Lokaal Kabaal 6, juli 1995

Auteur: Ellen de Waard

Weg met verspilling!

Alleen al in Nederland worden er jaarlijks 800.000 tv's afgedankt. Rond 2000 zal er per jaar 6 miljoen ton stortafval geproduceerd worden. In Zuid-Holland in het gunstigste geval 700.000 ton. Met een gemeentelijk kringloopbedrijf kan er wellicht iets aan die afvalberg worden gedaan.

Veel mensen kennen de kick van het afstruinen van kringloopwinkels, uitdragerijtjes en het in de avonduren aflopen van stoepen met grofvuil. Geldgebrek is over het algemeen niet de grootste drijfveer van de spullensnuffelaars. Ze zijn op zoek naar dat ene unieke voorwerp, uit jeugdsentiment, verzamelwoede of gewoon om praktische spulletjes voor niks of een habbekrats te krijgen. Zo vond ik laatst nog een moderne schemerlamp aan de stoeprand. Afgedankt, terwijl alleen het halogeenlampje stuk was. Winkelwaarde: 60 à 70 gulden. Investering van de eerlijke vinder: 7 gulden voor het lampje.

Gemeentelijk kringloopbedrijf

Er zijn veel particulieren die een winkel met tweedehands spullen opzetten of een handeltje hebben in bruikbare (sloop)materialen. Sinds jaren kennen we ook grootschaliger opgezette kringloopbedrijven. Zij zamelen afvalstoffen in en verwerken ze. Ze zetten die vervolgens af, deels als goederen via de kringloopwinkel, deels als materialen voor hergebruik. Wat overblijft wordt gestort of verbrand.

De overheid wil het scheiden van verschillende soorten afval en het op milieuvriendelijke wijze verwerken daarvan tot een van de belangrijkste peilers van haar milieubeleid maken. Dit moet ook plaatselijk ingevuld worden. Verspilling moet worden voorkomen. Er is een wet in de maak die producenten verplicht hun producten na gebruik terug te nemen.

Ook in Leiden wordt de afvalberg steeds groter. Steeds makkelijker zetten mensen grof huisvuil, zoals bankstellen, tafels, kasten, wasmachines, gasfornuizen, radio's en tv's aan de stoeprand. Momenteel haalt de reinigingsdienst met de kraakwagen huis-aan-huis het grof huisvuil op. De kosten om dit afval te verwerken zijn groot. En de bestaande kringloopwinkels en -bedrijven hebben te weinig mogelijkheden om het afval te sorteren en te repareren.

Naar aanleiding van de vorig jaar verschenen notitie "Kijk op kringloop" van D'66 Leiden is nu besloten de mogelijkheden van een gemeentelijk kringloopbedrijf te onderzoeken. Samenwerking met bestaande kringloopactiviteiten staat voorop.

Goed belegde boterham

Helaas komt het milieu steeds lager op de politieke agenda te staan, al lijkt de geslaagde Greenpeace-actie tegen Shell het tegendeel aan te tonen. Werk daarentegen lijkt het antwoord op alle problemen in de maatschappij. Jaar in, jaar uit komen er ambitieuze voorstellen om banen te creëren. Economische groei en werk gaan meestal ten koste van het milieu. Met een gemeentelijk kringloopbedrijf lijkt dat probleem opgelost. Leiden wil straks de Melkert-gelden gebruiken om 20 milieuvriendelijke banen scheppen. Daarbij wordt gedacht aan inzameling, administratie, reparatie en verkoop.

Kringloopbedrijven worden niet meer alleen uit idealistische overwegingen gerund. Oorspronkelijk waren deze bedrijven een marginaal verschijnsel, zowel wat betreft de economische betekenis ervan, als qua status. Ze worden echter steeds meer als volwaardig gezien. Tussen 1989 en 1993 is het aantal gesubsidieerde kringloopbedrijven gedaald van 67 naar 43%. Deze bedrijven gaan steeds meer taken op zich nemen en zich specialiseren. Ze leggen zich toe op inzamelplaatsen en aanbiedstations. Want inmiddels valt er met hergebruik en milieu een goed belegde boterham te verdienen.

Afdankertjes

Commercieel gezien is de bedrijfstak aantrekkelijk geworden. Opmerkelijk is dat de status van het werk desondanks nog steeds niet erg hoog is. De gemeente wil 'onaantrekkelijke' doelgroepen zoals langdurig werklozen, allochtonen, mensen met een handicap, vrouwen en jongeren inzetten voor dit werk. Zo denkt men de arbeidskosten laag te houden. Getuige hun notitie streeft ook de D66 niet zozeer naar volwaardig, hooggewaardeerd en milieuvriendelijk werk, als wel naar de inzet van goedkope arbeidskracht. Het werk is laagbetaald en laag gewaardeerd, en moet door laag gewaardeerde mensen worden uitgevoerd. Letterlijk de 'kneusjes' en afgedankten van deze maatschappij mogen zich met de wegwerp van onze maatschappij bezighouden. Tweedehands blijkt nog altijd tweederangs te zijn.

Het wordt daarom hoog tijd voor een mentaliteitsverandering bij de politici en werkgevers. Milieubeheer en werkgelegenheid kunnen op zinvolle wijze samengaan. Laat dat dan ook blijken uit een hoge waardering, en dus betere betaling, voor werk dat een constructieve bijdrage aan de samenleving levert.

Terug