Lokaal Kabaal 13, januari 1996
Auteur: Gerrit de Wit
Margje Vlasveld in de poppenkast
Het optreden van Margje Vlasveld van LWG/De Groenen in de Leidse gemeenteraad is vaak spraakmakend. Ze vergelijkt de gemeenteraad met een poppenkast. Wethouder Van Rij noemt ze een loopjongen van huizenbouwer Van der Plas. En Van der Plas een uitsluitend op winst beluste projectontwikkelaar. Een interview met een raadslid dat geen blad voor de mond neemt.
Een kleine twee jaar geleden nam Vlasveld plaats op een fluwelen zetel in de raadszaal. Ze wilde er het groene geluid van de milieu- en consumentenbeweging laten horen en kwam terecht in een haar onbekende omgeving. Politieke ervaring had ze niet; ze was zelfs nooit eerder in de raadszaal geweest. Toch viel het politieke spelletje haar niet zwaar: "Het enige dat echt tegenviel waren de grote hoeveelheden stukken die ik moest doorworstelen." Ze moest in de raadszaal naast CD-er Meijer plaatsnemen. Dat beviel haar allerminst. Ze pleitte er tevergeefs voor om de VVD-ers naast Meijer te laten zitten. "Die passen iets beter bij elkaar."
Oncollegiaal
Waar de meeste gemeenteraadsleden technisch willen debatteren, zorgt Vlasveld met haar discussiedrang en rake opmerkingen voor het nodige vuur. Andere raadsleden nemen haar niet serieus. "De Groenen worden niet altijd even collegiaal behandeld. Als ik een verhaal afsteek, proberen sommige raadsleden grappig zijn. Zo zei een raadslid ooit: "Weet u het verschil tussen een trolleybus en Margje? Een trolleybus stopt als die de draad kwijt is. Margje niet." Ik zei dat er tegenwoordig ook moderne trolleybussen zijn die dan gewoon door kunnen rijden! Zo hoeven ze er inhoudelijk niet op in te gaan."
Invloed?
Bijna alle moties van LWG/De Groenen worden weggestemd. Toch heeft Vlasveld het idee invloed uit te kunnen oefenen. "Je laat je stem horen. De raadsleden zullen toch naar me moeten luisteren. Of ze moeten watjes in hun oren stoppen. Door mijn komst is er meer debat. Maar ik moet toegeven dat mijn argumenten vaak niet tot raadsleden doordringen. Ze houden angstvallig vast aan hun partijprogramma en herkauwen de standpunten van hun fractie. Hierdoor ligt de uitkomst van een vergadering vaak al van tevoren vast.
Ik krijg weinig respons als ik oplossingen aandraag voor het beter benutten van bestaande gebouwen voor woonruimte. Of het investeren in regionale biologische landbouw. Ze vinden dat ik dan buiten de realiteit sta. Maar zij staan buiten de realiteit. De realiteit waarin het milieu kapot gaat en waarvoor we de rekening gepresenteerd krijgen. Raadsleden gaan teveel uit van een korte termijnvisie, waarbij ze zich neerleggen bij de overdaad aan consumptie."
Censuur
Vlasveld is ook al eens weggecensureerd. In de referendum-affaire noemde ze wethouder Van Rij een dief van de portemonnee van de Leidse burgers. De raad viel paniekerig over haar heen. Maar ze weigerde haar woorden terug te nemen. Daarop liet burgervader Goekoop Vlasveld's woorden uit de notulen verwijderen.
Vlasveld maakt zich nog steeds kwaad over de afkoopsom van 2,5 miljoen gulden die de gemeente als gevolg van de referendumuitslag aan projectontwikkelaar Van der Plas wil betalen. "Bijna niemand in Leiden wil dat. Maar de zogenaamde vertegenwoordigers van die mensen beslissen anders. Dat klopt niet." Maar de gemeenteraad is nog niet van LWG/De Groenen af. De partij wil Gedeputeerde Staten vragen het raadsbesluit over de afkoopsom te vernietigen.
Omstreden
In tegenstelling tot wat in de raad naar voren komt is er ook serieuze kritiek op de partij te leveren. Dat is onder meer te danken aan Groenen-Eerste Kamerlid Marten Bierman. Bierman vindt dat Nederland "ecologisch overvol" is en dus "minder gastvrij" zou moeten zijn voor migranten. Maar een pleidooi voor minder gastvrijheid lijkt erg misplaatst zolang Westerse landen nog geen eind wensen te maken aan de plundering van het Zuiden. Vlasveld: "Het Westen is inderdaad medeverantwoordelijk voor de problemen in de landen van herkomst. Daarom pleit Bierman ook voor het geven van ontwikkelingshulp en het kwijtschelden van de schulden die die landen bij het Westen hebben uitstaan. De problemen moeten immers daar worden opgelost."
Hoewel extreem-rechts relatief klein blijft, sijpelen die ideeën door in de hele samenleving. Zo pleit Vlasveld bijvoorbeeld ook voor een restrictief vluchtelingenbeleid, hoewel ze inziet dat een zondebokpolitiek niet terecht is. "Ik moet niets hebben van grensgevangenissen, de identificatieplicht en het oppakken van illegalen. Maar het weren van economische vluchtelingen onderschrijf ik. Het moet duidelijk zijn dat elders in Europa veel meer ruimte is voor nieuwkomers dan in het kleine en ecologisch overvolle Nederland. Bovendien kan een volk geen grote hoeveelheden vreemdelingen tegelijk opnemen. Mensen houden niet van veranderingen. Zeker niet als ze het gevoel hebben er zelf op achteruit te gaan. Op zich betekent het opnemen van vreemdelingen een verrijking van de samenleving. Maar een vreedzame multi-culturele maatschappij kan alleen geleidelijk tot stand komen. Als je dat vergeet, werk je mee aan de opkomst van het fascisme."