De Peueraar 35/36, juli/augustus 1993
Auteur: Ellen de Waard
De gluurster
Misschien is het overbodig om te zeggen dat er binnen de islam, zoals binnen elke religie, vele stromingen en interpraties van de Koran bestaan. De normen en waarden tussen de stromingen verschillen enorm. In dit boek maken we kennis met zeer strikte gedragskodes voor meisjes en vrouwen.
De schrijfster van dit indrukwekkende boek heeft zelf een Algerijnse vader en heeft de eerste veertien jaar van haar leven in Algerije gewoond. Haar observaties (en eventuele eigen ervaringen) in Algerije hebben ongetwijfeld bijgedragen aan haar scherpe veroordeling van de islamitische zeden.
"De gluurster" vertelt het verhaal van een Algerijns meisje dat, in afwachting van haar uithuwelijking, door haar vader en de islamitische tradities gedwongen wordt haar leven binnenshuis te slijten. Vanachter haar slaapkamerraam observeert ze het leven op straat. Zoals voor zoveel islamitische vrouwen is de straat, de buitenwereld waar de mannen vertoeven, verboden terrein. Vrouwen die zich op straat begeven worden voor slet uitgemaakt. "Ze wachten op me. Dat weet ik allang. Door de verkrampte hand van mijn moeder als wij de deur uitgingen, door de gebogen schouders om elk vrouwelijk attribuut te verbergen voor de hordes mannen die zich onder de platanen van de vuile stad verdrongen, begreep ik al snel dat ik me verre moest houden van dit mannenland, van deze omvangrijke psychiatrische inrichting. We bevonden ons te midden van waanzinnige mannen die de mohammedaanse godsdienst voor eeuwig van de vrouwen gescheiden had."
"De gluurster" beschrijft niet alleen het leven op straat, maar vooral ook het leven tussen vier muren. De vader van het meisje spreekt niet meer met haar sinds ze jaren geleden voor het eerst ongesteld is geworden: vrouwen zijn volgens zijn interpretatie van de Koran immers onreine wezens. Tevens verwijt haar vader haar moeder dat ze geen zonen heeft gebaard en de moeder op haar beurt minnacht haar dochters omdat ze van het verkeerde geslacht zijn. De dochters onderling hebben ook geen echt contact. Het hele huis is in kilheid gedompeld. Ieder lid van het gezin is volslagen op zichzelf teruggeworpen: er is geen wezenlijk contact, geen intimiteit, geen gedeelde vreugde en geen gedeeld verdriet.
Nina Bouraoui beschrijft een wereld waarin vrouwen geestelijk dood gemaakt worden en waarin geen enkele ontplooiing mogelijk is. Het is een vlammend betoog tegen de reinheids- en maagdelijksheidswaanzin in de islamitische wereld. Een waanzin die meisjes en vrouwen kan veroordelen tot volstrekte isolatie van de buitenwereld en de onthouding van de volkomen natuurlijke behoefte aan aandacht, liefde en intimiteit.
Bouraoui schrijft in een bijtende en woedende stijl over deze enorme onderdrukkende praktijken. Het boek is een grote aanklacht tegen een mannenwereld waarin de vrouw per definitie onrein is en haar enige functie daarin bestaat om zonen te baren. Bij het lezen van dit boek sloeg mij de beklemming om het hart. Lees en oordeel zelf!
De gluurster, Nina Bouraoui. Uitgeverij: De Geus/Epo, ƒ 32,90.