk ontstaan zodat we illegalen kunnen doorverwijzen naar bijvoorbeeld een arts, een advocaat, en dergelijke. Op deze manier hopen we ook meer gericht te kunnen gaan werken aan het ontwikkelen van een politieke kracht. We zijn nog qp zoek naar manieren van actievoeren die het mogelijk maken op een collectieve manier, voor illegalen in het algemeen, strijd te voeren waar we een hoop organisaties achter kunnen krijgen. Daar zijn we nog over in discussie.
Wat we in ieder geval willen gaan doen is het uitgeven van een informatief blaadje dat in verschillende talen zal verschijnen. En we gaan werken aan een serie informatieavonden. Die zullen onderwerpen aansnijden die zowel voor illegalen belangrijk zijn als voor anderen. Zoals bijvoorbeeld "de CAO in de tuinbouw" of "vrouwen en zwart werk". De avonden zijn bedoeld als een soort scholing en bieden tegelijkertijd de mogelijkheid voor contacten tussen illegalen en mensen die solidair zijn met hun zaak."
Hoe verhouden jullie je tot de zelforganisaties van illegalen, het KIA?
"Er zijn in Den Haag twee groepen waar we mee samenwerken. Er is een Turks/Koerdische groep en een Marokkaanse groep. We hebben geprobeerd om elke stap die we zetten met elkaar door te spreken, maar dat werkt niet. Zoals gezegd is het voor illegalen erg moeilijk zich te organiseren. Het afspreken van een vergadering waarop iedereen aanwezig is, dat valt niet mee. We willen nu vooral gaan proberen om de grote lijnen met elkaar door te spreken en een goede afbakening van taken en doelstellingen te krijgen."
Zijn er op landelijk niveau contacten tussen ondersteuningsgroepen?
"Ja, die zijn er wel, maar er is op dit moment geen vast overleg. Dat hebben we uitgesteld tot het moment dat we meer gezamelijke punten hebben. We zijn nu nog teveel bezig om onszelf op poten te krijgen. We waren al met teveel dingen tegelijk bezig. Zo'n landelijk overleg met OKIA-Amsterdam en De Fabel van de illegaal, bijvoorbeeld, is wel belangrijk maar op dit moment niet haalbaar."
Hoe kijk je terug op de hetze zoals die eind vorig jaar tegen illegalen werd gevoerd?
"Er zijn toen veel boude uitspraken gedaan, verbijsterend harde uitspraken. Het lijkt erop dat het later toch allemaal ingevoerd wordt, dat die hetze doelbewust is opgezet. De hetze als tactiek om de onmacht van mensen te vergroten. Eerst doe je een hoop harde uitspraken, dan komt vervolgens veel protest los. Dat laat je dan een tijdje sudderen om vervolgens tot de invoering van allerlei maatregelen over te gaan. Weinig mensen gaan dan weer de straat op. Het is een tactiek die je ook op andere gebieden ziet, bijvoorbeeld bij de legitimatieplicht.
In Den Haag is het Vreemdelingen Administratie Systeem al ingevoerd. Dat houdt onder andere in dat de gemeentelijke administratie is gekoppeld aan die van de vreemdelingenpolitie. Kort geleden ging een illegaal bij de gemeente zijn verhuizing opgeven. Bij het loket in het gemeentehuis werd gezegd dat hij even moest wachten. Na vijf minuten stond opeens de vreemdelingenpolitie voor z'n neus en werd hij opgepakt."
Hoe kijk je aan tegen de toekomst? Zie je mogelijkheden dat er daadwerkelijk iets voor illegalen zal verbeteren?
"Ik zie mogelijkheden, dat wel, maar ik ben tegelijkertijd niet echt optimistisch. Er zijn erg veel mensen die het beleid eigenlijk niet zien zitten. Veel organisaties spreken zich er tegen uit. Daar zie ik wel degelijk mogelijkheden in, maar de snelheid waarmee de maatregelen worden ingevoerd , maakt me ook wel somber. Voor de komende tijd is het belangrijk de strijd te verbinden met andere strijden. Zoals de strijd tegen racisme en de gehele verharding van de politiek-economische verhoudingen. De strijd van illegalen is daar een onderdeel van. Net zoals de kortingen op uitkeringen van jongeren en de verslechtering van de arbeidsvoorwaarden voor iedereen. Die verbinding is erg belangrijk. Je merkt dat ook in de praktijk. Het idee dat sommigen hier wel horen en anderen niet is toch al aardig ingeburgerd. Ook in discussies met mensen die zich anti-racist noemen kom je dat tegen. Dat mensen aarzelingen hebben ten aanzien van illegalen. Dan is het erg belangrijk om te benadrukken dat het geen natuurwet is dat de een wel over de wereld kan reizen en de ander niet. Dat dat met racisme te maken heeft. Ik zie daarin wel degelijk perspectieven om verder te gaan, om linken te leggen met andere strijden, om goede acties te doen die de zaak bloot leggen. Veel mensen zijn snel geneigd zich er toch maar bij neer te leggen, ondanks dat ze tegen het gevoerde beleid zijn. Dat is op dit moment het grootste probleem. Het gaat erom de krachten te bundelen maar dat zal nog wel wat vereisen."
Heb je tips voor mensen die ook aan de slag willen?
"Het zou goed zijn als er in Leiden ook een OKIA zou komen. Datzelfde geldt natuurlijk ook voor een KIA. De belangrijkste tip die ik kan geven is om goed uit te kijken dat je je niet op teveel tegelijk richt. Als je ermee begint komt enorm veel op je af, waar je je verwant mee voelt, waar je wel wat mee wilt doen. Probeer goed duidelijk te krijgen waar je je op wilt richten zodat je dat ook waar kunt maken."