Lokaal Kabaal 6, juli 1995

Auteur: Harry Westerink

De toon maakt de muziek

Kent u het valse deuntje van bezuinigingen dat laatst ene Melkert floot? Zijn ambtenaren hadden een oud liedje op het gebied van de sociale onzekerheid gecomponeerd. "Durrrriehonderdtaaaachtig miljoen, daaaa's een hoop poen." Dit wijsje over de afbraak van de verzorgingsstaat wordt nu ook uit volle borst gezongen door het koor van gemeentelijke overheden. Die gaan met behulp van de nieuwe Algemene Bijstandswet durrrriehonderdtaaaachtig miljoen beknibbelen. Als ratten knagen ze aan de broekspijpen van langdurig werklozen en aan de rokken van bijstandsmoeders. Eerst zijn de uitkeringstrekkers uitgelubberd, nu worden ze uitgemelkert.

Laatst kwam ik die Melkertboer op straat tegen. Ik stond net te lunchen uit een publiek toegankelijke afvalbak. Komt onze minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid langs. In eigen persoon, als mens. Alsof het geen afknijpmachine is. Om heel eerlijk te zijn: ik stond 'm in een donker steegje een beetje op te wachten. Ik dacht: "Misschien valt er wat te rippen." Oog om oog, tand om tand, nietwaar? Doet het stuk ongeluk alsof hij me niet ziet staan. Moet je net bij mij zijn. Ik heb schijt aan die bekakte flapdrollen. Ik zei: "Aad, jongen, moet je luisteren. Je mag nou wel een frisse Hollandse knaap zijn, maar zo gaat dat niet langer, hè?" Verstoord keek meneer me vanuit de hoogte aan. "Verdomme, ze laten me ook nooit met rust", zag je 'm denken. "Daar heb je weer zo'n sociaal gedepriveerde." "Aad", vervolgde ik, "je gaat me toch niet vertellen dat je hier in Leiden de Stadsbank gaat openen, hè?" Bleek hij daar juist heen te gaan.

De nieuwe Stadsbank zit in een voor veel geld opgekalefaterd patriciërspand aan de Breestraat en doet aan schuldsanering bij minimumlijders. Maar dat wordt lastig, nu ook deze instelling door bezuinigingen wordt gedwongen om zich te ontdoen van haar sociale smoel. Geld voor reclame is er in elk geval genoeg. Op billboards valt te lezen dat een lening bij de Stadsbank persoonlijker is. Daar zitten we op te wachten. Bij de Sociale Dienst worden uitkeringstrekkers ook al zo persoonlijk behandeld. Ze hebben daar veel belangstelling voor je privéleven. Voor je giro- en bankafschriften, je sollicitaties en je relaties. Volgend jaar probeert de Sociale Dienst een nog intiemer contact met haar klanten te krijgen. Men wil tot een strikt op de persoon van de klant afgestemde afspraak te komen. Beter voor de begeleiding, weet je wel. Van een contract is geen sprake, zegt men eerlijk, want dat veronderstelt een gelijkwaardige positie tussen de uitkeringsinstantie en de klant.

"Aad, vind je het nou niet een beetje schofterig dat juist jij de Stadsbank gaat openen?" Hij sputterde wat tegen, maar ik zette door. "Sta je daar eerst met sadistisch genoegen de duimschroeven aan te draaien en dan loop je even later met een lege verbandtrommel te pronken." Hij deed of zijn neus bloedde. "Wij streven naar een poortwachtersstaat. Aan de poort van het uitkeringskasteel worden de goeien van de kwaaien gescheiden. Met de nieuwe wet straffen we je, als je niet kunt bewijzen dat je alleen woont. Dan krijg je geen toeslag. Als bijstandsmoeders met kinderen vanaf 5 jaar niet kunnen bewijzen dat ze solliciteren, gaan ze er financieel ook op achteruit. Zo is ons beleid: de smalste schouders moeten de zwaarste lasten dragen." Ergens mag ik 'm toch, die Aad. Hij is tenminste goudeerlijk. Ik schudde 'm de hand en nam afscheid. "Hé, ouwe jongen, tot kijk. Ik heb haast, want ik moet nog naar een actie." Met een knipoog grijnsde hij: "Nou, dan zien we elkaar straks wel."

Terug