De Peueraar 43, maart 1994
Auteur: Harry Westerink
Extreem-rechts in Leiden heeft onlangs zowel letterlijk als figuurlijk haar smoel laten zien. Op 17 februari vertoonde de kring Leiden van de CD zich officieel voor het eerst in het openbaar. Dat gebeurde tijdens een door het Leidsch Dagblad georganiseerd lijsttrekkersdebat in buurthuis 't Spoortje. De lijsttrekkers van alle aan de raadsverkiezingen deelnemende partijen kregen de gelegenheid om propaganda te maken voor hun partij. Verder beantwoordden ze vragen van de presentator en het publiek.
De lijsttrekker van de CP'86, Paulus de Bruijn, liet verstek gaan, evenals andere bekende CP'86-ers. Wel waren een tiental veelal oudere mannen van de kring Leiden van de CD aanwezig, waaronder lijsttrekker Albert ter Haar en woordvoerder Tinus Laken. Ter Haar werd voortdurend omringd door twee bodyguards, gebruinde sportschooltypes die de boel nauwlettend in de gaten hielden. De eveneens aanwezige antifascisten observeerden de CD-ers met een mengeling van nieuwsgierigheid en walging. Ze deden meer dan kijken. Een aantal CD-verkiezingsposters werden van de in de buurt van 't Spoortje opgestelde verkiezingsborden afgerukt. En de in de zaal hangende CD-posters met de tekst "Vol = vol" werden aangevuld met "met nazi's" en "dus CD, weg ermee!". De in de zaal verspreidde CD-folders werden in beslag genomen. En de CD-ers werden op de foto gezet.
Het was een eigenaardige zaak om de posters van het platform "Leiden voor iedereen" naast die van de CD te zien hangen. "Geef haat geen kans", zo luidde de aansporing van de platformposters. En ondertussen benutten de CD-ers de mogelijkheid om haat te zaaien en met modder te gooien. Evenals andere media is ook het Leidsch Dagblad overgestapt van de strategie van doodzwijgen naar die van aan het woord laten, misschien in de hoop dat de CD zichzelf belachelijk maakt. Dat heeft voor- en nadelen. In elk geval maakte lijsttrekker Ter Haar een onbeholpen en domme indruk. Ter Haar, een sluw en achterdochtig om zich heen kijkend mannetje, verklaarde onder andere: "Wij zijn tegen discriminatie" en "Wij zijn niet tegen krakers, maar voor mensen die zich aan de regels houden". Dat leverde hoongelach en geschreeuw van een deel van het publiek op. Ter Haar leek de cursus 'spreken in het openbaar' voortijdig te hebben beëindigd. Uit zijn woorden en uit het gedrag van de CD-ers werd duidelijk dat ze zich op de vlakte wilden houden. Ze kwamen zich oriënteren. Misschien hebben ze geleerd van de fouten van Janmaat. Te grote openhartigheid kost stemmen.
Op de voorkant van de in de zaal en ook huis-aan-huis verspreidde CD-folders valt te lezen: "Leiden wordt ontzet!!" en "Centrumdemocraten Leiden, U weet wel waarom!!!". Op de achterkant staat in het kort het verkiezingsprogramma van de Leidse CD. Enkele citaten daaruit: "De huidige woonruimte-verdeling vindt de CD onaanvaardbaar en discriminerend voor de Leidse bevolking. Dit resulteert in grote ontevredenheid onder dezelfde bevolking. Wij vinden dat de langst ingezetenen onder de Leidse burgers het eerste recht op woonruimte heeft." (...) "De CD is een partij die vindt dat positieve discriminatie een rotte appel in de maatschappij is. Het bevoorrechten van groepen mensen is niet realistisch en geeft onvrede onder de Leidse bevolking. Zowel bij het creëren van werk, als ook woonruimte behoort de Leidse burger voorrang te krijgen." Opvallend aan deze programmapunten zijn de begrippen "Leidse bevolking" en "Leidse burger". Daarmee wordt heel gluiperig het blanke deel van de Leidenaren bedoeld. Bewust vermijdt de CD het gebruik van woorden als "buitenlanders" of "niet-Nederlanders". Over deze tekst is (helaas) goed nagedacht. Ik ben bang dat het op deze manier verwoordde CD-programma nog meer mensen in Leiden zal aanspreken dan toch al het geval was.
Hoewel de meeste CD-ers zich uiterlijk gezien betrekkelijk rustig hielden, gedroegen twee van hen zich behoorlijk irritant. Zij waren namelijk druk in de weer om alles en iedereen met fototoestel en videorecorder vast te leggen. Ze bleken speciale interesse te tonen in bepaalde antifascisten. De antifascisten liepen daarvan flink te balen. Toen aan het eind van de bijeenkomst de meeste CD-ers waren vertrokken en de CD-foto-graaf was achtergebleven, grepen zij hun kans. Buiten ontfutselden zij de man zijn fototoestel. Zo kon gelukkig voorkomen worden dat de CD haar foto-archief uitbreidt. Zo'n actie is geen overbodige luxe. De ook in de Leidse regio actieve CD-er en neo-nazi Marcel Keizer houdt bijvoorbeeld een archief van antifascisten bij. Keizer is gespecialiseerd in anonieme dreigbrieven.
Terwijl de Leidse CD zich in het openbaar enigszins gedeisd houdt, nemen de extreem-rechtse acties in de Leidse regio toe. Begin februari vond er een actie plaats van een of meerdere CD-sympathisanten tegen de wagen van de wereldwinkel Oegstgeest. De wagen werd beklad met de leuzen "CD-winkel" en "CD denkt met u mee". Dit toont aan dat CD-ers in de Leidse regio niet vies zijn van geweld tegen (groepen) mensen die de Derde Wereld steunen. Bovendien ontvingen drie leden van het comité "Leiden voor iedereen" begin februari dreigbrieven van het "Werkelijk Anti-Racistisch Front" (WARF), een tot nu toe onbekende organisatie (voorzover ik weet). In de uit Den Haag verstuurde brieven staat onder andere: "Als jij die insinuerende posters verspreidt, dan weten we je te vinden, tuig." Daarmee doelt WARF op de Leidse posters met de afbeelding 'Holland voor iedereen'. Het zou kunnen zijn dat de dreigbrievenspecialist Marcel Keizer achter deze actie zit. Onlangs werden ook mensen van GroenLinks Leiden geïntimideerd toen zij bezig waren met het overplakken van CD- en CP'86-verkiezingsposters. Ze werden achtervolgd door auto's waarin mensen zaten die waarschijnlijk banden hebben met de CD en/of CP'86.
CP'86 is een partij die haar vreemdelingenhaat veel openlijker onder de aandacht brengt. In februari werd bij boekhandel Manifest en politiek infocentrum De Invalshoek een pamflet in de bus gestopt dat veel scherper van toon is dan de genoemde CD-folder. Het gaat om een pamflet van de kring Leiden van de CP'86. Op de voorkant staat onder andere "Eigen volk eerst, ook in Leiden" en "Centrumpartij '86 beslist niet te verwarren met de CD van Janmaat". Zo hoopt de CP'86 te profiteren van de misstappen van Janmaat. Achterop staan 6 redenen geformuleerd om CP'86 te stemmen:
Bijzonder opvallend is het verschil met de 'gematigde' toon van de CD-folder. De CP'86 zegt recht voor z'n raap wat de CD in bedekte termen suggereert. Niettemin streven beide partijen naar hetzelfde: de opbouw van het fascisme.