Lokaal Kabaal 3, mei 1995

Auteur: Eric Krebbers

Vluchten voor een stille lente

Er valt niets te lachen, want het is weer lente. Het KNMI adviseerde me vanochtend uit de zon te blijven vanwege de kans op huidkanker. Voor de reisbureaus van herr Neckermann vormen zich alweer rijen. Het grote vakantievluchten gaat weer van start. Hoewel, velen gaan tegenwoordig het hele jaar door, en als het even kan vaker. Via het gat in de ozonlaag vliegen toeristen razendsnel naar de rust van de Derde Wereld, waar het leven voor blanken nog goed is. Ze gaan naar armoedig Nepal, uitgebuit Mexico of fascistisch Thailand. Naar concentratiekamp Guatemala of terreurstaat Indonesië. Of naar het armste land ter wereld: Peru. Daar hielden laatst tienduizend Westerse jongeren een houseparty, beschermd door een zwaarbewapend cordon van veiligheidsmannen. Ik zou me kapot schamen. Maar bevoorrecht Nederland is de schaamte allang voorbij.

De kinderen van de welvaart willen het echte leven proeven, de leegte van hun bestaan ontvluchten. Van strijd voor een betere wereld hebben ze nog nooit gehoord. Wel hebben sommigen zich een alternatief image aangemeten. Die zeggen bijvoorbeeld: "Ik heb na tien jaar anti-apartheidsstrijd best een vliegreisje naar Zuid-Afrika verdiend." Anderen doen aan eco-traveling, wat net zo milieuvriendelijk is als het eten van bruin brood of het principieel weigeren je asbak via het autoraam te legen. Opgefokt door Avenue en RTL gaan ze met hun reiseführer op zoek naar spannende verhalen. In zuidelijke ogen zijn ze obsceen rijk, maar dat willen ze niet weten. Ze neuzen eens rond in de absolute armoede en om er thuis indrukwekkend over te vertellen. Ze beleven hun ansichtkaart-romantiek en hebben er geen idee van hoe mensen in hun vakantielanden (over)leven. Of strijden voor een menswaardig bestaan tegen 'onze' multinationals en snelle interventiemachten.

En ondertussen sterft de aarde. Het gat in de ozonlaag groeit. De uitstoot van gifgassen neemt toe. Het broeikaseffect bedreigt alle leven op aarde. De cijfers zijn bekend. De aftakeling gaat nu echt razendsnel. In een paar generaties wordt het leven vernietigd dat zich in miljoenen jaren op aarde heeft ontwikkeld. En het vliegverkeer is zo'n beetje oorzaak nummero 1. Toch kozen gewetenloze Nederlandse toeristen vorig jaar maar liefst 40% vaker het luchtruim dan het jaar ervoor. Het fanatisme van de westerse consument is beangstigend. Wat in hun botte blanke koppen opkomt moet ook gebeuren. Of de aarde het nu aankan of niet.

Een rationeel gesprek daarover is niet meer mogelijk. De luchtreizigers zwijgen en kijken je aan alsof je de snoeiharde feiten uit je duim zuigt. Helaas sterft nu zonder het botsen der meningen niet alleen het politieke leven af, maar ál het aardse leven. De luchtreizigers sluiten liever hun ogen en duiken onder in hun decadente fantasiewereld, hun a-sociale kleinburgerlijke leugen. Ze hebben het te druk met werken, consumeren en gezellig zijn. Hun ideaal is de vechtmaatschappij waarin je mag pakken wat je pakken kan. Graaien zonder je rekenschap te geven wat je handelen voor anderen betekent, laat staan de aarde. Alsof de mens kan bestaan zonder natuur, zonder anderen. Milieudefensie vindt dat je die individuele luchtreizigers niet moet aanpakken. Maar laten we eerlijk zijn: het zijn toch allemaal handlangers van directeur Smits van Schiphol. Voor wie legt hij anders die extra banen aan?

Willen we overleven, dan moet de uitstoot van gifgas met 90% omlaag en misschien nog wel meer. Met een vliegreisje naar Athene heb je je portie gifgas dan in feite al voor een jaar uitgebraakt. Je milieuverbruiksruimte is op en koken of autorijden kan dan niet meer. Maar verblind door rijkdom hebben westerse luchtreizigers eenvoudigweg schijt aan de natuur en aan de toekomstige generaties. Want als je het na dertig jaar milieubeweging nog niet weet, dan wil je het niet weten. De toeristen zijn bereid hun - mijn - toekomst op te offeren voor een kortstondig genot. Ze feesten zich gewoon kapot. Tot het een keer lente wordt en de bomen geen knoppen meer krijgen en de vogels zwijgen. Een stille lente. Een bijltjesdag. En laat ze het dan maar eens uitleggen. Aan de ozon-kinderen met huidkanker, aan de miljoenen vluchtelingen die de ondergelopen of verschroeide landen verlaten hebben. Het bekende "Ich habe es nicht gewusst" zal dan niet volstaan.

Terug