Lokaal Kabaal 2, april 1995
Auteur: Petra Schultz
Vanaf volgend jaar moeten nieuwkomers en asielzoekers al dan niet verplicht inburgeren in Nederland. Niet meewerken zou uitzetting kunnen betekenen. Inburgeren is ook moeten werken voor minder dan het minimumloon. Onlangs bracht de gemeente Alphen aan den Rijn de nota "Inburgeringsbeleid" uit. Gaat Leiden Vluchtelingenstad ook verplicht inburgeren?
In Alphen zijn al konkrete plannen voor een inburgeringsbeleid, met als doel "te komen tot zelfredzaamheid van de deelnemers op het gebied van educatie, werk, participatie en sociale integratie." Volgens de Alphense nota zou "in principe per individu bekeken moeten worden of inburgering nodig is." Verderop in de nota staat echter dat álle nieuwkomers uit Turkije, Marokko, Suriname, Antillen, Aruba en alle vluchtelingen de doelgroep van het project zijn.
Migranten moeten zich nu melden bij de Vreemdelingenpolitie en de afdeling Burgerzaken van de gemeente. Die zullen voortaan de namen en adressen van nieuwkomers en vluchtelingen aan het inburgeringsbureau gaan doorgeven. "Het is wel wenselijk om de uitnodiging door het inburgeringsbureau te laten uitvoeren, omdat soms een tweede of derde uitnodiging (of zelfs huisbezoek) nodig is voor de nieuwkomers ingaan op een uitnodiging voor een intakegesprek," aldus de nota. De uitkomst van dit gesprek staat al vast: "Na dit gesprek wordt hij of zij in ieder geval ingeschreven voor een cursus Nederlands en maatschappij-oriëntatie."
Sancties
Ieder lid van de doelgroep moet volgens de nota deel nemen aan het inburgeringsprogramma. Weigering kan bestraft worden, maar dat kan alleen bij degenen die een uitkering ontvangen. Zij kunnen gekort worden. Er zijn echter maar weinig nieuwkomers met een uitkering. Je wordt in het kader van gezinshereniging namelijk alleen toegelaten als je partner garant staat voor je inkomen. De gemeente wil daarom contracten met de deelnemers afsluiten. Volgens de nota doet de gemeente al deze moeite om mensen zelfredzaam te maken. Maar wat is zelfredzaamheid? "Deelnemers die niet door kunnen stromen naar vervolgopleidingen of werk, worden verder begeleid naar sociale integratie", aldus de nota. Het valt op dat er alleen aan de migranten zal worden gesleuteld om hun integratie beter te laten verlopen. Nooit gehoord van werkgevers die liever "een gezonde Hollandse jongen" in dienst hebben?
In Rotterdam is al een inburgeringsprogramma. De projectleider daar schat de resultaten hoog in: "Als we in de jaren zeventig al zo'n integratieprogamma voor buitenlanders hadden gehad, dan zouden er nu geen Centrumdemocraten zijn. Doordat veel migranten nog steeds geen Nederlands spreken, is goede communicatie met de buren niet mogelijk en ontstaan er misverstanden." Haring eten, een bezoekje brengen aan de dierentuin en zwemmen in zwemparadijs Tropicana maken onderdeel van het Rotterdamse inburgeringstraject.
Ook in Leiden?
Jamal Tchiche van Buro Nieuwkomers Leiden vindt dat migranten nu ook verplicht zijn de Nederlandse taal te leren. "Anders ben je voor arbeidsbureaus onbemiddelbaar. Ook sociaal word je ertoe gedwongen. Als je geen acceptgiro kan invullen, kom je onverwijld in de problemen." De Alphense inburgeringsnota geeft het idee dat de migranten er met hun haren bijgesleept moeten worden. Tchiche: "Het klopt niet dat mensen niet willen, die dwang is niet nodig. Asielzoekers zijn vaak goed opgeleid en weten hoe belangrijk een opleiding is. Zij willen graag een taalcursus volgen. Het is nogal macho, à la Bolkestein, om dan te zeggen: "Jij móet een cursus gaan volgen." Sinds wij samenwerken met de zelforganisaties van migranten komen mensen al naar Buro Nieuwkomers toe voor wij naar hun komen."
Volgens Cor Smit, woordvoerder van de organisatie "Leiden Vluchtelingenstad", is het nog niet zeker hoe de inburgering vorm gaat krijgen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) zou daar nog met het Rijk over in onderhandeling zijn. De VNG wil geen gedwongen inburgering, maar het recht voor alle migranten om een dergelijk traject te doorlopen. Smit: "Wethouder Jan Laurier van Werk, Sociale zaken en Wijkbeheer en ik zijn in ieder geval tegen gedwongen inburgering. Dat is toch absurd, er is een wachtlijst van meer dan 200 plaatsen voor taalcursussen in Leiden." En als het landelijk wordt opgelegd? "Ja, dan moeten we daar iets mee, ik kan nog niet zeggen wat."