Lokaal Kabaal 4, mei 1995

Auteur: Ellen de Waard

De Alternatieve Konsumenten Bond (AKB) is van start gegaan met de campagne "Hoeveel kilometer eet jij vandaag?". Om een glazen potje vruchtenyoghurt in de supermarkt te krijgen moet maar liefst 9115 kilometer worden afgelegd! Op 8 mei werd op de biologische markt aandacht besteed aan de wereldomvattende voedselproductie en de daarmee samenhangende problemen.

Ons dagelijkse voedsel komt vaak letterlijk van de andere kant van de wereld. Sperziebonen komen met het vliegtuig uit Egypte, tomaten per vrachtwagen uit Italië en onze appels worden per schip uit Chili aangevoerd. Belachelijk, als je bedenkt dat veel van deze producten ook dicht bij huis geproduceerd kunnen worden.

GATT

Op 1 januari 1995 trad de nieuwe GATT (General Agreement on Tariffs and Trades) in werking. Deze internationale handelsovereenkomst zorgt ervoor dat de voornaamste beperkingen van vrije wereldhandel, zoals invoertarieven en marktbeschermingen, worden opgeheven. Het transport van voedsel zal daardoor sterk toenemen.

De prijs die wij voor voedsel betalen staat in geen verhouding tot de werkelijke kosten. De internationale handel profiteert van de veel te lage energiekosten voor transport. Op vliegtuigbrandstof wordt zelfs helemaal geen accijns geheven. En ook de milieukosten worden niet in de prijs meeberekend. Hierdoor worden handelaren niet gestimuleerd hun produkten uit hun eigen regio te halen. We kunnen daardoor 's winters aardbeien eten die afkomstig zijn van de andere kant van de wereld.

Milieu en Derde Wereld

Door de schaalvergroting wordt het aantrekkelijk voor bepaalde regio's om zich te specialiseren in een paar produkten. Eenzijdige productie zorgt echter voor verstoring van natuurlijke kringlopen. Ontbossing, erosie en verwoestijning zijn het directe gevolg.

Daarnaast worden de beste gronden in de Derde Wereld gebruikt voor produkten voor de wereldmarkt, zoals koffie, thee en veevoer. Er worden belachelijk lage prijzen betaald aan de producenten. Er blijft weinig over voor eigen voedselproductie. Tijdens de enorme hongersnoden in Ethiopië eind jaren tachtig exporteerde dit land tonnen zelf verbouwd voedsel voor de wereldmarkt!

De voedingswaarde van verse produkten gaat door het lange transport achteruit. Voedsel dat van ver komt en lang onderweg is, bederft sneller. Het wordt daarom bewerkt met vaak giftige konserveermiddelen en schimmelwerende stoffen. De modernste techniek om bederf te voorkomen, en eventueel te verhullen, is het doorstralen.

Ook is extra verpakkingsmateriaal is nodig om het voedsel onbeschadigd hier te krijgen, hetgeen de afvalberg flink doet groeien. Een verdere asfaltering van de aarde, de omstreden uitbreiding van Schiphol en de aanleg van de Betuwelijn zijn de rechtstreekse gevolgen van de toename van transport. Files, lawaai, verkeersongelukken, stank, het broeikaseffekt en ernstige ziekten zijn onze luxe-problemen.

Regionalisering

De campagne "Hoeveel kilometers eet jij vandaag?" heeft diverse alternatieven voor al deze problemen. De bekende slogan "Think globally, act locally" zouden we ook moeten toepassen op ons voedsel. Mensen kunnen minder kilometers eten door producten te kopen die uit de eigen regio komen en van het seizoen zijn. Daarnaast is biologisch voedsel een alternatief. Ook de producten met een Max Havelaar-keurmerk verdienen de voorkeur. Die komen weliswaar van ver maar geven plaatselijke boeren in elk geval een eerlijke prijs voor hun product. Ook de eco-tax, waarbij milieu- en grondstoffen worden belast in plaats van loon, wordt in de campagne bepleit.

Terug