De Peueraar 44, april 1994
Auteur: Eric Krebbers
Het is zover. Het besluit is gevallen. Naast de uitbreiding van Schiphol, de aanleg van de Betuwelijn en de voortdurende uitbreidingen van het wegennet heeft het kabinet nu ook definitief besloten de Hoge Snelheids Lijn (HSL, ook bekend als TGV) aan te leggen. Dwars door Hazerswoude en het Groene Hart van de Randstad. Lubbers zei dat dat "onvermijdelijk" was, maar dat "Hazerswoude zoveel mogelijk gespaard zal worden". Er wordt dwars door Hazerswoude een tunnel aangelegd van zeventig miljoen gulden. Ook Rijpwetering wordt doorsneden door het spoor. Nieuwe Wetering zal geïsoleerd worden tussen de lawaaiige A4 en de HSL. De spoordijk zal honderd meter breed zijn, inclusief groenvoorziening en geluidsscherm. De totale hoogte bedraagt her en der 14 meter.
Het Groene Hart wordt doorsneden. Volgens burgemeester Boelen van Rijnwoude betekent het gekozen tracé zelfs het einde van het Groene Hart: "Salami-taktiek, dat is het. Eerst de trein, dan een paar woninkjes en voor je het weet ben je het Groene Hart kwijt." Plakje voor plakje zal de groene long verdwijnen.
Op 17 maart stuurden de vijf gemeentebesturen van Alkemade, Jacobswoude, Leiderdorp, Rijnwoude en Zoeterwoude een noodkreet naar het kabinet: "Het zal u duidelijk zijn dat noch de gemeentebesturen in de regio, noch de burgers begrip kunnen opbrengen voor het feit dat voor slechts luttele minuten tijdwinst een belangrijk deel van het Groene Hart wordt opgeofferd." De gemeente Leiden ondertekende de brief niet. B&W van Leiden staan niet achter het alternatief van de vijf gemeenten die de HSL in de Randstad gewoon over het al bestaande spoor willen laten rijden. B&W van Leiden vinden dat de verbindingen in de Randstad dan niet voldoende verbeteren. Daarom willen ze de HSL langs de A4 aanleggen.
J.J.M. van Schie van de boerenorganisatie in het gebied Ade (oostelijk van Leiden) zei ook onomwonden: "Voor enkele minuten tijdwinst wordt het Groene Hart te grabbel gegooid." De aanleg van een apart spoor tussen Parijs en Amsterdam betekent dat mensen met voldoende geld in plaats van in vijf en een half uur dit traject in drie en een half uur kunnen afleggen. Als de trein in Nederland over het al bestaande spoor naar Amsterdam zou gaan rijden zou de tijdwinst tien minuten minder zijn. De voor Nederland beraamde kosten bedragen drie tot vier miljard, maar het is bij dit soort gigantische projecten niet ongebruikelijk dat de kosten op den duur verdubbelen.
Hoogleraar H. Priemus rekt die tien minuten uit tot twintig. Die twintig minuten zijn hem heel wat waard. Hij beweert met een stalen gezicht dat "er een gevoelsmatige wet is die bepaalt dat drie uur reizen voor veel mensen het maximum is. Ze kunnen dan een uurtje slapen, een uurtje werken en een uurtje eten. Als het langer gaat duren, gaan de mensen het ritje vervelend vinden."
Een laaiende inwoner van Rijpwetering zei hierover: "Ik vind het gewoon een stom verhaal van die paar minuten tijdwinst met deze trein. Ik vind het schandalig dat ze zo met onze centen omspringen. Want op een of andere manier zullen de burgers het geld moeten ophoesten." "Voor de rijken", zou ik er aan toe willen voegen. Want gewone mensen zullen de HSL niet kunnen betalen. Terwijl de NS kleine lijntjes opdoekt of minder vaak laat rijden gaat ze meewerken aan de verdere aanleg van een netwerk supertreinen tussen grote handelscentra. En dat terwijl er rond 2000 dagelijks maar 380 mensen zullen reizen tussen Amsterdam en Parijs.
Sommige politici wilden Schiphol alleen uitbreiden als er een aansluiting op het TGV-net zou komen zodat de mensen voor de korte afstand de trein zullen nemen. De trein zou het milieu ten goede komen en de uitbreiding van Schiphol compenseren. Je reinste flauwekul. Uit allerlei berekeningen blijkt dat in 2015 hooguit vierhonderd mensen per dag met de HSL naar Parijs zullen gaan. In datzelfde jaar verwacht de nationale luchthaven maar liefst 140.000 reizigers per dag te verwerken.
Voor de zoveelste keer geeft het kabinet de belangen van de rijken voorrang boven die van het milieu en de gewone mensen. Een mevrouw uit Rijpwetering ('de Rip') zei daarover: "Mijn man en ik zeiden gisteravond nog gekscherend tegen elkaar: We moeten alle ontevreden AOW-ers naar de Rip halen om mee te protesteren. Dan is er een enorme protestgroep. Misschien dat er dan geluisterd wordt." Maar iemand anders zei: "Schandalig, schandalig. Hier loopt al een rijksweg en nog een paar andere wegen. En er is al een spoorlijn. En dan nu nog een spoorlijn dwars door het dorp? Weet je wat het is? De grote heren gaan toch hun eigen gang. Protesteren, actie voeren en handtekeningen ophalen heeft geen zin." Ook werd er gezegd: "Hoe dat tracé nu precies gaat lopen, maakt niet veel uit. Als het spoor niet bij mij voor de deur loopt, loopt het wel bij iemand anders voor de deur. Er heeft altijd iemand last van." En zo is het. Die trein moet er gewoon niet komen. We moeten 'm maar eens doorbreken: die absurde mythe van het 'almaar sneller', die onverbrekelijk verbonden is met onze kapitalistische economie.
Alle citaten zijn afkomstig uit het Leidsch Dagblad (maart 1994).