Lokaal Kabaal 7, september 1995
Auteur: Eric Krebbers
Stads-ecoloog wil milieurampjes voorkomen
"Kleine milieurampjes" noemt hij het, dat volbouwen van de Broek en Simontjespolder, het Noorderpark en de 5-Meilaan. Stads-ecoloog Gert-Jan de Bruyn merkt dat steeds meer mensen er wrokkig door worden. Hij voorziet een sterke Leidse beweging tegen het kappen van bomen. Zijn eerste actie heeft hij al achter de rug. Het ging er vriendelijk aan toe. Nog wel.
Inspiratiebronnen vindt De Bruyn onder meer in de Indiase Chipko-beweging en de Amelisweerd-acties. Tegen de aanleg van een weg door het bos Amelisweerd, nabij Utrecht, werd zowat de hele jaren zeventig gevochten. Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig vonden ware veldslagen plaats tussen milieu-activisten en politie. Honderden mensen verschansten zich in boomhutten en weigerden naar beneden te komen.
In India werpen de vrouwen van de Chipko-beweging zich voor bulldozers die hun heuvels komen afgraven. Ze omhelzen bomen die ten prooi dreigen te vallen aan kettingzagen. Ze weten zo hun land, bossen, water en heuvels al decennia lang te beschermen tegen machtige multinationals. De vrouwen weten dat ze voor hun overleven afhankelijk zijn van de natuur. Ze zeggen zo hun onafhankelijkheid en menselijke waardigheid te willen behouden. De Bruyn: "Wij staan in Leiden nog maar aan het begin van dit soort dingen."
Kastanjeboom
Op 21 augustus klom De Bruyn, samen met Paul Schwartzman, in een 50 jaar oude kastagne aan de Multatulilaan toen de gemeente met ronkende kettingzagen aan de gang wilde. De Bruyn: "Die kastanje had 200 jaar oud kunnen worden. Toen de politie kwam zijn we eruit gegaan. We hadden er al een rechtszaak over verloren. Er komen nu elf woningen." Daartoe moesten twee kastanjes, een els en een berk plat.
Gemeente
"De gemeente vindt bij dit soort plannen steeds hooguit één buurtje tegenover zich en dat winnen ze gemakkelijk. Wij gaan proberen er steeds een stedelijke kwestie van te maken. De gemeente mag dan wel mooie bomennota's schrijven, de kettingzagen blijven er niet door in de kast. Werd de Broek en Simontjespolder vijf jaar geleden nog "waardevolle groenstructuur" genoemd, nu wordt hij volgebouwd."
De gemeente zegt dat de keuze is: bomen of huizen, bomen of mensen. De Bruyn vindt dat onzin. Mensen hebben bomen nodig, net zo goed als huizen. Maar huizen hoeven niet ten koste van bomen, zo meent hij. "Er kan veel meer gedaan worden aan woningsplitsing." Als er op een zuinige manier met de woningvoorraad omgegaan wordt is nieuwbouw volledig overbodig. Dat becijferde Groenen-senator Marten Bierman onlangs in het maandblad Oh!. Na 2000 zullen er dan volgens hem zelfs 100.000 woningen per jaar vrij komen.
Radicaal
Maar wat doe je als naar zulke argumenten niet geluisterd wordt? Als de laatste restjes groen volgebouwd worden? De Bruyn denkt aan hardere acties. "Ik kan me zo voorstellen dat er straks in Noorderpark tientallen mensen in de bomen zitten die er niet uitkomen als de politie dat vraagt. De wrok groeit. Ik voorzie onaangename gevolgen. Ik hoor mensen zeggen dat ze geweld gaan gebruiken. Ik zal dan wel zien tot hoever ik meega. Ik wil best actievoeren maar wil niemand in gevaar brengen, of het moet mezelf zijn. Ik wil geen geweld. Maar acties zoals vorig jaar, waarbij de aanleg van Rijksweg 11 werd gesaboteerd, vind ik wel sympathiek. De krachten moeten gebundeld worden."
De Bruyn is lid van de Leidse Bomenbond. De actie in de kastanjeboom deed hij echter nog op persoonlijke titel. Dat zal straks misschien veranderen. "Er waren wel bestuursleden van de Bomenbond aanwezig bij de actie rond de kastanje. We staan als Bomenbond bij een aantal mensen bekend als extreme lieden. We willen eerst van dat imago af, weg uit de linkse hoek. We willen veel breder."