De Peueraar 45, mei 1994
Auteur: Saskia
Nederland, open u
Vier weken geleden kwam "Nederland, open u" uit. Het is geschreven door Rob Loeffen, staflid solidariteitsfonds XminY, en Wil van der Schans,. medewerker van Buro Jansen en Jansen, een bureau dat het handelen van de politie en inlichtingendiensten onderzoekt. Het boek Nederland, open u is een theoretisch boek dat een gedegen overzicht geeft van de belangrijkste feiten en maatregelen op het gebied van migratie- en illegalenpolitiek. Ook wordt het standpunt van diverse maatschappelijke organisaties over dit onderwerp beschreven. Onder andere komen vakbewegingen en politieke partijen aan bod. Bij de meeste organisaties bestaat veel weerzin tegen het huidige restrictieve toelatings- en illegalenbeleid. Aan de andere kant blijken deze groepen nog niet in staat te zijn om een vuist te maken. De wil is er wel, maar de weg niet.
Eind 1992 barstte er in Nederland een onverkwikkelijk debat los over illegale buitenlanders. In een adem werden zij genoemd met criminaliteit en fraude. Anno 1994 zijn vreemdelingenhaat en een afsluiting van Nederland voor vluchtelingen en overige migranten helaas actueler dan ooit. In het illegalendebat wordt bijna algemeen gesteld dat de druk die immigranten op de Nederlandse samenleving uitoefenen zijn grenzen heeft bereikt. Pas op, ze komen eraan! "De stroom asielzoekers lijkt niet te stuiten". "Miljoenen Russen staan klaar om naar het Westen te emigreren". Honderden, zo niet duizenden van dit soort krantenkoppen hebben het laatste decennium de krant ontsierd. Waren het niet de kranten die ons deze boodschap brachten, dan waren het wel de politici die ons waarschuwden voor de "niet in te dammen stroom asielzoekers". In de debatten over het immigratiebeleid duiken elke keer weer nieuwe cijfers op over het aantal mensen dat naar Nederland dreigt te komen. Waren het eerst de Vietnamezen, later werden het de Tamils en de laatste horde mensen die hier naar toe zouden trekken zijn de Russen. Op grond van die voorspellingen kon het beleid verder aangescherpt worden onder het motto: als we nu niet zorgen dat ze er niet inkomen, is het straks te laat. Het waarheidsgehalte van die voorspellingen laat vaak te wensen over. Een goed voorbeeld hiervan vormt het volgende citaat over de aanscherping van de toelatingsnormen rondom Syrisch-Orthodoxe Christenen en Armeniërs: "Nadat zij aanvankelijk in aanmerking kwamen voor de toen nog geldende B-status doken al snel de verhalen op over de grote aantallen die hier naar toe dreigden te komen. In 1978 noemde het ministerie van Justitie een aantal van dertigduizend. Tegelijkertijd veranderde de terminologie waarmee zij werden aangeduid: voortaan waren ze "vreemdelingen" en "emigranten". Al snel werd deze groep asielzoekers "een stroom die nauwelijks is in te dammen", aldus staatssecretaris Haars van Justitie. De normen werden aangescherpt en het begrip "kennelijk ongegrond asielverzoek" deed zijn intrede".
De discussie over vluchtelingen wordt geleid door stereotiepe beelden. Voorheen werden deze stereotiepen alleen geuit in extreem-rechtse hoek, nu duiken ze steeds vaker op. Illegale buitenlanders worden bestempeld tot gemakkelijke zondebok voor tal van maatschappelijke problemen. De oorzaak van migratie en het illegalenvraagstuk blijven buiten beeld, laat staan dat er gedacht wordt over oplossingen. Een groot aantal mythen worden in dit boek ontzenuwd, maar ook meer algemene vragen komen aan bod zoals: hoe zit het nu werkelijk met de positie van (illegale) migranten; waardoor komt het dat mensen in de illegaliteit verzeild raken; is Nederland wel of niet een immigratieland?
Een van de mythes die aan bod komt in dit boek is: Nederland pakt de oorzaken van migratie aan. Het buitenlandbeleid van de Nederlandse regering is van belang als het om migratie gaat. Armoede, mensenrechtenschendingen en milieuvernietiging zijn de belangrijkste oorzaken van migratie. Die oorzaken worden onherroepelijk door iedere vorm van buitenlandbeleid beïnvloed.
Als lid van de Leidse Fabel van de illegaal ben ik zeer gelukkig met het verschijnen van dit boek. De Leidse Fabel van de Illegaal is een ondersteuningsorganisatie die bezig is met het oprichten van een ondersteuningsnetwerk voor illegalen in Leiden. Daarnaast probeert ze politieke druk uit te oefenen. Met het verschijnen van het boek is er een goed en overzichtelijk handboek bijgekomen met veel praktische informatie voor iedereen die zich op wat voor manier dan ook interesseert voor illegalen, migranten of asielzoekers. Zeer duidelijk worden er verbanden gelegd met Europese ontwikkelingen en het milieu. Er wordt een analyse gemaakt van migratie als een wereldwijd fenomeen. Het boek probeert inzicht te geven in de huidige stand van zaken rondom het migratiedebat en migratiebeleid. Verschillende organisaties die zich al in het verleden hebben bezig gehouden met illegalen (migranten) worden aan het woord gelaten om er te komen wat hun standpunten nu zijn. "Nederland, open u" probeert het niet bij constateringen alleen te laten, er wordt getracht mogelijkheden voor een progressief beleid te formuleren. Met als uitgangspunt dat de verscherping van de discussie en het beleid ten aanzien van illegalen en buitenlanders een halt moet worden toegeroepen. Rekening moet worden gehouden met de oorzaken van migratie en de rol die Nederland daarin speelt.
Loeffen en Van der Schans pleiten voor een strategische bundeling van krachten van de verschillende sociale bewegingen op het gebied van milieu, vrede, vrouwen en solidariteit. Een van de concrete initiatieven die genoemd worden is de oprichting van de VIN: Vereniging Illegalenwerk Nederland. Dit is een landelijke netwerk waarin verschillende organisaties die op de een of andere manier met (illegale) migranten bezig zijn hun krachten aan het bundelen zijn. Ze zullen zich onder andere gaan richten op beeldvorming, politieke lobby en belangenbehartiging. Daarnaast worden er in het boek nog andere praktische handreikingen gedaan waarmee de sociale bewegingen aan de slag kunnen gaan. Ik vind dit boek een echte aanrader!
Nederland, open u, noodzaak en mogelijkheden van een ander migratiebeleid, Rob Loeffen en Wil van der Schans. Uitgeverij: Ravijn, ƒ 19,95.