De Peueraar 40, december 1993
Auteur: Petra Schultz
De gemeente Leiden heeft het ontwerp-Programma Welzijn en Zorg '94 uitgebracht. Hierin worden ook de geplande bezuinigingen op welzijn verwoord. Zoals wel eerder is gebleken, laat de gemeente zich goed kennen tijdens de bezuinigingsronde, door de manier waarop, en op wat ze bezuinigt. Deze keer is PROMIL aan de beurt, het PRoject Ondersteuning Migrantenorganisaties In Leiden. Met maar liefst 50% wil de gemeente bezuinigen op wat PROMIL krijgt. De manier waarop de gemeente deze bezuiniging door probeert te voeren spreekt boekdelen.
PROMIL
De doelstelling van PROMIL is de verdere opbouw en versterking van de zeven bij het Samenwerkingsverband aangesloten Turkse en Marokkaanse migrantenorganisaties. Het Samenwerkingsverband van migrantenorganisaties is de inhoudelijke opdrachtgever van PROMIL, wat voorkomt dat de gemeente, via PROMIL, de zelforganisaties haar wil op kan leggen. PROMIL helpt de zelforganisaties die aangesloten zijn bij het Samenwerkingsverband bij het organiseren van activiteiten, bij het reageren op nota's van de gemeente, bij financiële zaken, contacten met instellingen en secretariële werkzaamheden. Dit werk wordt gedaan door 4 beroepskrachten, die samen voor 100 uur betaald worden.
De gemeente is niet zo tevreden over deze gang van zaken. In het ontwerp-programma Welzijn staat dat PROMIL een te eenzijdig karakter heeft. Zij doet teveel aan tweedelijns (indirecte) ondersteuning, in plaats van activiteiten te organiseren. Op 19 oktober heeft het Samenwerkingsverband een brief gestuurd naar B&W als reactie op het ontwerp-Programma:
"Wij zijn verontwaardigd over en zeer onaangenaam verrast door de plannen van uw College om het aantal uren van ons ondersteuningsteam PROMIL te halveren. Wij zijn verontwaardigd omdat wij als inhoudelijke opdrachtgever hebben bepaald waar de ondersteuning zich op moet richten en wij hierover zeer tevreden zijn. Onaangenaam verrast zijn we omdat wij van uw kant nooit eerder signalen hebben gekregen over uw toch enigszins negatieve waardering van de ondersteuning (...) We constateren dat wel waardering uitgesproken wordt voor de rol die onze organisaties gespeeld hebben bij het succesvol verlopen van het voorlichtingsproject voor oudere allochtonen. Als dank worden nu de 10 uur formatie voor dit project bekostigd door herschikking uit de subsidie voor de ondersteuning van PROMIL. In uw beleid zegt u te streven naar het toegankelijk maken van algemene instellingen. Naar onze mening zouden deze 10 uur formatie dan ook uit de middelen van algemene instellingen bekostigd moeten worden (...) De problematiek van de ondersteuning van de SSL (Stichting Surinamers Leiden) vinden wij illustratief voor uw houding tegenover ons Samenwerkingsverband. Het valt ons op dat met de SSL overeenstemming is bereikt dat hun formatie-uren aan de PROMIL-formatie wordt toegevoegd. Met het Samenwerkingsverband heeft de gemeente over dit onderwerp nooit een gesprek gevoerd, laat staan overeenstemming bereikt."
De andere uren van PROMIL gaan naar het Opstap-project. Een project voor jonge kinderen van migranten, die geleerd worden net zo te spelen als Nederlandse kinderen. Iemand van Turkse afkomst zei hierover: "Dit is een etnocentristisch project, ze hoeven mij niet te zeggen hoe ik mijn kinderen moet opvoeden."
De politiek luistert
Om te voorkomen dat deze bezuinigingen door zouden gaan heeft het Samenwerkingsverband vertegenwoordigers van alle politieke partijen in Leiden uitgenodigd om hun te vertellen waarom er niet bezuinigd moet worden op PROMIL. Het was een boeiend gesprek, waarbij de zelforganisaties geen blad voor de mond namen om hun ergernis over de gang van zaken te verbergen:
"We voelen ons gebruikt. Er wordt niet samengewerkt. Er wordt wel verwacht dat wij de gemeente helpen als het mis gaat. Als zij geen contact kunnen krijgen met allochtone nieuwkomers in Leiden kunnen worden wij erbij gehaald. Maar zo lang het niet mis gaat zijn ze niet geïnteresseerd in ons."
"Zonder overleg worden wij zo maar 50% gekort. Waar zie je verder 50% korting, zelfs de uitkeringen worden niet zo gekort. De afspraak was om PROMIL te evalueren en daarna te beslissen hoe het verder zou gaan. De evaluatie is niet geweest, en toch worden wij gekort. Er is wel een tussentijdse evaluatie geweest, maar daar is door de gemeente niet op gereageerd. Net zo min als er is gereageerd op onze reactie op de nota "Allemaal Leidenaars"."
