Lokaal Kabaal 3, mei 1995
Auteur: Eric Krebbers
Het lijkt een onwaarschijnlijke combinatie. De cosmopolitische humor van subcommandante Marcos en de strijdbare waardigheid van de Indiaanse gemeenschappen in Chiapas. Een vernieuwende mix die links in Latijns-Amerika hard nodig heeft. De revolutie van de Zapatista's in Zuid-Mexico wordt daarom wel de eerste post-moderne opstand genoemd.
Op 19 mei komt een afgevaardigde van een boerenorganisatie in Chiapas naar Leiden. Twaalf miljoen boeren in Mexico leven onder de armoedegrens. De Indiaanse boeren zijn het armst. Een miljoen boeren is landloos en de helft van de boeren bezit zo weinig land dat ze als dagloners voor grootgrondbezitters moeten werken.
Bezettingen
Op 1 januari 1994 bezetten de Zapatista's een aantal steden in Chiapas. Op die dag ging het NAFTA-verdrag in, dat de Mexicaanse elite afgesloten had met die van de Verenigde Staten en Canada. Het vrijhandelsverdrag betekent het einde van vrijwel alle wetten die de Mexicaanse onderklasse en het milieu nog enigzins bescherming boden tegen het keiharde kapitalisme van hun noorderburen. Amerikaanse investeerders waren dan ook niet blij met de opstand. Mede door de Zapatista's stortte de Mexicaanse economie volledig in elkaar. De machtige Chase Manhattan Bank, eigendom van koninklijke familie van Amerika, de Rockefellers, zette de Mexicaanse overheid onder enorme druk om korte metten te maken met de opstandige boeren.
Marxisme-Leninisme
Overal in Mexico gist het. De Zapatista-opstand geeft hoop. En niet alleen aan de Mexicanen. In heel Latijns-Amerika zat links in het slop. De mensen waren de klassieke marxist-leninisten zat. Hun vaak starre hiërarchische organisaties sloten niet aan bij inheemse gebruiken. De Zapatista's zijn daarentegen zeer democratisch georganiseerd en moeten niet veel hebben van bijvoorbeeld het Cubaanse model. Marcos sprak eens gekscherend over Fidel Schwarzenegger. De dorpsgemeenschappen hebben bij alle beslissingen het laatste woord. Door het consensusmodel laten beslissingen soms weken op zich wachten, want iedereen moet mee kunnen beslissen. Ook vrouwenrechten nemen een voorname plaats in op het eisenlijstje van de Zapatista's.
Vernieuwend zijn de Zapatista's ook in hun gebruik van de media. Ondanks de omsingeling door het Mexicaanse leger houden de opstandelingen voortdurend contact met de buitenwereld en melden ze via internationale computernetwerken alle terreurdaden van de overheid. Toen de overheid begin dit jaar het woud binnenviel gingen direct overal ter wereld mensen de straat op en moest de inval vanwege de grote druk gestaakt worden.
De avond in Bar & Boos vindt plaats op 19 mei 1995. Aanvang: 20:30 uur. Plaats: Koppenhinksteeg 4 te Leiden.