De Peueraar 52, december 1994
Auteur: Gerrit de Wit
Hans Hesta, psychiater in Zwolle, is een groot voorstander van toepassing van de omstreden elektroshocks op psychiatriese patiënten. En iedereen zal dat weten. Zo kwam hij op dinsdag 22 november naar het Inloophuis Psychiatrie in Leiden om een lezing te geven.
De Elektro Convulsie-Therapie (ECT) is een behandelmethode binnen de psychiatrie voor depressieve mensen, waarbij elektrodes op je hoofd geplaatst worden die gemiddeld 120 volt door je hersenen heen jagen. Een behandeling bestaat tegenwoordig uit gemiddeld acht shocks in drie weken.
De ECT is uitgevonden in 1938 door de Italiaan Cerletti. Hij was op het idee gekomen om mensen te shocken nadat hij deze methode had zien gebruiken bij slachthuizen om de varkens via een epileptiese aanval (convulsie) bewusteloos te maken, opdat ze geslacht konden worden. Vroeger gebeurde het shocken zonder verdoving, waardoor de behandeling veel op een marteling leek. Het werd ook gebruikt als strafmiddel voor 'lastige' patiënten. Hierbij konden zelfs botbreuken ontstaan door de hevige stuiptrekkingen, een gevolg van hoge doses elektra in je lijf. Tegenwoordig maken de 'medici' gebruik van een korte narcose en spierverslappende middelen, waardoor gebroken armen en benen niet meer voorkomen. Jarenlang is door patiënten, mensenrechtenorganisaties, psychiaters en anderen geprotesteerd tegen deze barbaarse, mensonterende behandelmethode. De voornaamste bezwaren tegen de ECT zijn:
Psychiater Hans Vesta veegt al deze kritiek tijdens de lezing van tafel. Volgens hem is ECT het wondermiddel van de jaren '90. "Elektro-shocks zijn niet schadelijk voor zwaar depressieve patiënten. Baat het niet, dan schaadt het niet. Ik heb zelf 10 mensen geshockt. Allen knapten hiervan op. De één een beetje meer dan de ander. En elektroshocks hebben geen bijwerkingen zoals jarenlang door tegenstanders beweerd is. Ja, na de shocks heb je een beetje last, maar dat is zo weer verdwenen", aldus Hesta.
Een vrouw uit het publiek neemt hier geen genoegen mee. "Dus u wilt zeggen dat je na elektroshocks min of meer van je depressie af bent!?" Nu schrikt Hans Hesta een beetje en moet toegeven dat zijn verhaal niet helemaal klopt. "Nou ja, na verloop van tijd zakken de meesten weer in hun depressie terug. Maar dan gaan we weer over tot het toedienen van grote hoeveelheden medicijnen of dan gaan we weer shocken."
In Nederland werden in 1987 80 mensen geshockt. Nu worden al 150 mensen per jaar geshockt. Volgens Hesta zal in de toekomst meer en meer geshockt gaan worden. Voor een ECT moet een patiënt haar toestemming geven. Maar wat als een zogenaamde deskundige in een witte jas jou vertelt dat shocken het beste voor je is. Patiënten met weinig deskundigheid laten zich hierdoor al snel overreden. "Hij zal het wel weten, want hij is de dokter". Met het argument in de hand dat een kleine groep mensen van ECT opknapt (ook maar voor korte tijd) walsen de witte jassen over de lichamen en geesten van alle anderen heen met alle negatieve bijwerkingen van dien.
Van alle mensen die geshockt worden is ongeveer 80% vrouw, met een gemiddelde leeftijd van 61 jaar. Op het leven dat die vrouwen als vrouw achter de rug hebben en hun toekomstperspectieven wordt niet ingegaan. Nee, vrouwenonderdrukking schijnt tegenwoordig ook al biologisch genezen te zijn.
De schrijver Simon Vestdijk is ook geshockt. Hij herinnerde zich dat als volgt: "Later kwamen de klootzakken op het idee van de elektroshocktherapie. Heb ik ook gehad, in '54 hebben de idioten me twaalf keer lens geslagen en 'genezen' naar huis gestuurd. Nu, ik was genezen, want ik was mijn geheugen kwijt, zodat ik thuis niet eens meer wist waar de plee was. Depressie was ook weg, fijn. Na drie weken keerde het geheugen terug, zodat ik weer zonder leiding schijten en pissen kon, maar de depressie kwam ook terug. Dank u, dokter."
Het moge duidelijk zijn dat ECT een ziekte niet geneest, maar dat het meer de behandelaar helpt om van zijn onmachtsgevoelens af te komen. Mensen veroordelen altijd martelingen met shocks in het buitenland, maar hier in Nederland wordt die marteling overgoten met een medisch sausje en weg zijn de protesten. Als afsluiter wil ik een ex-psychiatrische patiënt citeren die tijdens de lezing inging op het nut van ECT. "De psychiaters zijn zeker bang om zonder werk te komen!?"