"We wisten pas van de bezuiniging toen de nota op de mat viel. Sinds de zomer hebben we überhaupt geen overleg meer gehad met de wethouder. Hij kwam wel met een voorstel voor een afspraak om 8.45 uur. Maar wij werken overdag, daar is het overleg al jaren op afgestemd."
"Kerkdijk, een ambtenaar van Welzijn, moet ons evalueren, maar bij mijn organisatie is hij nog nooit geweest."
"We zijn allemaal mensen, kopen allemaal suiker, maar jullie hebben de wapens."
De politici luisterde over het algemeen begrijpend, zo van 'Goh zeg, dat wist ik niet'. Hans Baayens (PvdA) probeerde er nog iets tegenin te brengen: "Jullie krijgen geen geld ómdat jullie hard roepen, er zijn mensen die hard roepen en weinig doen..." "..., en die zitten bij de gemeente", voegde een vertegenwoordiger van de zelforganisaties er aan toe. Een vertegenwoordiger van het CDA zei dat ie in een moeilijke positie zat, de wethouder waar zoveel kritiek op werd geuit is immers een CDA-er. Daarom zei hij: "Het zijn de ambtenaren die jullie niet serieus nemen, wij nemen jullie wel serieus."
De conclusie was min of meer dat er maar niet bezuinigd moest worden tot er een evaluatie van PROMIL was geweest. Al konden de heren natuurlijk niets beloven, ze moesten immers nog met hun fractie overleggen.
De politiek beslist
Bij de commissievergadering Welzijn, waarbij gesproken werd over de bezuinigingen op PROMIL, bleek dat de middag bij het Samenwerkingsverband indruk had gemaakt.
Alle politieke partijen namen het op voor PROMIL. D66 vond het vreemd dat de zelforganisaties zelf kunnen kiezen hoe ze ondersteund willen worden. Maar daar dan door bezuinigingen voor bestraft worden. De PvdA vond ook dat deze bezuiniging op losse schroeven gezet moest worden. Er was niet helder afgesproken wie de evaluatie zou doen, daar kun je PROMIL dus niet de schuld van geven. De VVD was het eens met de vorige sprekers, en voegde er nog aan toe: "De VVD weet wel een, zij het kleine, oplossing voor het geldtekort dat ontstaat als er minder bezuinigd wordt: De Invalshoek zou geen subsidie meer moeten krijgen. Zij hebben immers migranten buiten de boot gegooid op het kaartje dat zij maakten in het kader van Leiden, Stad van Vluchtelingen." Meneer doelde op de spotprent die De Invalshoek verspreidde om duidelijk te maken dat er in vluchtelingenstad Leiden nog veel migranten buiten de boot vallen, door racisme en razzia's. GroenLinks en de SP bleken tegen deze bezuiniging. GroenLinks zei aan te nemen dat de opmerking over De Invalshoek een grapje was, omdat het maar om 2000 gulden per jaar gaat.
Na iedereen aangehoord te hebben, nam Van Bochove, wethouder van welzijn, het woord: "We moeten leren leven met tijdelijke projecten, met een flexibele begroting waarbij geld steeds ergens anders ingezet kan worden. Daar moet rekening mee gehouden worden bij het werken aan een project. Er moet voor gezorgd worden dat het werk weer overgedragen kan worden. De gehele periode is intensief gecommuniceerd met PROMIL, ik heb daar een dossier van liggen, dat kan iedereen inkijken."
Over het ontbreken van een evaluatie zei hij: "Je kunt niet voor alles iemand van buiten zoeken om te evalueren. PROMIL heeft niet aan de verwachtingen voldaan, het doet teveel indirect werk. Direct uitvoerend werk in gezinnen is het succesvolst." Naci Demirbas (PvdA) onderbrak hierop de wethouder: "Er is tegen PROMIL gezegd, "ondersteun maar", zij wisten niet waar ze aan toe waren."
Van Bochove: "PROMIL krijgt een tweede kans in een compacte vorm. Dat het met een deel van de zelforganisaties goed gaat, is omdat het kader zich vernieuwd heeft. Dat is niet aan PROMIL te danken. Het is goed voor het zelfvertrouwen van de zelforganisaties dat ze het zelf doen." Over de communicatie tussen de gemeente en de zelforganisaties zei hij: "Het kan natuurlijk altijd beter." De toekomst zag hij als volgt voor zich: "We moeten meer aandacht schenken aan de gelovige zelforganisaties. En met de zelforganisaties bezig zijn met ethiek, met hoe je met elkaar om gaat in Nederland."
De finale
De wethouder had het mooi voor elkaar. Hij schermde met het dossier dat hij heeft, en de fractievertegenwoordigers hielden zich stil. Het publiek keek verbaasd toe: "Is dit het nou, iedereen zegt dat de korting niet door moet gaan, de wethouder zegt ijskoud van wel, en daarmee is het afgehandeld?"
Dertig november heeft PROMIL nog een kans, dan is de gemeenteraadsvergadering hierover en zal de beslissing worden genomen. Zal er naar de zelforganisaties geluisterd worden, of naar de wethouder?