De Peueraar 35/36, juli/augustus 1993
Auteur: Harry Westerink
Op donderdag 17 juni presenteerde de architect Cahen zijn plannen voor het Sleutelhofproject. De Sleutelhof is een lusttuin voor rijken en een lastpak voor armen. Het Sleutelhofproject is gesitueerd rondom het LVC aan de Breestraat, en loopt van de Stadsgehoorzaal tot aan V&D. In de raadszaal van het stadhuis zaten de meeste raadsleden en de meeste andere belangstellenden geboeid te luisteren en te kijken naar de architectonische hoogstandjes van Cahen. Een enkeling zat er met gekromde tenen bij.
Cahen had van de gemeente Leiden en de Maatschappij van Bedrijfsobjekten (MBO), een dochter van de NMB-Postbank, de opdracht gekregen om "een cluster van kwalitatief hoogwaardige winkels" te ontwerpen. Hierbij diende tegelijkertijd de omgeving verlevendigd te worden. Cahen heeft volgens eigen zeggen zoveel mogelijk geprobeerd om de karakteristieke bebouwing in het plangebied (tussen Breestraat, Maarsmansteeg, Aalmarkt en Mandenmakerssteeg) te handhaven. Het grootste probleem vormen het LVC en het bij Cahen onbekende (!) aantal mensen dat vanwege De Sleutelhof naar vervangende woonruimte moet zoeken. In het plan van Cahen moet het LVC de toegangspoort worden tot het winkelgebied Sleutelhof. Het nieuwe LVC is verplaatst naar het zogenaamde Van Nelle-gat aan de Aalmarkt, rechts van V&D. De huidige V&D-ingang aan de Breestraat wordt een openbare ingang voor de hele Sleutelhof, die ongeveer 5.000 vierkante meter winkelvloer omvat. Al met al komt het ontwerp erop neer dat de gevels aan de Breestraat en Aalmarkt blijven staan, terwijl de rest erachter plaats moet maken voor luxueuze winkels.
Een jaar geleden verklaarde PvdA-wethouder Hennie Koek (cultuur) dat het LVC niet hoefde te wijken voor de Sleutelhof, tenzij een ander geschikt onderkomen in de binnenstad beschikbaar zou zijn. Het LVC zou zelf mogen uitmaken of het in dat andere gebouw zou passen. Nu blijkt die toezegging meer en meer op losse schroeven te staan. Het LVC moet volgens het plan van Cahen verhuizen naar de Aalmarkt en gaat er ongeveer 40 vierkante meter op achteruit. Aan de hand van wat ruwe schetsen moet het LVC gaan bepalen of men de nieuwe locatie geschikt vindt. Je hoeft geen zwartgallige cynicus te zijn om te vrezen voor een achteruitgang in de positie van het LVC. Ik denk dat het LVC door de gemeente en de projectontwikkelaar MBO beschouwd wordt als een lastige hindernis. Een (vanouds alternatief) jongeren- en vrijetijdscentrum in een winkelgebied voor yuppen is een steenpuist op de kont van de regionale elite. Bij het LVC zelf overheerst de twijfel over het plan. Toch vindt de staf van het LVC het te vroeg voor een nieuwe campagne. Vorig jaar haalde het LVC met de campagne "Geen gesleutel aan het LVC" duizenden handtekeningen op. Het is de vraag of Hennie Koek in voldoende mate met dit protest rekening zal houden.
Het parkeervraagstuk, de discussie over weer een nieuwe parkeergarage, kwam 17 juni nauwelijks ter sprake. De VVD-raadsleden mopperden wat over gebrek aan parkeermogelijkheden en over de te kleine omvang van de Sleutelhof. Een dag later gooide V&D de knuppel in het hoenderhok. Van den Berg, vestigingsleider van de Leidse V&D, stelde dat een parkeergarage op maximaal 400 meter afstand van de toekomstige Sleutelhof onmisbaar is. Hij had ook al een plek voor de parkeergarage in gedachten: op de plaats waar nu het centrum voor geboorteregeling en een schoolgebouw van het Boerhaave College staan, dus op het Kort Rapenburg en het Galgewater. Die gebouwen zouden volgens V&D gesloopt moeten worden. Van den Berg liet doorschemeren dat ook MBO van mening was dat de Sleutelhof samen diende te gaan met een nieuwe parkeergarage in de onmiddellijke omgeving. Ik denk dat de stem van V&D zwaar zal wegen in de opzet van het plan en de uiteindelijke besluitvorming. Winkels en bedrijven met veel geld hebben bijzonder vaak een dikke vinger in de pap van de besluitvorming rond cityvormingsprojecten. Intussen zit wethouder Walenkamp in z'n maag met 'zijn' autoluwe binnenstad. Het milieuvriendelijke projekt verliep al uiterst traag. Nu dreigt het weggegumd te worden door een commerciële injekctie in de kont van de Breestraat. Wat zal er nog overblijven van de autoluwe binnenstad, als een parkeergarage met een kapaciteit van 250 tot 300 auto's een ernstige overweging gaat worden? Het is bijna zo oud als de wereld: principes wijken voor geld. En het LVC wijkt voor een patserige juwelenzaak of een op 100 meter afstand te ruiken parfumwinkel.